Carl Benz
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Zawód, zajęcie |
inżynier |
| Narodowość | |
| Uczelnia | |
| Dzieci |
Eugen, Richard, Clara, Ellen, Thilde |
| |
Carl Benz (Karl Friedrich Benz[a]) (ur. 25 listopada 1844 w Mühlburgu (obecnie dzielnica Karlsruhe), zm. 4 kwietnia 1929 w Ladenburgu) – niemiecki inżynier, pionier motoryzacji.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Carl Benz urodził się 25 listopada 1844 roku w Mühlburgu (obecnie dzielnica Karlsruhe) jako Karl Friedrich Michael Wailand[3]. Jego rodzice – Johann Georg Benz (1809–46), maszynista i Josephine Vaillant (1812–70) – pobrali się pod koniec 1845 roku[3]. Matka pochodziła z rodziny francuskich hugenotów[3]. Ojciec zmarł w 1846 roku[4].
W 1853 roku rozpoczął naukę w liceum o profilu przyrodniczym w Karlsruhe, a po jego ukończeniu w 1860 roku podjął studia w Polytechnische Hochschule (obecnie Karlsruher Institut für Technologie) w Karlsruhe[4][5]. Przez cztery lata studiował inżynierię mechaniczną pod kierunkiem profesora Ferdinanda Redtenbachera (1809–1863), a po jego śmierci pod kierunkiem profesora maszynoznawstwa Franza Grashofa (1826–1893)[5]. Zaraz po studiach w okresie 1864–65 pracował jako ślusarz w Karlsruher Maschinenbau-Gesellschaft w Karslruhe, a później jako konstruktor w firmie Firma Schweitzer sen. w Mannheim i w firmie Gebrüder Benckiser w Pforzheim[4][5]. Po pracy poświęcał się studiom teoretycznym[5].
W 1871 roku powrócił do Mannheim, które przeżywało okres rozwoju przemysłowego[5]. Wraz ze wspólnikiem Augustem Ritterem[6] założył odlewnię żelaza i warsztat mechaniczny[4]. Zaczął pracę nad niekolejowym pojazdem samobieżnym[4]. Spółka wkrótce się rozpadła, a Benzowi udało się uratować przedsiębiorstwo dzięki posagowi żony Berty Ringer, z którą ożenił się w 1872 roku[4]. Para miała dwóch synów i jedną córkę[4].
W latach 1877–1880 opracował konstrukcję dwusuwowego silnika spalinowego[5]. W 1880 roku założył spółkę akcyjną, w której miał 5% udziałów, która rozpoczęła produkcję silników jego konstrukcji – najpierw o mocy 1 konia mechanicznego a później, na większą skalę, o mocy 4[4]. Nieporozumienia ze wspólnikami spowodowały, że Benz w 1883 roku wycofał się z przedsięwzięcia i z innymi partnerami założył Benz & Cie. Rheinische Gasmotorenfabrik[4][5]. Benz nie otrzymał patentu na swój dwusuwowy silnik spalinowy, lecz jego pojedyncze części np. elektryczna świeca zapłonowa, mogły zostać objęte ochroną[4]. Pracował nad lżejszą wersją silnika, który mógłby być użyty w pojeździe[4]. W 1884 roku opracował projekt pojazdu, który skonstruował w 1885 roku[5]. Był to trzykołowy pojazd z silnikiem spalinowym i elektrycznym zapłonem, który rozwijał prędkość 16 km/h[7]. Benz, który opatentował pojazd – Benz Patent-Motorwagen Nummer 1 w 1886 roku, uważany jest za konstruktora pierwszego samochodu[7]. W 2011 roku patent Benza DRP 37435 „Fahrzeug mit Gasmotorenbetrieb” został wpisany na międzynarodową Listę UNESCO najbardziej wartościowych dokumentów – Pamięć Świata (ang. Memory of the World)[8].
Opinia publiczna początkowo nie zaakceptowała wynalazku[4]. Benz zaczął udoskonalać swój pojazd w zakładach swojej firmy Benz & Cie. Rheinische Gasmotorenfabrik i w 1888 roku wypuścił na rynek ulepszoną wersję swojego pojazdu, która spotkała się z dużym zainteresowaniem, lecz nie znalazła wielu nabywców[7]. Benz zaprezentował swój pojazd na targach w Monachium, gdzie uzyskał pozwolenie na publiczną demonstrację możliwości pojazdu przez dwie godziny dziennie[5]. Na targach pojazd zdobył Wielki Złoty Medal[4].
5 sierpnia 1888 roku, żona Benza Bertha, w tajemnicy przed mężem, udała się wraz z nastoletnimi synami, w podróż z Mannheim do Pforzheim samochodem skonstruowanym przez męża[7]. Podczas podróży osobiście dokonywała koniecznych napraw, jak przetkanie rurki doprowadzającej paliwo do gaźnika za pomocą szpilki do włosów[7]. Tym samym zapisała się w historii jako pierwsza osoba, której udało się samodzielnie pokonać samochodem ponad stukilometrowy dystans (105 km)[7]. Wyprawa Berthy Benz przyniosła wielki rozgłos, co przełożyło się na zwiększenie sprzedaży samochodów Benza[7].
W 1889 roku Benz zaprezentował swój pojazd na targach w Paryżu, co jednak nie przyniosło mu więcej klientów[5]. O niski popyt Benz obwiniał zły stan dróg, który uniemożliwiał komfortową jazdę[5]. Skupił się wówczas na pracy nad budową czterokołowego pojazdu o napędzie spalinowym[4]. Głównym wyzwaniem było zbudowanie odpowiedniego układu kierowniczego, któremu Benz szybko sprostał i w 1892–93 opatentował „Wagenlenkvorrichtung mit tangential zu den Rädern zu stellenden Lenkkreisen”[5]. Ulepszył wówczas również m.in. elektryczną świecę zapłonową, gaźnik, chłodnicę i zwiększył moc silnika[5].
Rosnąca produkcja Benz & Cie. Rheinische Gasmotorenfabrik wymagała coraz większych nakładów kapitałowych, w 1899 roku została przekształcona w spółkę, w której Benz miał jedną trzecią udziałów[4]. W 1900 roku firma produkowała 603 różne samochody od osobowych po wyścigowe[4]. W 1903 roku w przedsiębiorstwie doszło do konfliktu – Benz wycofał się i przeniósł do Ladenburga, gdzie wraz z synami założył w 1906 roku firmę Benz Söhne[4][5][6]. To przedsiębiorstwo po połączeniu w roku 1926 ze spółką Daimler-Motoren-Gesellschaft przekształciła się w spółkę akcyjną Daimler-Benz AG[4].
Carl Benz zmarł w wieku 84 lat, 4 kwietnia 1929 roku w Ladenburgu[4][5].
Publikacje
[edytuj | edytuj kod]- 1925 – Lebensfahrt eines deutschen Erfinders[9]
Upamiętnienie
[edytuj | edytuj kod]Na cześć Carla Benza nazwano jedną z przełęczy na Trinity Peninsula na Antarktydzie[10].
W 2007 roku college inżynierii mechanicznej Karlsruher Institut für Technologie został przemianowany na Carl Benz School of Engineering[11].
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Uwagi
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Używane są dwie formy imienia Benza: w akcie urodzenia otrzymał wpisane imię Karl, pod takim imieniem otrzymał też patent w 1880 roku. W późniejszym okresie jednak, zgodnie z francuską modą pisowni w języku niemieckim, zaczął używać imienia w formie Carl[1]. Pod takim imieniem został mu wydany patent w 1882 roku, a swoje przedsiębiorstwo nazwał Carl Benz Söhne (pol. Carl Benz i synowie)[2].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Maira Schmidt. „Stuttgarter Zeitung”, 2013-02-26. (niem.).
- ↑ Carl Benz. Daimler AG. [dostęp 2018-08-14]. (ang.).
- ↑ a b c Peter Pretsch: Karlsruhe: Stadtgeschichte, Blick in die Geschichte Nr. 89 vom 23. Dezember 2010, Neue Erkenntnisse aus dem Kirchenbuch Das Geburtshaus von Carl Benz in Mühlburg. 2018-08-14. [dostęp 2018-08-14]. (niem.).
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s Carl Friedrich Benz 1844–1929. Deutsches Historisches Museum. [dostęp 2018-08-14]. (niem.).
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o Benz, Carl Broecker: Benz, Carl. W: Neue Deutsche Biographie. T. 2. 1955, s. 57–59 [Online-Version]. (niem.).
- ↑ a b Daimler: Carl Benz Founders and pioneers. [dostęp 2018-08-14]. (ang.).
- ↑ a b c d e f g Ronald M. Dell, Patrick T. Moseley, David A. J. Rand: Towards Sustainable Road Transport. Academic Press, 2014, s. 37–41. ISBN 978-0-12-404691-7. [dostęp 2018-08-14]. (ang.).
- ↑ UNESCO: Patent DRP 37435 “Vehicle with gas engine operation” submitted by Carl Benz, 1886. [dostęp 2018-08-09]. (ang.).
- ↑ Carl Benz: Lebensfahrt eines deutschen Erfinders. Leipzig: Koehler/Amelang, 1925. [dostęp 2018-08-14].
- ↑ COMPOSITE GAZETTEER OF ANTARCTICA: Benz Pass. [dostęp 2018-08-14]. (ang.).
- ↑ Mechanical Engineering College of the KIT – History. [w:] www.carlbenzschool.kit.edu [on-line]. [dostęp 2018-08-14]. (ang.).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Automuseum Dr. Carl Benz. [dostęp 2018-08-14]. (niem.).