Cassini-Huygens

Chest artícol a l'è scricc in Lumbàrt, ortograféa orientàl unificàda.

Cassini–Huygens l'è 'na misiù interplanetària sènsa òm, progetàda e realizàda en colaborasiù de la NASA, de l'ESA e de l'ASI, lanciàda ai 15 de utùer del 1997, co l'obietìf de stüdià el sistema de Saturno, co le sò lüne e i sò anèi.

La sónda l'ìa cumpunìda de du elemèncc: l'orbiter, ciamàt Cassini, svelöpàt de la NASA e el lander, ciamàt Huygens svelöpàt de l'ESA.

Cassini-Huygens l'è stàda la prìma sónda a mitìs endel'òrbita de Saturno, el prim de löi del 2004 (a le 04:12 ùra de Greenwich), e la quàrta a ésega pasàda derènt (prima de Cassini-Huygens gh'ìa zà pasàt la Pioneer 11 e le Voyager 1 e 2). Ai 25 de dezèmber del 2004 el lander Huygens el s'è destacàt de l'orbiter Cassini e la g'ha ciapàt la diresiù de la lüna piö grànda de Saturno, Titano. Ai 14 de zenér del 2005 Huygens l'è penetràda endel'atmosféra de Titano e 'ntàt che 'l la streersàa la g'ha catàt sö dàti e la g'ga töt zó fotografìe de la superfìce, la g'ha registràt i rumùr. La g'ha tocàt el teré dòpo de 'na discéza de dò ùre e mèza e l'è nàda en nacc a trasmèter el sò segnàl amò per 'n ùra e mèza.

L'orbiter Cassini el ciàpa el sò nòm de l'astrònom italià Giovanni Cassini che, envers la fì del Ses-sènt, el g'ha ìt 'na part principàla endel stüde de Saturno e dei sò anèi. El lander Huygens envéce el ciàpa el sò nòm de l'astrònom olandés del sècol XVII Christiaan Huygens che col sò telescòpio el g'ha scuprìt Titano.