Лігнін

Структура лігніну

Лігнін (ад лац.: lignum — дрэва, драўніна) — прыродны палімер нерэгулярнай структуры, складзены з астаткаў замешчаных феноласпіртоў. У драўніне ўтрымліваецца прыблізна 30 % лігніну (у драўніне хвойных парод да 50 %).

Аморфнае рэчыва жоўтага або жоўта-карычневага колеру. Не раствараецца ў вадзе і арганічных растваральніках. Шчыльнасць 1,25—1,45 г/см³. У драўніне лігнін знаходзіцца ў сценках клетак і міжклетачнай прасторы і вызначае механічную трываласць ствалоў і сцёблаў раслін.

Атрыманне

У прамысловасці лігнін з’яўляецца пабочным прадуктам у вытворчасці цэлюлозы (сульфатны лігнін і лігнасульфонавыя кіслоты) і гідролізе раслінных матэрыялаў (гідролізны лігнін).

Выкарыстанне

Сульфатны лігнін выкарыстоўваецца ў якасці ўзмацняльніка сінтэтычнага каўчуку, пластыфікатара керамікі, сыравіны ў вытворчасці фенолфармальдэгідных смолаў і інш.

Гідролізны лігнін выкарыстоўваецца ў якасці кацельнага паліва ў лесахімічнай прамысловасці, для атрымання лігніннага вугалю, выпрацоўкі нітралігніну (паніжае вязкасць гліністых раствораў), воцатнай і шчаўевай кіслот, у вытворчасці порыстай цэглы і інш.

Лігнасульфонавыя кіслоты выкарыстоўваюцца ў ліцейнай прамысловасці, у працэсах дублення скур і ў якасці дабавак да шыхты ў вытворчасці цэменту, атрымання ваніліну, піракатэхіну і інш.

Літаратура

• Хімічны слоўнік навучэнца: Дапаможнік для вучняў / Б. Н. Качаргін, В. М. Макарэўскі, Л. Я. Гарнастаева, В. С. Аранская. — Мн.: Народная асвета, 2003. — С. 138. — 287 с. — 1 000 экз. — ISBN 985-12-0621-8.

Спасылкі

• Лигнин // ХиМиК.ру (руск.)
• Лигнин (руск.) — артыкул з Вялікай савецкай энцыклапедыі (руск.)
• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Лігнін