Jezuici

Św. Ignacy Loyola
założyciel zakonu jezuitów.

Jezuici – zakon założony w XVI w.

• I kto by śmiał wyobrazić sobie, iż uczyniono w całym Kościele tyle hałasu o nic, pro nihilo, jak powiada św. Bernard? Ale to właśnie cała zręczność waszego postępowania: obudzić przeświadczenie, że chodzi o wszystko w sprawie, gdzie nie chodzi o nic, i wmówić w potężne osoby, które wam dają ucha, iż w sporze tym chodzi o najzgubniejsze błędy (…) i o najważniejsze zasady wiary; iżby, w tym przeświadczeniu obróciły cały swój zapał i powagę przeciw tym, których zwalczacie, jak gdyby ocalenie religii katolickiej od tego zależało, podczas gdy, gdyby poznali, iż chodzi jedynie o ten drobny punkt faktyczny, zgoła by ich to nie obeszło, przeciwnie, żałowaliby, że dołożyli tylu wysiłków, aby wspierać wasze osobiste namiętności w sprawie bez znaczenia dla Kościoła.
  • Autor: Blaise Pascal, Prowincjałki, przeł. Tadeusz Boy-Żeleński
  • Opis: fragment polemiki z jezuitami.

• Jakkolwiek bowiem również jezuici byli w swej działalności kolonizatorami (w szerokim sensie tego słowa), w przeciwieństwie do brutalnej, często okrutnej kolonizacji militarnej konkwistadorów, kolonizacja jezuitów była mądra i prowadzona w duchu prawdziwie chrześcijańskim, wyrozumiale tolerancyjna wobec rodzimej kultury.
  • Autor: Bohdan Pociej
  • Opis: o działalności misyjnej jezuitów europejskich i Kreolów wśród indiańskich plemion Ameryki Południowej na terenie Paragwaju, Argentyny, Urugwaju, Brazylii, Boliwii i Peru.
  • Źródło: Barokowa muzyka jezuitów, zycie-duchowe.pl, wiosna 2007.

• Jezuita myśli zawsze, nieustannie, spoglądając na horyzont, w kierunku do którego ma zmierzać, mając Chrystusa w centrum. Jest to prawdziwa siła. I to mobilizuje Towarzystwo, aby poszukiwało, aby było kreatywnym, szczodrym.
  • Autor: papież Franciszek
  • Źródło: rozmowa o. Antonio Spadaro, „Civiltà Cattolica”, tłum. Paweł Bravo i o. Kasper Mariusz Kaproń, Leczmy rany, „Tygodnik Powszechny” nr 39, 29 września 2013.

• Na świecie jezuici zupełnie odeszli od dziedzictwa kojarzonego ze Skargą, czyli z kontrreformacją. Gdy byłem w zakonie, zwłaszcza poza Polską, miałem wrażenie, że zakon spogląda na jego spuściznę z zażenowaniem. Jezuici przyznawali się wtedy do innych swoich tradycji: utopijnych projektów w Ameryce Łacińskiej, tradycji dialogu międzycywilizacyjnego w Azji Wschodniej, projektu Teilharda de Chardina uzgadniającego teologiczną refleksję z intuicjami naukowymi. Jezuici, zwłaszcza we Francji czy Stanach, jak na przykład Michel de Certeau i Walter Ong, odrzucili całkowicie model kontrreformacyjnego katolicyzmu z XVI i XVII wieku.
  • Autor: Stanisław Obirek, rozmowa Jakuba Majmurka, Słabi chrześcijanie, w: Bracia polscy. Przewodnik Krytyki Politycznej, Warszawa 2012, s. 24.
  • Zobacz też: Piotr Skarga, Pierre Teilhard de Chardin, Michel de Certeau, Walter Jackson Ong

• Na większą chwałę Bożą.
  • Ad maiorem Dei gloriam. (łac.)
  • Opis: dewiza Ignacego Loyoli i zakonu jezuitów