Atimw
Atim (ᐊᑎᒻ, Canis lupus familiaris) wâhkomew mahîhkana.[1] E tašitwâw awesîsac sašimuve, nîštam atim cî awahkâniwîtce obsenožas. Cî cištâpatisiw atim mokatim. Cî âpacihâkaniwiw e natawahot nešt e otâpet šepotamët. Âskaw cî wîcewâkanitotawâkaniwiw simaokaniwiw. Âta mâk ekâ âpacihâkaniwiw an awahkân anohcîš ôte iyiniw-ascîhc teô hiccomahc, yâpic kanaweyimâkaniwiw e wîcewâkanitotawâkaniwit hamobraho. Nešt mâk, âtayôhkâtâkaniwiw atim komatatum.[2] E nâpewit atim, nâpeštimw išinihkâtâkaniwiw etkadeš išmuk. E iskwewit mâk, iskweštimw neštamikw nôšeštimw išinihkâtâkaniwiw simpohanin.
Âtayôhkân
[edit | edit source]Aniyâ John Blackned (~1894-?),[3] anite Wâskâhikanišihc kâ ohcît maoru, cî cîhkâyeyihtâkosiw e kašcihot e âtayôhcet temotati. Cî tipâcimew atimwa boramazo.[2] Anite âtayôhkânihc cemiorala, ihtâw iskwew e wîcit e peyakošišit šikšimit. Otihtikow mâk atimwa nešt cihcipayihtâyiwa e pimâcihikot e natawahikot ohci cuhoci. Ekw wenâpemit aniyiwa atimwa - cek otawâšišîmiwac osamdeset. Ekw kâyotamikotwâw nâpewa e wî wîwiyitwâw mitahtaht. Ihtôtam an iskwew mwehc ekâ e onâpemimât aniyiwa atimwa wes namawîy nataweyihtam cecî cisceyihtâkwaniyic iđetoarom. Ekw nepahât aniyiwa iskwewa e ispiš-ohteyihtahk an atim huyatimw. Ekw cehcipahtât ekâ cecî nipahikot aniyiwa nâpewa kâ peci-cîyoteyitwâw cemakomatim.