Umorismu nieddu

Custu artìculu est iscritu cun sa grafia Limba Sarda Comuna. Abbàida sas àteras bariedades gràficas:

campidanesu · logudoresu · nugoresu

"Pincareddu cara a s'àteru mundu" in un'iscarrafachelos in Bartzellona: su sartu portat in custu casu a sa morte.

S'espressione umorismu nieddu faghet relatu a unu sutagènere de umorismu chi tratat de eventos o argumentos in generale cunsiderados meda sèrios o pro fintza tabùs, comente sa gherra, sa morte, sa violèntzia, sa religione, sa maladia, s'isentamentu, sa diversidade culturale, e diversos àmbitos criminales o para-criminales comente su terrorismu, mortòrgios, sa violèntzia sessuale, sa droga o sa pornografia.

Sa locutzione est istada coniada dae su teòricu de su surrealismu, André Breton, in su 1935 (in frantzesu: humour noir), pro inditare unu suta-gènere de sa cummèdia e de sa sàtira in ue s'umorismu naschet de su tzinismu e de s'iscetitzismu, fatu·fatu in relatu a argumentos comente a sa morte.

Mancari s'umorismu nieddu potzat pàrrere boidu e chi tèngiat su fine ùnicu de causare s'ispàssiu a traessu de sa violatzione de règulas no iscritas de bonu gustu, est impreadu in literadura e in unos àteros campos, cun s'intentu de ispìnghere s'ascurtadore a resonare in manera sèria subra temas difìtziles.

S'umorismu nieddu si diferèntziat de su gènere de sa blue comedy, chi si cuntzentrat prus subra argumentos grussos e vulgares, comente a sa desnudesa, su sessu e is flùidos de su corpus. Mancari is duos gèneres sunt interdipendentes, s'umorismu nieddu si diferèntziat de s'oscenidade simpre in cantu est prus sùtile e non tenet netzessariamente s'intentu craru de ofèndere is persones. In s'umorismu oscenu, parte manna de s'elementu umorìsticu acudit dae trumbùliu e grisu, mentras sa cummèdia niedda includet elementos de ironia e de fatalismu.