28. janúar

28. janúar er 28. dagur ársins samkvæmt gregoríska tímatalinu. 337 dagar (338 á hlaupári) eru eftir af árinu.

Atburðir

• 1521 - Þingið í Worms var sett.
• 1573 - Bændauppreisn braust út í Króatíu og Slóveníu. Hún var kæfð niður af hörku og leiðtoginn, Matija Gubec, hálshöggvinn í Zagreb.
• 1724 - Háskólinn í Sankti Pétursborg var stofnaður.
• 1789 - Gamanleikurinn Narfi eftir Sigurð Pétursson var frumfluttur í Hólavallarskóla.
• 1825 - Hið Konunglega norræna fornfræðafélag var stofnað í Kaupmannahöfn.
• 1855 - Fyrsta járnbrautarlestin fór frá Atlantshafi til Kyrrahafs á Panamajárnbrautinni.
• 1878 - The Yale News var fyrsta háskóladagblaðið sem kom út í Bandaríkjunum.
• 1887 - Mikil snjókoma var við Fort Keogh í Montana-fylki í Bandaríkjunum. Þar féllu til jarðar stærstu snjókorn sem nokkurn tíma hafa sést á jörðinni, 38 cm breið og 20 cm þykk.
• 1907 - Sláturfélag Suðurlands, SS, var stofnað.
• 1912 - Tólf íþróttafélög stofnuðu Íþróttasamband Íslands í Bárubúð.
• 1932 - Seinni heimsstyrjöld: Japan hertók Sjanghæ.
• 1935 - Ísland varð fyrsta land í heimi til þess að lögleiða fóstureyðingar.
• 1938 - Fyrsta skíðalyfta í Bandaríkjunum var tekin í notkun í Vermont.
• 1969 - Olíulekinn í Santa Barbara 1969: 80-100.000 tunnur af olíu runnu út í sjó við Santa Barbara í Kaliforníu. Atvikið varð öldungadeildarþingmanninum Gaylord Nelson innblástur að fyrsta Degi jarðar árið 1970.
• 1978 - Bandaríski raðmorðinginn Richard Chase var handtekinn.
• 1982 - Ítalskir sérsveitarmenn handtóku fimm meðlimi Rauðu herdeildanna í Padúu og frelsuðu bandaríska herforingjann James Lee Dozier sem samtökin héldu sem gísl.
• 1984 - Samtök um friðaruppeldi voru stofnuð í Norræna húsinu
• 1985 - Myntsafn Seðlabanka og Þjóðminjasafns var stofnað.
• 1985 - Lagið „We Are the World“ var tekið upp í Hollywood af samtökunum USA for Africa.
• 1986 - Bandaríska geimskutlan Challenger sprakk skömmu eftir flugtak og fórust allir geimfararnir, 7 að tölu.
• 1995 - Hundruð þúsunda flúðu heimili sín þegar árnar Rínarfljót, Móselá, Main-fljót, Sieg, Meuse, Waal og Signa flæddu yfir bakka sína.
• 1998 - Byssumenn héldu 400 börnum í gíslingu í skóla í Manila á Filippseyjum.
• 1998 - Leikvangurinn Stade de France var opnaður í París.
• 1999 - Ford Motor Company keypti sænska bílaframleiðandann Volvo cars.

• 2003 - Nigergate-hneykslið: George W. Bush sagði frá því að CIA hefði undir höndum skjöl um meint kaup Saddam Hussein á rýrðu úrani frá Níger. Skjölin reyndust síðar vera fölsuð.
• 2011 - Arabíska vorið: Stjórn Egyptalands lokaði fyrir sendingar smáskilaboða og aðgang að Interneti um allt land.
• 2013 - EFTA-dómstóllinn felldi úrskurð sinn í máli ESA gegn Íslandi út af Icesave og sýknaði Ísland af öllum liðum ákærunnar og hafnaði öllum kröfum sem gerðar voru á hendur þjóðinni.
• 2016 - Alþjóðaheilbrigðisstofnunin lýsti yfir zikaveirufaraldri.
• 2018 - Forsetakosningar voru haldnar í Finnlandi. Sauli Niinistö, sitjandi forseti, vann endurkjör í fyrstu umferð með rúm sextíu prósent atkvæða.
• 2019 – Dómsmálaráðuneyti Bandaríkjanna ákærði kínverska tæknirisann Huawei fyrir svik.

Fædd

• 1312 - Jóhanna 2. Navarradrottning (d. 1349).
• 1457 - Hinrik 7. Englandskonungur (d. 1509).
• 1600 - Klemens 9. páfi (d. 1669).
• 1608 - Giovanni Alfonso Borelli, ítalskur lífeðlisfræðingur (d. 1679).
• 1611 - Johannes Hevelius, pólskur borgarstjóri Gdańsk og kortagerðarmaður (d. 1687).
• 1768 - Friðrik 6. Danakonungur (d. 1839).
• 1784 - George Hamilton-Gordon, jarl af Aberdeen, breskur stjórnmálamaður (d. 1860).
• 1851 - Ólafur Briem, íslenskur stjórnmálamaður (d. 1925).
• 1852 - Sigurður Jónsson í Ystafelli, íslenskur stjórnmálamaður (d. 1926).
• 1865 - Kaarlo Juho Ståhlberg, fyrsti forseti Finnlands (d. 1952).
• 1912 - Jackson Pollock, bandarískur málari (d. 1956).
• 1915 - Nanna Ólafsdóttir, íslenskur sagnfræðingur (d. 1992).
• 1918 - Bob Hilliard, bandarískur textahöfundur (d. 1971).
• 1924 - Karl Guðmundsson, íslenskur knattspyrnuþjálfari (d. 2012).
• 1930 - Þóra Hallgrímsson, íslensk athafnakona (d. 2020).
• 1935 - David Lodge, breskur rithöfundur.
• 1936 - Alan Alda, bandarískur rithöfundur, leikari og leikstjóri.
• 1955 - Nicolas Sarkozy, Frakklandsforseti.
• 1958 - Haraldur Gíslason, útvarpsmaður.
• 1961 - Arnaldur Indriðason, rithöfundur.
• 1962 - Guðmundur Haraldsson, íslenskur leikari.
• 1968 - DJ Muggs, bandarískur tónlistarmaður (Cypress Hill).
• 1972 - Bragi Guðmundsson, útvarpsmaður.
• 1972 - Amy Coney Barrett, bandarískur alríkisdómari.
• 1973 - Tomislav Marić, króatískur knattspyrnumaður.
• 1974 - Ty Olsson, kanadískur leikari.
• 1977 - Joey Fatone, bandarískur söngvari (*NSYNC).
• 1977 - Telma Ágústsdóttir, íslensk söngkona.
• 1978 - Gianluigi Buffon, ítalskur knattspyrnumaður.
• 1978 - Jamie Carragher, enskur knattspyrnumaður.
• 1978 - Papa Bouba Diop, senegalskur knattspyrnumaður.
• 1980 - Nick Carter, bandarískur söngvari (Backstreet Boys).
• 1980 - Yasuhito Endo, japanskur knattspyrnumaður.
• 1981 - Elijah Wood, bandarískur leikari.
• 1982 - Michael Guigou, franskur handknattleiksmaður.
• 1985 - Eduardo Aranda, paragvæskur knattspyrnumaður.
• 1991 - Wan Zack Haikal, malasískur knattspyrnumaður.

Dáin

• 814 - Karlamagnús Frankakonungur (f. 747).
• 1271 - Ísabella af Aragóníu, Frakklandsdrottning (f. 1247).
• 1322 - Auðunn rauði, Hólabiskup (f. um 1250).
• 1547 - Hinrik 8. Englandskonungur (f. 1491).
• 1596 - Francis Drake lést úr blóðkreppusótt (f. 1540).
• 1613 - Thomas Bodley, enskur diplómat (f. 1545).
• 1621 - Páll 5. páfi (f. 1552).
• 1687 - Johannes Hevelius, pólskur borgarstjóri í Gdansk og kortagerðarmaður (f. 1611).
• 1859 - F. J. Robinson, vísigreifi af Goderich, breskur stjórnmálamaður (f. 1782).
• 1910 - Einar Baldvin Guðmundsson frá Hraunum, hreppstjóri, alþingismaður og dannebrogsmaður (f. 1841).
• 1939 - William Butler Yeats, írskt skáld (f. 1865).
• 1949 - Helgi Pjeturss, íslenskur jarðfræðingur (f. 1872).
• 1955 - Ernesto García, mexíkóskur stjórnmálamaður (f. 1884).
• 1996 - Joseph Brodsky, rússneskt skáld (f. 1940).
• 2002 - Astrid Lindgren, sænskur rithöfundur (f. 1907).
• 2018 - Þorsteinn frá Hamri, íslenskt skáld (f. 1938).
• 2020 - Sigurbergur Sigsteinsson, íslenskur íþróttamaður og -þjálfari (f. 1948).