Wikipedia:Strona główna
Z nowych i ostatnio rozbudowanych artykułów w Wikipedii:
…że zamek w Oleśnicy (na zdjęciu) był lennem tronowym Hohenzollernów?
…jaki wpływ na twórczość Bertolda Brechta miała Margarete Steffin?
…kto akompaniował Marilyn Monroe, gdy ta śpiewała Happy Birthday, Mr President?
…kim jest pierwsza Polka wybrana na sędzię Europejskiego Trybunału Praw Człowieka?
…który okręt podwodny nosił imię wybitnego francuskiego naukowca Josepha Gay-Lussaca?
Inwazja Rosji na Ukrainę • Wojna Izraela z Hamasem
- Pokojową Nagrodą Nobla została uhonorowana japońska organizacja Nihon Hidankyō „za wysiłki na rzecz świata wolnego od broni jądrowej i za wykazanie poprzez zeznania świadków, że broń jądrowa nigdy nie może zostać ponownie użyta” (11 października)
- Koreańska pisarka Han Kang (na zdjęciu) otrzymała literacką Nagrodę Nobla „za prozę mierzącą się z historycznymi traumami i odsłaniającą kruchość ludzkiego życia” (10 października)
- Laureatami Nagrody Nobla w dziedzinie chemii zostali David Baker za „obliczeniowe projektowanie białek” oraz Demis Hassabis i John Jumper za „przewidywanie struktury białka” (9 października)
- Laureatami Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki, w uznaniu „fundamentalnych odkryć i wynalazków umożliwiających uczenie maszynowe z wykorzystaniem sztucznych sieci neuronowych”, zostali fizyk John Hopfield oraz informatyk i psycholog poznawczy Geoffrey Hinton (8 października)
- Amerykańscy biolodzy Victor Ambros i Gary Ruvkun otrzymali Nagrodę Nobla w dziedzinie fizjologii lub medycyny „za odkrycie mikroRNA i jego roli w potranskrypcyjnej regulacji genów” (7 października)
- Urząd prezydenta Meksyku objęła Claudia Sheinbaum, pierwsza kobieta na tym stanowisku (1 października)
Zmarli: Jahja Sinwar • Liam Payne • Philip Zimbardo • Alex Salmond • Ethel Kennedy • Leszek Moczulski • Ratan Tata • Leif Segerstam • Johan Neeskens • A.Q.M. Badruddoza Chowdhury • Jerzy Molga
19 października: imieniny obchodzą m.in.: Izaak, Jan i Paweł
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1899 – urodził się gwatemalski pisarz i poeta Miguel Ángel Asturias, laureat Nagrody Nobla
- 1909 – zmarł włoski psychiatra, antropolog i kryminolog Cesare Lombroso (na fotografii), założyciel włoskiej „szkoły pozytywistycznej” kryminologii, propagator antropometrii
- 1944 – urodził się jamajski pionier muzyki reggae i rastafarianin Peter Tosh
- 1964 – urodził się niemiecki skoczek narciarski Dieter Thoma, pięciokrotny medalista mistrzostw świata, trzykrotny medalista olimpijski
- 1969 – zmarł polski archeolog, muzeolog i profesor Józef Kostrzewski, jeden z odkrywców Biskupina
- 1984 – zmarł Jerzy Popiełuszko (na fotografii), polski ksiądz, kapelan Solidarności, zamordowany przez Służbę Bezpieczeństwa
- 1984 – zmarł francuski pisarz, poeta i malarz pochodzenia belgijskiego Henri Michaux
Jednojęzyczny słownik dydaktyczny – słownik podający definicje i określenia słów w języku wyrazu definiowanego, przeznaczony dla osób uczących się języka obcego. Definicje są sformułowane tak, aby były zrozumiałe przez osoby będące na danym poziomie znajomości języka. Słowniki dydaktyczne opracowuje się dla osób o różnych kompetencjach językowych: zaawansowanych w nauce języka, średnio zaawansowanych oraz dla początkujących. Dydaktyczne słowniki jednojęzyczne są wydawane w rozmaitych językach, używanych zwłaszcza w sytuacjach ponadnarodowych. Największy rynek dla tego typu wydawnictw rozwinęła Wielka Brytania, gdzie ukazało się pięć słowników wydanych przez liczące się w świecie naukowym koncerny wydawnicze. Od czasu publikacji pierwszego słownika tego typu w 1948 roku, typ książki przeszedł ewolucję – kamieniami milowymi rozwoju były m. in. wprowadzenie metajęzyka do opisu haseł, opartego na najczęściej pojawiających się słowach, a także korzystanie z korpusów językowych. Czytaj więcej…
Eskortowce typu Tachin – typ okrętów marynarki wojennej Tajlandii z okresu II wojny światowej, zbudowanych w Japonii, obejmujący dwie jednostki: „Tachin” oraz „Maeklong”. Stanowiły uniwersalne okręty, określane w literaturze jako eskortowce, slupy lub fregaty, pełniące też rolę kanonierek i okrętów szkolnych. „Tachin” został skasowany po wojnie, natomiast „Maeklong” służył w okresie powojennym jako okręt szkolny do lat 90. XX wieku, po czym został zachowany jako okręt-muzeum. Okręty miały wyporność pełną 2000 ton, a długość 82 m. Główne uzbrojenie stanowiły cztery armaty kalibru 120 mm, uzupełniane przez lekkie uzbrojenie przeciwlotnicze i cztery wyrzutnie torped. Napędzały je maszyny parowe, pozwalając na osiąganie prędkości 17 węzłów. Czytaj więcej…