Wóźik
| Kakosći | |||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
| |||||||||||||||||||||||||
| Powšykne | |||||||||||||||||||||||||
| mě, symbol, ordinalny licbnik | Wóźik, H, 1 | ||||||||||||||||||||||||
| serija | Njemetal | ||||||||||||||||||||||||
| kupka, perioda, blok | 1, 1, 1 | ||||||||||||||||||||||||
| naglěd | bźezbarwny płun | ||||||||||||||||||||||||
| masowy późěl na zemskej wobalce | 0,88 % | ||||||||||||||||||||||||
| Atomarne | |||||||||||||||||||||||||
| atomowa masa | 1,00794 u | ||||||||||||||||||||||||
| atomowy radius (wulicony) | 25 (53) pm | ||||||||||||||||||||||||
| kowalentny radius | 37 pm | ||||||||||||||||||||||||
| Van-der-Waals-Radius | 120 pm | ||||||||||||||||||||||||
| elektronowa konfiguracija | 1s1 | ||||||||||||||||||||||||
| elektrony na energijowem niwowje | 1 | ||||||||||||||||||||||||
| Fyzikaliske | |||||||||||||||||||||||||
| agregatny staw | płunojty | ||||||||||||||||||||||||
| gustosć | 0,0899 pśi 273 K | ||||||||||||||||||||||||
| twardosć pó Mohs | žedna (płun) | ||||||||||||||||||||||||
| magnetizm | magn. suszeptibilita = 8 · 10−9 | ||||||||||||||||||||||||
| škrějny dypk | 14,025 K (−259,125 °C) | ||||||||||||||||||||||||
| warjeński dypk | 20,268 K (−252,882 °C) | ||||||||||||||||||||||||
| molarny wolumen | 22,42 · 10−3 m3/mol | ||||||||||||||||||||||||
| wuparna śopłota | 0,891 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||
| škrějna śopłota | 0,117 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||
| parowy śišć | 209· 103 Pa pśi 23 K | ||||||||||||||||||||||||
| specifiska śopłotna kapacita | 14304 J/(kg · K) | ||||||||||||||||||||||||
| elektriska wóźiwosć | 0 S/m | ||||||||||||||||||||||||
| śopłotna wóźiwosć | 0,1815 W/(m · K) | ||||||||||||||||||||||||
| Chemiske | |||||||||||||||||||||||||
| oksydaciske stawy | +1, −1 | ||||||||||||||||||||||||
| oksidy (baziskosć) | H2O , H2O2 (amphoter) | ||||||||||||||||||||||||
| normalny potencial | 0 | ||||||||||||||||||||||||
| elektronowa negatiwnosć | 2,1 (Pauling-Skala) | ||||||||||||||||||||||||
| izotopy | |||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||
| NMR-kakosći | |||||||||||||||||||||||||
| Njetšašnostne pokaze | |||||||||||||||||||||||||
| Markěrowanje ako tšašna maśizna z "RL 67/548/EWG, Anh. I" | |||||||||||||||||||||||||
|
| |||||||||||||||||||||||||
| R- a S-sady | R: Pśedłoga:R-sady | ||||||||||||||||||||||||
| S: Pśedłoga:S-sady | |||||||||||||||||||||||||
| Pó móžnosći a jolic jo zwucone, se SI-jadnoty wužywaju. Jolic nic druge zapisane, płaśe mjenjowane daty pśi standardnych wuměnjenjach. | |||||||||||||||||||||||||
Wóźik jo chemiski element ze symbolom H (za łatyński hydrogenium „wódozgotowjeŕ“; wót starogrichiskego słowa ὕδωρ hydōr „wóda“ a γίγνομαι gignomai „bywaś, nastaś“) a ordinalnym licbnikom 1. Ma nejmjeńše atomy wšych elementow. Jo jadnučki element, kótaregož jědro pśi nejcesćejšem izotopje jano proton ma, ale žeden neutron njama. Mimo togo eksistěrujotej dwa dalšnej izotopa, a to deuterium a tritium, kótarejž matej mimo protona teke jaden neutron resp. dwa neutrona.
Na zemi wóźik jo nejcesćej chemiski zwězany, dokulaž jo wjelgin reaktiwny.
W kósmje
[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]Mimo togo wón jo nejcesćejšy element w kósmje. Zjadnosći se w gwězdach k heliumoju.
Kakosći
[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]Wóźik se na powětšje a kisliku k wóźe spali. Płomje jo módre. Pśi wěstym měšańskem poměrje se to kaž eksplozija stanjo.
Wažne wězby
[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]Oksida
[wobźěłaś | žrědłowy tekst wobźěłaś]Wóźik wustupujo w dwěma oksidoma, pśi tom wóźik pśecej jo jadnogódnotny.
- H2O (wóda) jo nejcesćejša wězba wóźika. Nastanjo pśez spalenje wóźika.
- H2O2 (wóźikowy peroksid) wustupujo rědšej, dokulaž jo wěcej reaktiwny ako wóda.
