Кусаси (халық)

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту
Кусаси
кусасе, кусанси, куса, кусан, кусси

Ганадағы Кусаси дәстүрлі тұрғын үйі
Бүкіл халықтың саны

515 000

Ең көп таралған аймақтар

 Гана  Буркина-Фасо  Того

Тілдері

кусале тілі

Діні

дәстүрлі нанымдар, суннизм

Кусаси (кусасе, кусанси, куса, кусан, кусси)[1] — Африка халқы Гананың солтүстік-шығысында, сондай-ақ Буркина-Фасо және Того шекаралас аумақтарында тұрады. Халық саны шамамен 515 мың адамды құрайды.[2] Моси, дагомба, нанкансе, талленси, мампруси, набдамдармен туыстас.

Олар нигер-кордофан отбасының гур тобының кусале тілінде немесе кусал тілінде сөйлейді.[3] Жазуы латын әліпбиіне негізделген (XX ғасырдан бастап).

Сенушілердің діни байланысы: дәстүрлі нанымдар, бір бөлігі сүнниттік мұсылмандар.[4]

Негізгі кәсібі – мал шаруашылығы және қолмен атқарылатын егіншілік (тары, құмай, күріш, жүгері, бұршақ дақылдары), аңшылық. Қолөнерден - ұсталық, керамика, тоқымашылық дамыған.[5]

Өмір салты

[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Әлеуметтік ұйымның негізін көп балалы отбасылар мен патрилинейлік туыстар құрайды. Неке вирилокальды, көп әйел алу жиі кездеседі.

Ата-баба, жер, жоғарғы рух венам, фетишизм, магия, бақсылық культтері сақталған. Жер культінің діни қызметкерлері мен көріпкелдер айтарлықтай ықпалға ие. Негізгі фольклорлық жанрлар - ертегілер, мақал-мәтелдер, әндер.

Олар шағын ауыл қауымдастықтарында, шатыры конустық сабанмен жабылған, балшықпен сыланған дөңгелек ағаш үйлерде тұрады.

Күнделікті киімдері - бөксені жауып тұратын кесінді маталар, мереке күндері ерлер қысқа жеңі бар ұзын жейделер, әйелдер мықындарына белбеу тағып, оған алжапқыш байлайды.

Азық-түліктері негізінен өсімдік тектес тағамдар: бұқтырылған жарма және сүт өнімдері болып табылады.[6]

Дереккөздер

[өңдеу | қайнарын өңдеу]
  1. Значение слова КУСАСИ в Современном энциклопедическом словаре https://slovar.cc/enc/sovremenniy/1841054.html
  2. Кусаси https://dic.academic.ru/dic.nsf/ruwiki/1537964
  3. Современная энциклопедия Кусаси https://my-dict.ru/dic/sovremennaya-enciklopediya/202189-kusasi/
  4. Современная энциклопедия - кусаси http://www.terminy.info/literature/modern-encyclopedia/kusasi
  5. Народы и культуры Кусаси https://travel-journal.ru/ethno/38/843/(қолжетпейтін сілтеме)
  6. народы мира / Кусаси http://www.etnolog.ru/people.php?id=KUSA