Gàidhlig na h-Èireann
Tha Gàidhlig na h-Èireann (Gaeilge), ’na cànan Innd-Eòrpach. San latha an diugh tha eadar 100,000 agus 2,000,000 aig a bheil an cànan gu ìre air choireigin, ach chan eil ach mu 70,000-80,000 ga chleachdadh bho latha gu latha mar chànan-còmhraidh.
Chreideadh le fada gur ann o Èirinn a thànaig na Gàidheil a dh’Alba agus Manainn agus ’s e seo am beachd as cumanta, ach tha argamaid ann eadar àrc-eòlaichean agus luchd-eachdraidh agus tha cuid den bheachd gun robh Gàidheil air taobh an Iar Alba fada ron 5mh Linn.
Eisimpleirean
Fràsan
| Gàidhlig | Gàidhlig na h-Èireann | Gàidhlig Ultach | Gàidhlig Mhuimhneach | Gàidhlig Chonnachtach | Gàidhlig Mhanainn |
|---|---|---|---|---|---|
| Ciamar a tha thu? | Conas atá tú? | Caidé mar a tá tú? Cad é mar atá tú? | Conas taoi? Conas tánn tú? | Cén chaoi a bhfuil tú? | Kys t'ou? |
| Chan eil airgead agam. | Níl airgead agam. | Cha nel argid aym. |
Faclan
| Gàidhlig | Gàidhlig na h-Èireann |
|---|---|
| Gàidheal | Gael |
| latha | lá |
| oidhche | oíche |
| a-steach | isteach |
| sgoil | scoil |
| pàisde | páiste |
| ùghdarras | údarás |
| oifis/oifig | oifig |
| fosgailte | oscailte |
| bliadhna | bliain |
| rèidio | raidió |
| riaghaltas | rialtas |
| pàrlamaid | parlaimint |
| eilean | oileán |
| bruidhinn | caint |
| cnatan | slaghdán |
| rathad | bóthar |
| ministear | aire |
| ann an | i |
Ceanglaichean a-mach
- Eadar-theangachadh Gàidhlig-Gaeilge le InterGaelic
- Faclairean Gaeilge-Gàidhlig agus Gàidhlig-Gaeilge tro Multidict.
- Faclair Gàidhlig-Gaeilge le Kevin Scannell (pdf)
- Gluais Albanach-Éireannach le Ciarán Ó Duibhín
- An Sruth - stòr-dàta de ghnàthasan-cainnte Gaeilge→Gàidhlig agus “An Sruth: Liosta Gàidhlig gu Gaeilge”. Sabhal Mòr Ostaig. Air a thogail 28mh dhen Lùnasdal 2023.
- Bunadas: faclan co-dhàimheil Gaeilge→Gàidhlig agus Gàidhlig→Gaeilge
- Gàidhlig agus Gaeilge - duilleag le Caoimhín Ó Donnaíle aig SMO
- Blasad Gaeilge - leasanan Gaeilge tro mheadhan na Gàidhlig
- Cor na Gàidhlig ann an Gàidhealtachdan na h-Èireann – pdf le Iain Mac an Tàilleir, 2023-11-16
| |||||||||||||
