Die Rooti Liste vo de gfäärdete Arte

As die Rooti Liste vo de gfäärdete Arte oder nume die „Rooti Liste“, im Original Red Data Book, het mä ursprünglig de Liste gsäit, wo din die gfäärdete Dierarte uf dr ganze Wält ufgfüert si und wo sit 1966 vo dr Wältnaturschutzunion International Union for Conservation of Nature and Natural Resources (IUCN) in unregelmäässige Abständ veröffentligt wärde. Im Lauf vo dr Zit het mä denn au Rooti Liste vo gfäärdete Pflanze afo uusegee, und gege s Ändi vom 20. Joorhundert si zum erste Mol au Rooti Liste vo Bilz oder Biotoptüpe erschiine.

D Gfäärdigskategorie vo dr IUCN sit 2001:
EX  Extinct (noch em Joor 1500 usgstorbe)
EW  Extinct in the Wild (in dr Natur usgstorbe)
RE  Regionally Extinct (regional usgstorbe)
CR  Critically Endangered (vom Usstärbe bedroot)
EN  Endangered (stark gfäärdet)
VU  Vulnerable (gfäärdet)
NT  Near Threatened (potenziell gfäärdet)
LC  Least Concern (nit gfäärdet)
DD  Data Deficient (d Daate länge nit)
NE  Not Evaluated (nit beurdäilt)

Hüte isch d IUCN die äinzigi Organisazioon, wo en umfassendi Rooti Liste füert as Dokumentazioon vo alle Arte uf dr Wält, wo gfäärdet si. Sit de 1970er Joor wärde vo dr IUCN und vo andere internazionale Organisazioone, vo Staate, vo Gliidstaate wie de dütsche Bundesländer oder vo Naturschutzverbänd Rooti Liste veröffentligt, wo geografisch iischränggt si.

Hüte git s au Rooti Liste vo äinzelne taxonomische Gruppe wie die vom IUCN über die gfäärdete Gansvöögel, Chatze oder Hundartige uf dr Wält. In Länder, wo d Erfassig vo bedroote Arte wit forwärtschoo isch, wärde mäistens sonigi begränzti Rooti Liste ufgstellt, wie zum Bischbil die Roote Liste vo de Bruetvöögel vo Dütschland oder vo de Groossbilz vo dr Schwiz.

Rooti Liste gälte as wüsseschaftligi Fachguetachte, und diene de Gsetzgääber und Behörde as Grundlaag für was si im Bezug uf dr Natur- und dr Umwältschutz sötte mache. Nume in e baar Staate, wie in dr Schwiz, si si rächtswirksam.

Lueg au

• Rooti Lischt vu dr Amphibie z Baade-Wiirtebäärg
• Rooti Lischt vu dr Biine z Baade-Wiirtebäärg
• Rooti Lischt vu dr Bruetvoogelaarte z Baade-Wiirtebäärg
• Rooti Lischt vu gfeerdete Bruetveegel z Vorarlbärg
• Rooti Lischt vu dr Deifelsnäägel z Baade-Wiirtebäärg
• Verzaichnis un Rooti Lischt vu dr Doodholzchääfer z Baade-Wiirtebäärg
• Rooti Lischt vu dr Faarn- un Soomepflanze z Baade-Wiirtebäärg
• Rooti Lischt vu dr Fangschrecke un Haigumper z Baade-Wiirtebäärg
• Rooti Lischt vu dr Fisch, Nyynauge un Flusschräbs z Baade-Wiirtebäärg
• Rooti Lischt vu dr Goldwäschpe z Baade-Wiirtebäärg
• Rooti Lischt vu dr Graabwäschpe z Baade-Wiirtebäärg
• Rooti Lischt un Aarteverzaichnis vu dr Großschmätterling z Baade-Wiirtebäärg
• Rooti Lischt un Aarteverzaichnis vu dr Laufchääfer z Baade-Wiirtebäärg
• Rooti Lischt un Aarteverzaichnis vu dr Miesch z Baade-Wiirtebäärg
• Rooti Lischt vu dr Praacht- un Hiirschchääfer z Baade-Wiirtebäärg
• Rooti Lischt vu dr Reptilie z Baade-Wiirtebäärg
• Rooti Lischt un Aarteverzaichnis vu dr Riesselchääfer z Baade-Wiirtebäärg
• Rooti Lischt vu dr limnische Root- un Bruunalge z Baade-Wiirtebäärg
• Rooti Lischt vu dr gfeerdete Saiger z Baade-Wiirtebäärg
• Rooti Lischt un Aarteverzaichnis vu dr Schnägge un Muschle z Baade-Wiirtebäärg
• Rooti Lischt vu dr Schwääbfliege z Baade-Wiirtebäärg
• Rooti Lischt vu dr Spinnoobele z Baade-Wiirtebäärg
• Rooti Lischt un Aarteverzaichnis vu dr Staichärschele z Baade-Wiirtebäärg
• Rooti Lischt vu dr Wäägwäschpe z Baade-Wiirtebäärg
• Rooti Lischt vu dr Zimmermanne z Baade-Wiirtebäärg

Litratuur

• Miloš Anděra, Vladimir Zadraž: Bedrohte Tiere. Werner Dausien, Hanau 1998, ISBN 3-7684-2800-1.
• Evzen Kus, Vaclav Pfleger: Seltene und bedrohte Tiere. Gondrom, Prag 2000, ISBN 3-8112-1830-1.
• Dietmar Mertens: Ausgestorbene und bedrohte Tiere. Tessloff, Nürnbärg 2005, ISBN 3-7886-0296-1 (Was ist was. Band 56).
• Francesco Salvadori, Pierro Cozzaglio: Seltene Tiere. Unipart, Stuttgart 1992, ISBN 3-8122-3077-1.
• Kerstin Viering, Roland Knauer: Bildatlas Bedrohte Tierarten. Naumann & Gobel Verlagsgesellschaft mbH, Köln 2012, ISBN 978-3-625-13359-9.

Weblingg

 Commons: Arte noch iirer Iistuefig in d Gfäärdigskategorie vo de Roote Liste – Sammlig vo Multimediadateie

• The IUCN Red List of Threatened Species, Site uf Änglisch vo dr Wältnaturschutzunion
• WWF: Ein Lexikon bedrohter Pflanzen- und Tierarten
• Floraweb mit Roter Liste gefährdeter Pflanzen
• Bildarchiv wo Arte, wo vom Usstärbe bedroot si (änglisch)
• Artikelübersicht zum Thema Natur- und Arteschutz Spiegel Online
• D Söiger- und Amfibiearte, wo am sterkste bedroot si, Zoological Society of London (englisch)