Alexander Van der Bellen
| Alexander Van der Bellen | |
|---|---|
 | |
 | |
|
Mansab davri 2017-yil 26-yanvardan | |
| Hukumat boshligʻi |
Christian Kern Sebastian Kurz Alexander Schallenberg |
| Oʻtmishdoshi |
Heinz Fischer Milliy kengash (v.b.): Doris Boures Karlheinz Kopf Norbert Hoeffer |
| Shaxsiy maʼlumotlari | |
| Tavalludi |
18-yanvar 1944-yil Vena (shahar) |
| Mukofotlari |
 |
Alexander Van der Bellen (talaffuzi: Aleksandr van der Bellen; 18-yanvar 1944-yil, Vena, Fashistlar Olmoniyasi) – Avstriyaning prezidenti. Vena universitetida iqtisod professori boʻlgan, keyinchalik Avstriya Yashillar partiyasining matbuot kotibi boʻlib ishlagan[1][2].
Biografiyasi
[tahrir | manbasini tahrirlash]18-asrda Van der Bellenning ota-bobolari Gollandiyadan Rossiya imperiyasiga koʻchib kelishgan. Rossiyadagi fuqarolar urushi (1917-1922) davrida oilasining bir qismi bolsheviklardan qochib, yangi mustaqil Estoniyaga koʻchib oʻtdi. Bungacha Van der Bellenning bobosi Aleksandr fon der Bellen Pskovdagi fuqarolik mintaqaviy hukumati rahbari lavozimida ishlagan. Estoniyada oila oʻz nomini fon der Bellendan Van der Bellenga oʻzgartirdi. 1931-yilda Van der Bellenning otasi Aleksandr Estoniyaning Saaremaa shahridagi Kihelkonna mahallasida estoniyalik Alma Sieboldtga uylandi. Keyinchalik uning otasi ham Estoniya fuqaroligini oldi. 1940-yilda Estoniya Sovet Ittifoqi tomonidan bosib olindi. 1941-yil fevral yoki mart oylarida Van der Bellenning otasi, onasi va katta opasi Vivian-Diana fashistlar Germaniyasiga koʻchib oʻtdi. Germaniya-Sovet chegara shartnomasiga muvofiq ular „Volksdeutsche“ deb nomlangan.
Van der Bellenning ota-onasi Verneckdagi nemis koʻchirish lageri orqali Vena shahriga koʻchib oʻtishdi. Qizil Armiya Vena shahriga yaqinlashganda, oila Tiroldagi Kauner vodiysiga qochib ketishdi, otasi keyinchalik yana tadbirkorlik qildi.
1954-yilda Insbrukdagi boshlangʻich maktabni tugatgandan soʻng, Van der Bellen Innsbruk akademik grammatika maktabiga (Akademisches Gymnasium Innsbruck) oʻtdi[3]. 1962-yilda A-Levels darajasini oldi[4]. Shu vaqtgacha Van der Bellen ota-onasi kabi Estoniya fuqaroligiga ega edi[5]. 1958-yilda Avstriya fuqaroligini oldi[6]. Van der Bellenning soʻzlariga koʻra, Avstriya Qurolli Kuchlarida majburiy xizmatni tugatmagan. U ikki marta harbiy xizmatga tibbiy koʻrikdan oʻtdi, birinchisida yaroqsiz deb topildi. Ikkinchi koʻrikdan muvaffaqiyatli oʻtdi. Keyinchalik, oʻqish paytida va turmush qurganligi sababli bir necha marta muhlat oldi. Shundan soʻng, Van der Bellen keyingi professorlik faoliyati tufayli xizmatga chaqirilmadi[7].
Van der Bellen Insbruk universitetida iqtisod boʻyicha tahsil oldi. 1966-yilda magistr darajasini oldi. "Kollektiv Haushalte und gemeinwirtschaftliche Unternehmungen: Probleme ihrer Koordination " („Kollektiv uy xoʻjaliklari va davlat-xizmat koʻrsatish korxonalari: ularni muvofiqlashtirish muammolari“) dissertatsiyasi bilan fan doktori ilmiy unvoniga sazovor boʻldi. 1968-yildan 1971-yilgacha Insbruk universiteti qoshidagi Davlat moliya institutida Klemens Avgust Andreaning ilmiy yordamchisi, 1972-yildan 1974-yilgacha Berlin ijtimoiy fanlar markazida (WZB) ilmiy xodim boʻlib ishlagan. Insbruk universiteti qoshidagi Davlat moliya institutida universitet assistenti boʻlgan va 1975-yilda universitet oʻqituvchisi malakasini olgan. Turkiyalik iqtisodchi Murat R. Sertel bilan doʻstlashgan.
1976-yilda Van der Bellen Insbruk universitetining dotsenti boʻldi. 1977-yildan 1980-yilgacha Federal davlat boshqaruvi akademiyasida oʻqish va tadqiqot qilish uchun Vena shahriga koʻchib oʻtdi. 1980-yildan 1999-yilgacha Vena universitetining iqtisodiyot boʻyicha favqulodda professori boʻlgan. 1990-1994-yillarda Vena universitetining iqtisod fakulteti dekani boʻldi. 1999-yil oktyabr oyida Milliy Kengashdagi Yashillar partiyasining rahbari boʻldi. 2009-yil yanvar oyida universitet professori lavozimini tark etdi.
Van der Bellen 18 yoshida uylandi va 19 yoshida birinchi marta ota boʻldi. Ikkita oʻgʻli bor. Tirolda yashaydi.
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ „Austria far-right candidate Norbert Hofer defeated in presidential poll“. BBC Online (2016-yil 4-dekabr). Qaraldi: 2016-yil 4-dekabr.
- ↑ Renon, Danielle. „Autriche. Van der Bellen président: un soulagement face au populisme“ (fr). Courrier International (2016-yil 4-dekabr). Qaraldi: 2016-yil 5-dekabr.
- ↑ „Alexander Van der Bellen tritt zurück - Eva Glawischnig folgt nach“ (de). Der Standard (2008-yil 3-oktyabr). Qaraldi: 2016-yil 13-mart.
- ↑ „Der Kandidat aus der grünen Mitte“ (de). Der Standard (2016-yil 8-yanvar). Qaraldi: 2016-yil 13-mart.
- ↑ „Карточка из каталога Австрийской национальной библиотеки.“ (de). 2016-yil 4-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 13-mart.
- ↑ „Александр Ван дер Беллен официально стал президентом Австрии“. РИА Новости (2017-yil 26-yanvar). Qaraldi: 2017-yil 22-aprel.
- ↑ „Van der Bellen: Ein nichtgrüner Grüner, der Präsident werden will“ (de). Der Standard (2016-yil 8-yanvar). Qaraldi: 2016-yil 13-mart.
Havolalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]| Avstriya Prezidentlari | |
|---|---|
| Birinchi Respublika | |
| Ikkinchi Respublika | |
| vaqtincha | |
- 18-yanvarda tugʻilganlar
- 1944-yilda tugʻilganlar
- Venada tugʻilganlar
- Avstriya Respublikasi oldidagi xizmatlari uchun faxriy nishoni katta ofitser xochi kavalerlari
- Avstriya Respublikasi oldidagi xizmatlari uchun faxriy nishoni 1-darajali katta ofitser xochi kavalerlari
- Avstriya prezidentlari
- Yashayotgan insonlar