Луба

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту
Луба
балуба
Бүкіл халықтың саны

11 млн.

Ең көп таралған аймақтар

 Конго Демократиялық Республикасы

Тілдері

луба тілі

Діні

католицизм, суннизм, дәстүрлі нанымдар

Луба (балуба) — банту тобының халқы, Конго Демократиялық Республикасының ең үлкен халқы..[1] Жалпы саны шамамен 11 млн.адам.[2]

Тілі

[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Тілі - луба тілі. Диалектілері: чилуба, или касаи, лулуа, кисиланге.[3]

Діні

[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Сенушілердің діни байланысы: католиктер, сүнниттік мұсылмандар, дәстүрлі нанымдар.[4]

Кәсібі

[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Дәстүрлі кәсіптері - қолмен атқарылатын егіншілік (жүгері, тары, жеміс-жидек, көкөніс, маниок, ямс), аңшылық және терушілік, қолөнерден (металлургия, ұсталық, тоқымашылық, тоқу, керамика, ағаш ою). Тау-кен және өңдеу өнеркәсібінде жұмыс істейді.[5]

Өмір салты

[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Дәстүрлі қоғамдық ұйымның негізі – ауыл қауымы. Матрилиндік рулық құрылым сақталған. Отбасы шағын, көп әйел алушылық (дворяндар арасында), әмеңгерлік кездеседі. Тұрмысқа шыққан әйелдер еркіндікке және ажырасуға құқылы. Алмасу некелеріне артықшылық беріледі. Әкелік құқыққа байланысты нормалар (мұрагерлік, некені өтеу және т.б. ережелері) таралуда.

Дәстүрлі тұрғын үйлері – сырықтар мен бұтақтардан өрілген, төбесі пальма бұтақтарымен жабылған конустық пішінді дөңгелек үйлер.

Дәстүрлі киімдері – тігілмеген белдемше – еуропалық және конголық (ерлер үшін кең жейделер және әйелдер үшін ұзын түрлі-түсті көйлектер) киімдермен ауыстырылады.

Лубада бай фольклор (негізгі жанр — жануарлар туралы ертегілер) және құпия қоғамдар сақтайтын тарихи дәстүр бар.

Музыкалық және би мәдениеті дамыған. Негізгі музыкалық аспаптар — барабандар, маримба (пернетақта).[6]

Дереккөздер

[өңдеу | қайнарын өңдеу]
  1. ↑ Большая российская энциклопедия 2004–2017 https://old.bigenc.ru/linguistics/text/2149372
  2. ↑ Луба https://dic.academic.ru/dic.nsf/ruwiki/309858
  3. ↑ ЭНЦИКЛОПЕДИЧЕСКИЙ СЛОВАРЬ https://sanstv.ru/dict/%D0%BB%D1%83%D0%B1%D0%B0
  4. ↑ Современная энциклопедия Луба https://my-dict.ru/dic/sovremennaya-enciklopediya/202622-luba/
  5. ↑ Народы и культуры Луба
  6. ↑ народы мира / Луба http://www.etnolog.ru/people.php?id=LUBA
Бұл үлгіні қарау Бұл үлгіні талқылау Бұл үлгіні өңдеу
Африка халықтары
Бұл {{Әлем халықтары}} үлгісінің бір бөлігі
Ағаулар • Адангмелер • Акандар • Аквапимдер • Алжирлықтар • Алурлар • Амбунду • Амхаралар • Ангас • Ағылшын-африкалықтар • Ануак • Аргоббалар • Афарлар • Африканерлер • Ачемдер • Ачоли • Ашантилар • Багалар • Багирмилер • Баде • Бакве • Баланте • Бамбаралар • Бамилеке • Бамум • Бангилер • Банда • Банди • Бантулар • Баньяруанда • Барбалар • Бари (Африка) • Баса • Бассари • Басуто • Батеке • Бауле • Беджа • Бемба • Бена • Берберлер • Бете • Биафада • Бидього • Бини • Биралар • Биром • Биса • Боа • Бобо • Бозо • Боки • Болева • Бонго • Бони • Буби • Буллом • Бура • Бурун • Буса • Бушмендер • Ваи • Вала • Венда • Видекум • Волоф • Вуте • Га • Гандалар • Гбайя • Гбари • Гвере • Герелер • Гереро • Гимирра • Гишу • Гого • Гола • Гонга • Гонжа • Грустар • Гуан • Гураге • Гурма • Гусилер • Дагари • Даго • Дагомба • Дамара • Дан • Дасанеч • Джагга • Джанджэро • Джукун • Диалонке • Динка • Диола • Догон • Дуала • Дьюла • Загава • Занде • Зарамо • Зенага • Зұлыстар • Ибибио • Ивбиосакон • Игала • Игбира • Иболар • Иджо • Идома • Ила • Инеме • Ираку • Ирамба • Итсекири • Ишан • Йеен • Йорубалар • Кабилдер • Кабовердтер • Кабие • Каколе • Календжин • Камба • Камбари • Карамоджонг • Каре • Катаб • Кваву • Квени • Кемант • Кикуйю • Кинга • Кисси • Коалиб • Комолар • Конго • Конзо • Конкомба • Коно • Консо • Кордофан халықтары • Коса • Котоко • Кпелле • Креолдар • Кру • Куланго • Кунама • Куранко • Куриа • Кусаси • Кушиттер • Ланго • Ландума • Либериялықтар • Ливиялықтар • Лимба • Лоби • Лози • Лома • Лотуко • Луба • Лундалар • Луо • Лухья • Лучази • Луэна • Маба • Маврикийлер • Маврлар • Мака • Маконде • Макуа • Малагасийлер • Малинке • Мампрустар • Мандара • Манджак • Мандинго • Мано • Марги • Марокколықтар • Маса • Масаи • Матабеле • Мба • Мбете • Мбоши • Мбунда • Менде • Меру • Миджикенда • Моба • Монго • Моси • Мпонгве • Муби • Мумуйе • Мурле • Набдам • Налу • Нанкансе • Нанумба • Нгбанди • Нгонилер • Нгунди • Нзима • Нилоттар • Нубиялықтар • Нупе • Нуэр • Ньоро • Ньямвези • Ньянколе • Ньятуру • Овамбо • Овимбунду • Огонилар • Омето • Оромо • Педи • Пигмейлер • Пуну • Рега • Руанда • Рунди • Саката • Само • Сандаве • Сантомеліктер • Сара • Сахо • Свазилер • Сейшелдіктер • Сенуфо • Сере-мунду • Серер • Сидамо • Сисала • Собо • Сога • Сомалиліктер • Сомба • Сонгай • Сонинке • Суахили • Суба • Судандықтар • Сукума • Сусу • Таита • Талленси • Тем • Темне • Тенда • Тесо • Тетела • Тив • Тиграи • Тигре • Тикар • Торо • Тсаанги • Тсвана • Тсондар • Туарегтер • Тубулар • Тукулер • Тунистіктер • Туркана • Фанг • Фанти • Фернандино • Фипа • Фон • Фульбе • Фур • Ха • Хадза • Хасонке • Хаусалар • Хехе • Чамба • Чанга • Чига • Чокве • Шамбала • Шиллук • Шона • Эве • Экои • Этсако • Эфик • Якё • Яунде
«https://kk.wikipedia.org/w/index.php?title=Луба&oldid=3176282» бетінен алынған