Шумски пожар
Шумски пожар — неконтролиран пожар што брзо се шири низ растителноста како шуми, пасишта и грмушки. Овие пожари вообичаено се предизвикани од природни чинители како што се молњите или од човечки дејности како што се нечувани огнови, фрлени цигари или умислен палеж. Шумските пожари се вообичаени во области со топла, сува клима и силен ветер, бидејќи овие услови го олеснуваат палењето и ширењето на пожарите.
Шумските пожари можат да бидат многу разорни, да горат домови, земјоделски култури и живеалишта за диви животни. Тие испуштаат големи количини чад и јаглерод диоксид во атмосферата, што придонесува за загадување на воздухот и климатски промени. Меѓутоа, во некои екосистеми, шумските пожари се природен дел од животната средина, помагајќи да се исчисти мртвата растителност, да се преработат хранливите материи во почвата и да се создаде простор за раст на нови растенија.
Напорите за спречување и контрола на шумските пожари вклучуваат строги закони за заштита од пожари, контролирани горења за да се намали вишокот на растителност и мерки за гаснење пожари, како што се канадери и противпожарни прегради. Научниците и политичарите, исто така, работат на разбирање како климатските промени влијаат на зачестеноста и интензитетот на шумските пожари за подобро да се подготват за идните ризици. Образованието на јавноста за безбедноста од пожари е уште еден важен чекор во намалувањето на шансите за појава на шумски пожари.
Историја
[уреди | уреди извор]Најраните докази за шумски пожари потекнуваат од ископани гигантски габи наречени прототаксити, сочувани како јаглен. Овие ископани останки, пронајдени во Јужен Велс и Полска, потекнуваат од силурискиот период, пред околу 430 милиони години.[1] Малите површински пожари најверојатно започнале пред раниот девонски период, пред околу 405 милиони години. За време на средниот и доцниот девон, пониските нивоа на кислород во атмосферата довеле до помалку шумски пожари, што е прикажано со намалувањето на остатоците од јаглен.[2][3]
Пожарите станале почести во карбонскиот период, бидејќи нивото на кислород во атмосферата почнал да расте. До крајот на пермскиот период, нивото на кислород достигнало 30-31 %, што им помогнало на шумските пожари да се распространат пошироко. Ова е поддржано од зголемените наслаги на јаглен од тоа време.[4]
Подоцна, од доцниот перм до тријаскиот период, депозитите на јаглен се намалиле. Научниците веруваат дека ова се случило бидејќи нивото на кислород повторно се намалило, што го отежнувало започнувањето и ширењето на шумските пожари.[5]
Наводи
[уреди | уреди извор]- ↑ „Earliest evidence of wildfire found in Wales“. 27 June 2022. Архивирано од изворникот 1 June 2023. Посетено на 30 July 2022 – преку www.bbc.com.
- ↑ Glasspool, IJ; Edwards, D; Axe, L (2004). „Charcoal in the Silurian as evidence for the earliest wildfire“. Geology. 32 (5): 381–383. Bibcode:2004Geo....32..381G. doi:10.1130/G20363.1.
- ↑ Edwards, D.; Axe, L. (April 2004). „Anatomical Evidence in the Detection of the Earliest Wildfires“. PALAIOS. 19 (2): 113–128. Bibcode:2004Palai..19..113E. doi:10.1669/0883-1351(2004)019<0113:AEITDO>2.0.CO;2. ISSN 0883-1351. S2CID 129438858.
- ↑ Scott, C.; Glasspool, J. (Jul 2006). „The diversification of Paleozoic fire systems and fluctuations in atmospheric oxygen concentration“. Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America. 103 (29): 10861–10865. Bibcode:2006PNAS..10310861S. doi:10.1073/pnas.0604090103. ISSN 0027-8424. PMC 1544139. PMID 16832054.
- ↑ Pausas and Keeley, 594