Fredric Jameson

Fredric Jameson
Doğum	14 Nisan 1934(1934-04-14) Cleveland, Ohio, ABD
Ölüm	22 Eylül 2024 (90 yaşında) Durham, Kuzey Karolina, ABD
Meslek	Yazar ve filozof
Vatandaşlık	Amerikan
Dönem	20.-21. Yüzyıl felsefesi
Tür	Ekonomi-Felsefi
Konu	Felsefe
Önemli eser	The Political Unsconscious Postmodernism:The Cultural Logic of late Capitalism
Önemli ödülleri	Holberg Ödülü

Fredric Jameson (d. 14 Nisan 1934 - ö. 22 Eylül 2024), ABD'li Marksist edebiyat kuramcısı, edebiyat eleştirmeni ve teorisyeni.

Eğitimi ve erken dönem çalışmaları

Jameson, Münih'te ve Berlin'de okudu. Yale Üniversitesi'nde, Jean-Paul Sartre üzerine doktorasını yaptı.

Jameson'ın, toplumsal ve tarihsel bütünlük ("Bütünsellik") temelli Neo-Marksizm yorumu, Marksist politik ve teorik düşünce içinde, Hegel'in İçkin eleştiri (Immanennte Kritik) kavramının etkisinde ortaya konulmuştur. Bunun yanı sıra çalışmalarında, Georg Lukács'ın, Ernst Bloch'un, Theodor W. Adorno'nun, Walter Benjamin'in, Herbert Marcuse'un ve Sartre'ın belirgin bir etkisi vardır.

1950'li yıllarda Amerika'da o zamana kadar çok tanınmayan Batı marksizminin dogmatik olmayan bir yorumunun tanınmasını sağladı. Böylece, Yeni Sol'un gelişmesine katkıda bulundu.

Postmodernizm

Jameson, 20.yüzyılın sonundaki koşulların tanımlanması olarak postmodernizmin çok tanınmış teorisyenlerinden biridir, ancak hiçbir surette bir postmodern teorisyen değildir. Onun çalışmaları daha çok postmodern düşüncenin yadsınmasına yöneliktir. Jameson'ın "Marksizm ve Biçim" (Marxism and Form), Postmodernizm:Geç Kapitalizmin Kültürel Mantığı" (Postmodernism: The Cultural Logic of Late Capitalism) gibi kitaplarıyla bilinmektedir. Jameson, bir Marksist olarak geç dönem kapitalizm koşullarında Marksizmi eleştirel olarak yeniden kullanıma sokmaya yönelmiştir.

Postmodern dönemde hızla artan bir yöntem olarak farklı çalışma alanlarının birbiriyle etkileşiminin altını çizip kültürel çalışmalar alanının gelişmesini sağlamıştır. Politika, Kültür ve Edebiyat üzerine kitapları yayınlanmış ve önemli bir kısmı Türkçe'ye çevrilmiştir. 2004 yılında ayrıca, Almancada "Modernitenin Mitleri" adlı çalışması yayınlandı.

22 Eylül 2024 tarihinde 90 yaşındayken hayatını kaybetti.

Çalışmaları

• Sartre, The Origins of a Style (1961)
• Marxism and Form (1971)
• The Prison-House of Language (1972)
• The Political Unconscious (1981)
• Late Marxism (1990)
• Postmodernism or, the Cultural Logic of Late Capitalism (1991, essays)
• The Geopolitical Aesthetic (1992)
• The Seeds of Time (1994)
• The Cultural Turn (1998)

Jameson'ın Türkçeye çevrilmiş yapıtları çalışmaları

• Zamanın Tohumları, çev: Onur Gayretli, Monokl Yayınları,
• Edebiyat Yazıları, Metis yayınları,
• Biricik Modernite, Epos yayınları, çeviren:Sami Oguz.
• Dil Hapishanesi, Yapısalcılığın ve Rus Biçimciliginin Eleştirel Öyküsü, YKY, çeviren:Mehmet H.Doğan.
• Marksizm ve Biçim, YKY, çeviren:Mehmet H.Doğan.
• Kültürel Dönemeç, Dost kitabevi, çeviren:Kemal İnal.
• Postmodernizm ya da Geç Kapitalizmin Kültürel Mantığı, Nirengikitap, çeviren:Abdulkadir Gölcü, Nuri Plümer.
• "Diyalektiğin Birleştirici Güçleri", çeviri: Bülent Doğan, İthaki yayınları
• "Ütopya Denen Arzu", Metis Yayınları, çeviren: Ferit Burak Aydar.