Karl Ferdinand Braun
Karl Ferdinand Braun (6 Junie 1850, Fulda – 20 April 1918, New York) was 'n Duitse fisikus. In 1909 het hy die Nobelprys vir Fisika gewen vir sy bydraes tot die ontwikkeling van draadlose telegrafie. Hy het die prys met Guglielmo Marconi gedeel. Braun was ook medestigter van Telefunken.
Opleiding
[wysig | wysig bron]
Braun was die seun van Konrad en Franziska Gohring Braun. Hy het die Grammatika in Fulda bygewoon en daarna vanaf 1868 wiskunde en natuurwetenskappe aan die Universiteit van Marburg gestudeer. In 1869 vertrek hy na Berlyn, waar hy toegelaat is om in die privaat laboratorium van Heinrich Gustav Magnus te werk, 'n groot eer. Na Magnus se dood in 1870 het hy sy werk voortgesit onder leiding van Georg Hermann Quincke en in 1872 behaal hy sy doktorsgraad met 'n proefskrif oor die vibrasies van elastiese snare.
Loopbaan
[wysig | wysig bron]Weens 'n gebrek aan geld het Braun 'n pos as 'n onderwyser van wetenskap en wiskunde by die Thomasschule in Leipzig aanvaar. Daar het hy ook ontdek dat die elektriese weerstand in sekere kristalle nie aan Ohm se wet voldoen nie. Hy kon dit nie verduidelik nie, wat nie verbasend is nie, want 'n goeie verduideliking vereis kwantummeganika.
In 1877 word hy as buitengewone professor in teoretiese fisika in Marburg aangestel. In 1880 het hy 'n soortgelyke pos in Straatsburg gekry en in 1883 het hy professor in fisika in Karlsruhe geword. Na 'n tussenstop in Tübingen in 1887 het hy uiteindelik in 1895 na Straatsburg teruggekeer, waar hy professor en direkteur van die fisika-instituut geword het.
Braun was gewild onder sy studente; hy kon goed verduidelik en was 'n meester van die skouspelagtige (demonstrasie) eksperimente. Benewens 'n suksesvolle handboek (Der junge Mathematiker und Naturforscher), het hy ook gereeld vir die satiriese tydskrif Fliegende Blätter geskryf. Besonder suksesvolle studente van Braun was Jonathan Zenneck en Leonid Mandelstam.
Wetenskaplike werk
[wysig | wysig bron]Braun se werk het gefokus op die praktiese toepassing van elektromagnetiese en katodestrale (dit was in werklikheid elektrone). In 1897 het hy die eerste katodestraalbuis gebou (in Duitsland word dit nog dikwels na verwys as die "Braun-buis") en dus die eerste ossilloskoop. Tot onlangs was die katodestraalbuis ook 'n onontbeerlike deel van televisie.
Braun was ook geïnteresseerd in telegrafie (die voorganger van radio). Hy het 'n radio-ontvanger ontwerp gebaseer op 'n kristaldetektor, wat 'n groot verbetering was in vergelyking met die gewone ontvangers. Hy het ook daarin geslaag om radiostasies geweldig te verbeter; Oor die maande het die reeks radiosenders van 12 myl toegeneem totdat dit in 1901 groot genoeg was om Marconi toe te laat om 'n skakel tussen Engeland en Noord-Amerika te vestig. Braun het ook daarop gefokus om die uitsending beter op die ontvanger te rig.
Hy en Marconi het in 1909 die Nobelprys ontvang vir hul gesamentlike werk in die ontwikkeling van draadlose telegrafie. Braun se bydraes word ietwat vervaag deur Marconi s'n. Die rede was die groot persoonlike verskille tussen die twee mans. Anders as Marconi het Braun publisiteit vermy en nie persoonlike erkenning vir sy werk gesoek nie. Vir hom was dit net een van vele bydraes tot die wetenskap.
Telefunken
[wysig | wysig bron]Braun was een van die stigters van Funkenteleografie GmbH in Keulen (1898) en van die Gesellschaft für drahtlose Teleografie Telefunken in Berlyn (1903). Telefunken het hom op die ouderdom van 64 na New York gestuur en nie in sy beste gesondheid nie weens 'n konflik met Marconi oor 'n uitsaaistasie daar. Terwyl hy in New York was, het die Verenigde State besluit om die Eerste Wêreldoorlog toe te tree en as gevolg daarvan kon hy nie meer na Duitsland (die vyand) terugkeer nie. Hy het betreklik ongestoord saam met sy seun in Brooklyn gewoon, totdat hy in 1918 as gevolg van 'n ongeluk gesterf het.
Bronne
[wysig | wysig bron]- (en) Biografie Ferdinand Braun, op Nobelprize.org
- (en) Biografie Ferdinand Braun op Notable Names Database (NNDb). Geraadpleeg op 10 Maart 2016
