Jogapo
Jogapo (karaiñe'ẽme: construcción) ha'e oimeraẽ óga ñemopu'ã. Ipype oike óga apo ha óga yvate ñemopu'ã, peteĩ jogapo ha'e opa mba'e oñemopu'ãséva ha ava oñeimo'ã va'erã mba'éichapa omopu'ãta. Ko ñe'ẽ ou umi mokõi ñe'ẽngue avañe'ẽgui: "óga" ha "apo".
Jogapo oñepyrũ peteĩ ñeimo'ã kuatiáre rupive, yvypóra opy'amongeta va'erã mba'éichapa omopu'ã hógarã, ha upei omba'apo óga pyendápe, tápia kuéra ñemopu'ã ha óga ahoja, opa mba'e oimérõ hendápe ha óga ikatu ojepurúrõ, opa.