Akmescit
| Akmescit Simferopol Aqmescit (Kırım Tatarcası) آق مسجد (Osmanlıca) Сімферополь (Ukraynaca) Симферополь (Rusça) | |
|---|---|
 | |
 Bayrak  Arma | |
  Akmescit Simferopol | |
| Ülke |
|
| Yüzölçümü | |
| • Toplam | 107 km² |
| Rakım | 350 m |
| Nüfus (2014) | |
| • Toplam | 338.319 |
| • Yoğunluk | oto/km² |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (MSK) |
| Posta kodu | 295000-295490 |
| Alan kodu | +7 3652 |
| İklim | Cfa |
Resmî site simgov.ru | |
Akmescit (Kırım Tatarcası: Aqmescit; Osmanlı Türkçesi: آق مسجد) veya Simferopol (Ukraynaca: Сімферополь; Rusça: Симферополь), Ukrayna'ya bağlı Kırım Özerk Cumhuriyeti'nin de jure başkentidir. Kırım konusunda, Ukrayna ile Rusya arasında toprak anlaşmazlığı söz konusudur. Bu anlaşmazlık sonucunda Rusya, Kırım'ı ilhak etmiştir.[1] İlhak edilişinden sonra Rusya Federasyonu'na bağlı Kırım Cumhuriyeti'nin, de facto başkenti olmuştur.
Şehir, Kırım'ın Ruslar tarafından işgal edildiği 1783 yılına kadar Kırım Hanlığı'nın ve Osmanlı İmparatorluğu'nun idaresinde kalmıştır.
Salgır Çayı'nın kıyısında yer alır. Tarım bölgesinde sanayi, ticaret ve ulaşım merkezi olarak önem taşır. Nüfusu 363.600'dür (2004).
1944 yılında yaşanan Kırım Tatar Sürgünü'nün ardından 1990'lı yıllarda başlayan yurda dönüş hareketiyle şehirde Kırım Tatar Millî Meclisi, Kırım Tatar Millî Tiyatrosu, Kırım Tatar Yüksek Pedagoji Enstitüsü gibi kurumlar oluşturulmuş ve şehir, Kırım Tatarlarının siyasi başkenti konumuna gelmiştir.
Tarih
[değiştir | kaynağı değiştir]Scythia
[değiştir | kaynağı değiştir]Kentte Paleolitik dönemden kalma insan kalıntıları olduğu bilinmektedir.
İlk antik yerleşim M.Ö.3. Yüzyılda ortaya çıktı. Napoli'deki İskitlerin başkenti olarak Napoli İskit'te. MÖ II-III yüzyılların başında. Napoli, Yunanların darbeleri altında gerilemeye başladı; Şehir nihayet üçüncü yüzyılda Gotların ve dördüncü yüzyılda Hunların işgali sonucunda ortadan kayboldu ve kalıntıları yanlışlıkla sadece on dokuzuncu yüzyılda keşfedildi.
XVII yüzyılın başından beri - önemli bir Kırım Tatar yerleşimi Ak-Camii, Kırım Tatar Kalga Sultan'ın ikametgâhı.[2][3][4][5]
1784'te Rus İmparatorluğu tarafından Kırım'ın işgalinden sonra, İmparatoriçe Catherine II, Ak-Mechetya yakınlarında, modern adı Simferopol olan ve yeni oluşturulan Tavriya bölgesinin (1802'den beri) idari merkezi haline gelen bir şehir kuran bir kararname yayınladı.[6][7][8][9]
13 Kasım 1920'de Kızıl Ordu şehri ele geçirdi ve 18 Ekim 1921'de Simferopol, Kırım Özerk Sovyet Sosyalistinin başkenti oldu.
II. Dünya Savaşı sırasında, Simferopol Nazi Almanyası tarafından işgal edildi.
Nisan 1944'te Kızıl Ordu, Simferopol'ü kurtardı.
26 Nisan 1954'te Simferopol, diğer Kırım bölgesi ile birlikte, CPSU Merkez Komitesi Birinci Sekreteri Nikita Khrushchev'in Rus Sovyet Federal Sosyalist Cumhuriyeti'nden Ukrayna Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'ne kararıyla aktarıldı.
1991'de Sovyetler Birliği'nin çökmesinden sonra Simferopol, bağımsız Ukrayna'nın bir parçası olarak Kırım Özerk Cumhuriyeti'nin başkenti oldu.
Coğrafya
[değiştir | kaynağı değiştir]Yer
[değiştir | kaynağı değiştir]Simferopol, Kırım'ın güney-orta kesiminde yer almaktadır. Şehir, Salgir nehri üzerinde ve şehre içme suyu sağlayan yapay Simferopol rezervuarının yakınında yer almaktadır.
İklim
[değiştir | kaynağı değiştir]İklim ılık, kışlar ılık ve kurak geçer. Ocak ayında ortalama sıcaklık +0,4 °C, Temmuz ayında +23,3 °C'dir. Yağış miktarı yılda 509 mm, güneşli saat sayısı yılda 2469'dur. Kış aralıklı olarak sürer (29 Aralık - 25 Şubat). Büyüme mevsimi boyunca 270 mm yağış vardır.
 Akmescit (Simferopol) iklimi 
| |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Aylar | Oca | Şub | Mar | Nis | May | Haz | Tem | Ağu | Eyl | Eki | Kas | Ara | Yıl |
| En yüksek sıcaklık (°C) | 20,4 | 21,9 | 28,7 | 31,5 | 34,2 | 37,7 | 39,3 | 39,5 | 37,2 | 33,3 | 28,0 | 25,4 | 39,5 |
| Ortalama en yüksek sıcaklık (°C) | 3,9 | 4,7 | 9,1 | 15,9 | 21,4 | 25,7 | 28,9 | 28,6 | 23,1 | 17,0 | 10,4 | 5,6 | 16,2 |
| Ortalama sıcaklık (°C) | 0,2 | 0,4 | 3,9 | 9,9 | 15,1 | 19,5 | 22,3 | 22,0 | 16,9 | 11,3 | 5,8 | 2,0 | 10,8 |
| Ortalama en düşük sıcaklık (°C) | −2,9 | −3,2 | −0,2 | 4,8 | 9,5 | 13,9 | 16,5 | 16,1 | 11,6 | 6,8 | 2,2 | −1,1 | 6,2 |
| En düşük sıcaklık (°C) | −26 | −30,3 | −18,4 | −11,1 | −8,4 | 0,7 | 3,6 | 3,8 | −5,1 | −11,4 | −21,7 | −23,2 | −30,3 |
| Ortalama yağış (mm) | 39 | 36 | 38 | 34 | 35 | 58 | 45 | 52 | 42 | 42 | 49 | 45 | 514 |
| Kaynak: Погода и климат[10] | |||||||||||||
Nüfus
[değiştir | kaynağı değiştir]| 1840 | 1864 | 1887 | 1897 | 1914 | 1926 | 1939 | 1959 | 1970 | 1989 | 2001 | 2009 | 2014 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 8584 | 17 000 | 38 000 | 49 078 | 91 000 | 86 145 | 142 634 | 187 623 | 249 053 | 343 565 | 343 644 | 337 139 | 338 319 |
Ulaşım
[değiştir | kaynağı değiştir]Simferopol tren istasyonu Kırım'ın en büyük istasyonudur.
Simferopol Sultan Amet-Khan Uluslararası Havaalanı
troleybüs hattı Simferopol - Aluşta - Yalta
E105 otoyolu şehrin doğu eteklerinden geçmektedir.
Kentin içinde bir otobüs ve troleybüs hizmeti bulunmaktadır.
Din
[değiştir | kaynağı değiştir]
- Kebir Camii
- Akmescit Cuma Camii
- Seit-Settar Camii
- Cemaat Camisi (yapım aşamasında)
- Suvuk Dere Camii (yapım aşamasında)
Ortodoksluk
[değiştir | kaynağı değiştir]- Peter ve Paul Katedrali
- Alexander Nevsky Katedrali
- Kutsal Üçlü Kadınlar Manastırı
Anıtlar
[değiştir | kaynağı değiştir]
Napoli İskit yerleşim kalıntıları
Salgirka Parkı
Kardeş Şehirler
[değiştir | kaynağı değiştir]
İzmir, Türkiye[11]- Eskişehir, Türkiye[12]
- Bursa, Türkiye
Moskova, Rusya- Nijni Novgorod, Rusya
- İrkutsk, Rusya
- Novoçerkassk, Rusya
- Omsk, Rusya
Heidelberg, Almanya
Rusçuk, Bulgaristan
Salem, Oregon, Amerika Birleşik Devletleri
Kecskemét, Macaristan
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Burası Kırım yarımadasında yer alır, bölgenin çoğunluğu Rusya ve Ukrayna arasında bölgesel bir anlaşmazlık konusudur. Rusya'nın federal bölümlerine göre, Rusya Federasyonu'nun bölümleri (Kırım Cumhuriyeti ve Sivastopol federal şehri) yarımadada yer alır. Ukrayna'nın idari bölümlerine göre Ukrayna'nın bölümleri (Kırım Özerk Cumhuriyeti ve Sivastopol Özel statülü şehri) yarımadada yer alır.
- ^ "Kırım Tatarları sürgünü kurbanları Akmescit'te anıldı". TRT Haber. 18 Mayıs 2015. 24 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ekim 2019.
- ^ "Kırım'da 8 Tatar gözaltına alındı". Anadolu Ajansı. 11 Haziran 2019. 24 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ekim 2019.
- ^ Aydıngün, Ayşegül; Aydıngün, İsmail (2004). Kırım Tatarlarının Vatana Dönüşü. Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı. ss. 4, 102.
- ^ Türk Dünyası İncelemeleri Dergisi, 2. Cilt. Ege Üniversitesi Türk Dünyası Araştırmaları Enstitüsü. 1998. s. 186.
- ^ "T.C. Kiev Büyükelçiliği Ticaret Müşavirliği". 18 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ağustos 2009.
- ^ "İstanbul Büyükşehir Belediyesi". 18 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ağustos 2009.
- ^ "İzmir Büyükşehir Belediyesi "İzmir'in Kardeş Kentleri"". 11 Haziran 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ağustos 2009.
- ^ "Marmara ve Boğazları Belediyeler Birliği". 2 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ağustos 2009.
- ^ "Akmescit iklim verileri" (Rusça). Hava durumu ve İklim (Погода и климат). Erişim tarihi: 14 Aralık 2019.
- ^ "İzmir'in kardeş kentleri". 27 Temmuz 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. İzmir Büyükşehir Belediyesi. 28 Haziran 2012 tarihinde erişildi.
- ^ "Eskişehir'in kardeş kentleri". 17 Mart 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Eskişehir Tepebaşı Belediyesi. 29 Aralık 2012 tarihinde erişildi.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]
- T.C. Simferopol Fahri Başkonsolosluğu 6 Aralık 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
