Οκτάς
 |
Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές. |
- * Για το ομώνυμο όργανο ουράνιων μετρήσεων δείτε Οκτάντας.
| Οκτάς | |
|---|---|
 πατήστε για μεγαλύτερη εικόνα | |
| Συντομογραφία | Oct |
| Λατινικό όνομα | Octans |
| Γενική | Octantis |
| Έκταση | 291,0 τετ. μοίρες (0,706 %) Κατάταξη 50ος |
| Αριθμός άστρων (μέγεθος ≤ 6,5) |
60 |
| Πλήρως ορατός σε γεωγραφικά πλάτη μεταξύ 0° - 90°S | |
Ο Οκτάς (λατινικά: Octans, συντομογραφία: Oct) είναι αστερισμός που σημειώθηκε πρώτη φορά το 1763 από τον Νικολά-Λουί ντε Λακάιγ και ένας από τους 88 επίσημους αστερισμούς που θέσπισε η Διεθνής Αστρονομική Ένωση. Είναι νότιος αστερισμός, αόρατος από την Ελλάδα, και συνορεύει με τους παρακάτω επτά αστερισμούς: Τράπεζα, Ύδρος, Τουκάνα, Ινδός, Ταώς, Πτηνόν και Χαμαιλέων. Το αρχικό όνομα που είχε δώσει ο Λακάιγ ήταν Octans Hadleianus, προς τιμή του Τζων Χάντλεϋ (Hadley) που είχε εφεύρει το ομώνυμο αστρονομικό όργανο (βλ. οκτάντας) το 1730. Ο Οκτάς εμφανίζεται εξάλλου στη γαλλική έκδοση του «Άτλαντος» του Τζον Φλάμστηντ ως l' Octans Reflexion.
Οι φωτεινότεροι αστέρες
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Σε όλο τον αστερισμό υπάρχει μόνο ένας αστέρας φωτεινότερος του τέταρτου μεγέθους, και κανένας δεν έχει ιδιαίτερο όνομα, παρ' όλα αυτά ο Γκουλντ του απέδιδε 88 αστέρες μέχρι έβδομου μεγέθους.
- Ο β Οκτάντος έχει φαινόμενο μέγεθος 4,15 και φασματικό τύπο A9 IV-V.
- Ο δ Οκτάντος έχει φαινόμενο μέγεθος 4,32 και φασματικό τύπο K2 III.
- Ο ν είναι και ο φωτεινότερος ολόκληρου του αστερισμού, με φαιν. μέγεθος 3,76 και φασμ. τύπο K0 III.
- Ο θ έχει φαιν. μέγεθος 4,78 και φασματ. τύπο K3 III.
Αξιοσημείωτα στον αστερισμό
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Το πλέον αξιοσημείωτο του αστερισμού είναι ότι σε αυτόν βρίσκεται ο Νότιος Ουράνιος Πόλος της ουράνιας σφαίρας. Συγκεκριμένα, ο φαιν.μεγέθους 5,47 αστέρας σ Οκτάντος είναι γνωστός ως Νότιος Πολικός Αστέρας, ως ο εγγύτερος στο Νότιο Ουράνιο Πόλο αστέρας με φαινόμενο μέγεθος μικρότερο του 6 (απόσταση από τον Πόλο 45΄το έτος 1900 και 63΄το 2000).
- Ο ερυθρός γίγαντας R Οκτάντος είναι μεταβλητός αστέρας τύπου Mira, με φαιν.μέγεθος που κυμαίνεται από 6 (μόλις ορατός με γυμνό μάτι) μέχρι 13 με περίοδο δεκατρείς μήνες.
- Το ανοικτό σμήνος Melotte 227 με φαιν.μέγεθος 5,3 καταλαμβάνει πάνω από μισή τετραγωνική μοίρα στον ουρανό.
- Ο γαλαξίας NGC 2573 με φαιν.μέγεθος 13,5 είναι γνωστός ως Polarissima Australis, ως το εγγύτερο στον Νότιο Ουράνιο Πόλο αντικείμενο του Καταλόγου NGC (ακριβώς 2/3 της μοίρας το έτος 2000).
Δείτε επίσης
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Εξωτερικοί σύνδεσμοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Octans (constellation) στο Wikimedia Commons
Λεξιλογικός ορισμός του Οκτάς στο Βικιλεξικό
