Piosenka
Piosenka – krótki utwór słowno-muzyczny[1][2] solowy, wykonywany z akompaniamentem instrumentu, zespołu instrumentalnego lub orkiestry[3]; podstawowa forma muzyczna stosowana w muzyce popularnej. Spośród rozmaitych typów piosenki (m.in. piosenek kupletowej i bluesowej) najczęściej pojawiającym się jest piosenka zwrotkowa, zbudowana z występujących naprzemiennie zwrotek i refrenu[1][2]. Według niektórych muzykologów, piosenkę można nazwać uproszczoną formą pieśni, przy czym dokładne rozróżnienie tych form nie jest ścisłe, a w wielu językach są one nazywane tym samym słowem, co najwyżej z precyzującym określeniem[4].
Do słowa piosenka dodaje się często przymiotnik bliżej określający jej charakter, np. piosenka ludowa, piosenka miłosna, piosenka popowa, piosenka rockowa, piosenka jazzowa, piosenka biesiadna itd. Dzieła muzyki poważnej oraz ambitne i bardziej złożone dzieła jazzowe i rockowe określa się mianem utworu muzycznego lub krótko – utworu.
Piosenka zwykle jest krótkim utworem wokalnym, przeznaczonym do śpiewania jednym głosem, choć niekoniecznie przez jednego wokalistę, z akompaniamentem. Piosenka z reguły składa się ze zwrotek i refrenu, rzadziej samych zwrotek. Tematyka piosenek jest zróżnicowana, nierzadko dotycząc miłości czy zjawisk z życia codziennego. Piosenka, jako związana z muzyką rozrywkową, często jest postrzegana jako związana z konkretnym wykonawcą (inaczej niż pieśń w muzyce poważnej, związana z kompozytorem), przy czym często wykonawca jest również jej autorem. Od wszystkich tych reguł jednak są wyjątki, co utrudnia rozróżnienie piosenki i pieśni. Przykładowo, piosenki z nurtu art rocka są rozbudowane, mogą mieć formę chóralną. Z drugiej zaś strony, klasyczne pieśni mogą mieć formę lekką. Istnieją także utwory muzyczne określane zarówno jako pieśni, jak i piosenki, które nie mają wokalu[4].
Historię piosenki wiąże się z dytyrambami dionizyjskimi lub pytyjskimi, a przynajmniej tradycją średniowieczną: trubadurów, truwerów, minnesingerów, rybałtów itp. oraz odrodzeniem tej formy w XIX w. (rewia, music-hall, kabaret)[4].
Zobacz też
edytuj
Przypisy
edytuj- ↑ a b Chodkowski 2006 ↓, s. 687.
- ↑ a b Śledziński 1981 ↓, s. 769.
- ↑ piosenkarstwo, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2024-08-27].
- ↑ a b c Jakub Kasperski, Piosenka, canzona, chanson? – problematyka podstawowej formy muzycznej w muzyce rockowej, [w:] Jakub Osiński, Michał Pranke, Paweł Tański (red.), Kultura rocka 2: słowo–dźwięk–performance, t. 1, Toruń: ProLog, s. 15–27, ISBN 978-83-945673-0-9.
Bibliografia
edytuj- Encyklopedia muzyki. Andrzej Chodkowski (red.). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-13410-0.
- Mała encyklopedia muzyki. Stefan Śledziński (red.). Warszawa: PWN, 1981. ISBN 83-01-00958-6.