د شوروي اتحاد فدراتیف سوسیالیست جمهوریت
د شوروي اتحاد فدراتیف سوسیالیست جمهوریت (روسي SFSRیا (RSFS، پخوا د روسیې د شوروي جمهوریت او د روسیې سوسیالیست فدراتیف شوروي جمهوریت په نومونو پېژندل کېده او همدارنګه په غیر رسمي توګه د شوروي روسیې په نوم پېژندل کېده. د روسیې فدراتیف په ساده ډول روسیه یو خپلواک فدراتیف سوسیالیستي دولت و. له ۱۹۱۷ ز کال نه تر ۱۹۲۲ز کال پورې او وروسته له ۱۹۲۲نه تر ۱۹۹۱ پورې د شوروي اتحاد د سوسیالیستي جمهوریتونو ترټولو لوی او ډېر نفوس لرونکی USSR)) تر هغه وخته پورې چې د شوروي اتحاد یوه خپلواکه برخه وګرځېده، په ۱۹۹۰او ۱۹۹۱ کلونو یعنې د شوروي اتحاد د شتون په دوو وروستیو کلونوکې یې د اتحادیې په کچه د قانون په پرتله د روسیې قوانینو ته لومړیتوب ورکاوه. د روسیې جمهوریت د خپلواکو جمهوریتونو له شپاړلسو کوچنیو تشکیلاتي واحدونو، پنځو خپلواکو اوبلاستونو، لسو خپلواکو اوکروګونو، شپږ کریسانو او څلویښتو اوبلاستونو نه جوړ شوی و. روسانو تر ټولو لویه توکمیزه ډله جوړه کړه. د روسیې د SFSR پلازمینه مسکو و او نور لوی ښاري مرکزونه لینینګراډ، سټالینګراد، نووسیبیرسک، سویردلوفسک، ګورکي او کوبیشیف په کې شامل وو.[۱۴][۱۵][۱۶][۱۷][۱۸]
| پلازمېنه |
|---|
| عمومي مالومات | |
|---|---|
| وګړو شمېر |
۱۴۷٬۴۰۰٬۰۰۰ — ۱۱۷٬۵۳۴٬۰۰۰ — ۱۳۰٬۰۷۹٬۰۰۰ — ۱۳۷٬۵۵۱٬۰۰۰ — ۱۴۸٬۰۴۱٬۰۰۰  |
| رسمي ژبه | |
| ځايي ژبې | |
| د حکومت مشر | |
| غړی د | |
| اداري سیمه |
شوروي اتحاد (۱۹۲۲ – ۱۹۹۱) |
| هېواد | |
| ځایناستی د | |
| ځایناستی |
| د ړنګېدو وخت |
۲۵ ډيسمبر ۱۹۹۱[۸] |
|---|
| د ځای کچه |
۱۷٬۰۷۵٬۰۰۰ كيلومتر مربع |
|---|
| برخه د |
|---|
| جایزې |
|
|---|
| کورډينېشن |
|---|
د روسیې اقتصاد په پراخه کچه صنعتي شو، چې په شوروي اتحاد کې د تولید شوې بریښنا شاوخوا دوه پر درېیمه برخه جوړوي. په ۱۹۶۱ز کال کې دا د وولګا - اورالز په سیمه کې د نویو کشفونو له امله د پټرولیم درېیم لوی تولیدوونکی و او سایبریا یوازې د متحده ایالاتو او سعودي عربستان له تولید نه په درېیمه کته ګوری کې راځي. په ۱۹۷۴ ز کال کې په جمهوریت کې د لوړو زده کړو ۴۷۵ موسسې موجودې وې، چې شاوخوا ۲۳۹۴۱۰۰۰ زده کوونکو ته یې په ۴۷ ژبو کې زده کړې ورکولې. د سیمهییزې تنظیم شوې عامه روغتیا خدماتو شبکې روغتیایي خدمات چمتو کول. له ۱۹۸۵ز کال را روسته د ګورباچوف د ادارې د «پریسترویکا» بیارغونې پالیسیو د غیر دولتي ملکیت تصدۍ لکه کوپراتیفونو په معرفي کولو سره اقتصاد نسبتاً ازاد کړ، چې د عمومي منشي لیونید برژنیف په مشرۍ د ۱۹۷۰ لسیزې راهیسې په ټپه ولاړ و.[۱۹][۲۰]
د ۱۹۱۷ز کال د نومبر د میاشتې په ۷مه نېټه د اکتوبر د انقلاب په پایله کې د روسیې شوروي جمهوریت د یوه خپلواک دولت په توګه اعلان شو او د کمونیستي ایډیالوژۍ په رڼا کې د نړۍ لومړی بنسټیز سوسیالیستي دولت اعلان شو. لومړی اساسي قانون په ۱۹۱۸ ز کال کې تصویب شو. د روسیېSFSR په ۱۹۲۲ز کال په رسمي توګه یو تړون لاسلیک کړ، چې شوروي اتحاد جوړ کړ. د روسیې د SFSRد ۱۹۷۸ اساسي قانون ویلي چې «د اتحادیې جمهوریت یو خپلواک دولت دی چې په اتحادیه کې متحد دی» او «هر متحد جمهوریت باید په ازاده توګه د جلا کېدو حق وساتي» شوروي اتحاد د ۱۹۹۰ ز کال د جون په دویمه د خلکو د استازو کانګرس (د شوروي د حکومت برعکس)د دولتي حاکمیت اعلامیه تصویب کړه، د واکونو جلا کول یې رامنځته کړل، د روسیې تابعیت یې تاسیس کړ او وویل چې ار ایس ایف ایس اربه له شوروي اتحاد نه د ازاد جلاوالي حق وساتي. د ۱۹۹۱ ز کال کال د جون په ۱۲مه د دیموکراتیک روس پلوه اصلاحي غورځنګ له خوا د بوریس ییلسین (۱۹۳۱- ۲۰۰۷) ملاتړ شوی، دRSFSR لومړی او یوازینی ولسمشر وټاکل شو، هغه پوست چې وروسته به د روسیې فدراسیون ولسمشر شي.[۲۱][۲۲]
ولسمشرمیخایل ګورباچوف شوروي اتحاد بې ثباته کړ. د ۱۹۹۱ز کال د ډسمبر په اتمه د روسیې، اوکراین او بیلاروس مشرانو د بیلوویز تړون لاسلیک کړ. تړون د شوروي اتحاد د اصلي بنسټ ایښودونکو هیوادونو له خوا د شوروي اتحاد د منحل کېدو اعلان وکړ (د بېلګې په توګه د شوروي اتحاد د رامنځته کېدو په اړه د ۱۹۲۲ تړون رد) او د خپلواکو دولتونو مشترک المنافع (CIS) یې د یو نرم کنفدراسیون په توګه تاسیس کړ. د دسمبر په ۱۲مه تړون د شوروي اتحاد (د روسیې د SFSR پارلمان) له خوا تصویب شو؛ له همدې امله د روسیېSFSRد شوروي اتحاد د جوړېدو تړون لغوه کړ او په حقیقت کې یېUSSRنه د روسیې خپلواکي او له نورو شوروي سوسیالیستي جمهوریتونو سره اړیکې اعلان کړې.
د ۱۹۹۱ز کال د ډسمبر په ۲۵مه د شوروي اتحاد د ولسمشر په توګه د ګورباچوف له استعفا وروسته (او د شوروي اتحاد د کمونست ګوند پخوانی عمومي منشي) د روسیېSFSRنوم په روسیې فدراسیون بدل شو. په مسکو کې د کریملین د مشرانو جرګې د ودانۍ له سر نه د شوروي سور بیرغ له ښکته کولو یوه ورځ وروسته شوروي اتحاد د ډسمبر په ۲۶مه د شوروي جمهوریتونو له خوا په ځان کې منحل شو، چې هغه وخت یوازینی کې د ټولو جمهوریتونو د عالي شوروي پارلماني خونه وه (بلې جرګې، د شوروي اتحاد لا له وړاندې د څو اتحادیې جمهوریتونو له خوا د خپلو غړو له رابللو وروسته نصاب له لاسه ورکړی و) له منحل کېدو وروسته روسیې اعلان وکړ، چې د ملګرو ملتونو د غړیتوب او په امنیت شورا کې د دایمي غړیتوب په شمول د منحل شوي مرکزي شوروي حکومت حقونه او مکلفیتونه یې په غاړه اخیستي؛ خو په اصل کې د شوروي پور او د شوروي اتحاد بهرنۍ شتمنۍ (د پخواني شوروي پوځ برخې او اټومي وسلې د متحده ایالاتو دCISوسله والو ځواکونو په توګه د CISتر عمومي قوماندې لاندې پاتې دي.)[۲۳]
د SFSR روسیې د ۱۹۷۸ ز کال اساسي قانون څو ځله تعدیل شوی، څو ډیموکراسي، شخصي ملکیت او اقتصاد ته د بازار لېږد منعکس کړي. د روسیې نوی اساسي قانون چې د ۱۹۹۳ز کال د ډسمبر په ۲۵ مه د اساسي قانون له کړکېچ وروسته نافذ شو، د شوروي د حکومت بڼه یې په بشپړه توګه لغوه کړه او پر ځای یې نیمه صدارتي نظام رامنځته شو.
جغرافيه
سمولد SFSR روسیې ټولټال شاوخوا ۱۷۱۲۵۲۰۰ کیلومتره (۶۶۱۲۱۰۰ میل مربع) مساحت په لرلو سره په خپلو پنځلسو جمهوریتونو کې ترټولو لوی و، سویلي ګاونډی قزاقستان بیا دویم دی.
د RSFSR نړیوالې پولې پولېنډ په لوېدیځ، د سکانډینیویا ناروې او فنلېنډ په شمال لوېدیځ او په ختیځه اسیا کې یې جنوب ختیځ ته د کوریا د خلکو دیموکراتیک جمهوریت (شمالي کوریا)، د منګولیا د خلکو جمهوریت (منګولیا) او د چین د خلکو جمهوریت (چین چې پخوا د چین جمهوریت و۱۹۱۱-۱۹۴۹) سره نښلولي دي. RSFSR د شوروي اتحاد په لوېدیځ کې له سلاویک هیوادونو: اوکراینيSSR(اوکراین)، بېلاروسيSSR( بېلاروس)، بالتیک هېوادونو: استونیاييSSR(استونیا) لېتوانیاييSSR(لېتوانیا) (په۱۹۴۰ کې د USSR په شمول) سره سرحد سرحد لري ته يې او د منځنۍ اسيا په جنوب کې د آذربايجانSSR(اذربایجان) ګرجستان SSR(جورجیا) او قزاق SSR(قزافستان) پراته دي. [۲۴]
په RSFSR ښار کې کابو ۷۰٪ ساحه پراخ میدانونه لري، د غرنۍ تونډرا سیمې په عمده توګه د سایبریا په ختیځ کې له مرکزي اسیا او ختیځې اسیا سره متمرکزې دي.
دا سیمه د پټرولیم، طبیعي ګازو او اوسپنې په ګډون د معدني زېرموله پلوه بډایه ده.[۲۵]
تاریخ
سموللومړني کلونه (۱۹۱۷ـ۱۹۲۰)
سمولد شوروي حکومت په لومړي ځل د ۱۹۱۷ز کال د نومبر په ۷ مه واک ته ورسېد، سمدلاسه وروسته له هغه چې د روسیې د دوو انقلابونو د اکتوبر په دویمې انقلاب کې د الکساندر کیرنسکي په مشرۍ د روسیې موقت حکومت ړنګ شو. دغه دولت چې رسمي نوم یې نه دی اخیستی، د نورو پنځو میاشتو لپاره به د ګاونډیو هېوادونو له خوا په رسمیت ونه پېژندل شي.[۲۶]
سرچينې
سمول- ↑ Main regulatory text: Russian Constitution of 1937, .
- ↑ Main regulatory text: Law On changing the name of the state of the Russian SFSR. Quotation: 1. Государство Российская Советская Федеративная Социалистическая Республика (РСФСР) впредь именовать Российская Федерация (Россия)..
- ↑ Main regulatory text: Russian Constitution of 1918, .
- ↑ Main regulatory text: Treaty on the Creation of the Union of Soviet Socialist Republics.
- ↑ Main regulatory text: Declaration of State Sovereignty of the Russian Soviet Federative Socialist Republic.
- ↑ Main regulatory text: Belovezh Accords.
- ↑ Main regulatory text: Treaty on the Creation of the Union of Soviet Socialist Republics, .
- ↑ ۸٫۰ ۸٫۱ Main regulatory text: Law On changing the name of the state of the Russian SFSR.
- ↑ Main regulatory text: '.
- ↑ ۱۰٫۰ ۱۰٫۱ ۱۰٫۲ ۱۰٫۳ ذکر کېدنه: Great Soviet Encyclopedia (1969–1978). Publisher: The Great Russian Encyclopedia. اثر ژبه: روسي. خپرېدو نېټه: ۱۹۶۹.
- ↑ Main regulatory text: '.
- ↑ Main regulatory text: '.
- ↑ Main regulatory text: Decree of the Presidium of the USSR Supreme Soviet of May 29, 1954.
- ↑ Конституции РСФСР 1918 г. Archived 2 July 2018 at the Wayback Machine. (in Russian). Hist.msu.ru. Retrieved on 22 June 2011.
- ↑ Soviet Russia information Archived 26 August 2010 at the Wayback Machine.. Russians.net (23 August 1943). Retrieved on 22 June 2011.
- ↑ Declaration of Rights of the laboring and exploited people (original VTsIK variant Archived 7 August 2011 at the Wayback Machine., III Congress revision), article I.
- ↑ Colloquially referred to as such for short in intra-Soviet politics (along with the adjacent "Transcaucasian Federation" in the south until 1936). See for example, the log of the meeting of the Supreme Soviet of the USSR on 19 February 1954 Archived 12 September 2012 at Archive.is. The Russian SFSR officially renamed into the Russian Federation on Christmas Day, 25 December 1991.
- ↑ The Free Dictionary Russian Soviet Federated Socialist Republic Archived 13 August 2011 at the Wayback Machine.. Encyclopedia2.thefreedictionary.com. Retrieved on 22 June 2011.
- ↑ Peterson, James A.; Clarke, James W. "Petroleum Geology and Resources of the Volga-Ural Province, U.S.S.R." (PDF). Pubs.USGS.gov. 1983, U.S. Department of the Interior – U.S. Geological Survey. Archived (PDF) from the original on 2 April 2015. نه اخيستل شوی 11 March 2015.
- ↑ Sokolov, Vasily Andreevich (2002). Petroleum. Honolulu: University Press of the Pacific. p. 183. ISBN 0898757258. Archived from the original on 2 April 2015. نه اخيستل شوی 11 March 2015.
- ↑ Article 76
- ↑ Article 72
- ↑ The names Russian Federation and Russia have been equal since 25 December 1993
- ↑ The Free Dictionary Russian Soviet Federated Socialist Republic Archived 13 August 2011 at the Wayback Machine.. Encyclopedia2.thefreedictionary.com. Retrieved on 22 June 2011.
- ↑ "Russia the Great: Mineral resources". Russian Information Network. Archived from the original on 19 January 2011. نه اخيستل شوی 22 November 2010.
- ↑ Ikov, Marat Sal. "Round Table the Influence Of National Relations on the Development of the Federative State Structure and on the Social and Political Realities of the Russian Federation". Prof.Msu.RU. نه اخيستل شوی 9 February 2021.
However, historically, the first proclamation of the federation was made somewhat earlier – by the Constituent Assembly of Russia. In his short resolution of 6 (18) January 1918, the following was enshrined: 'In the name of the peoples, the state of the Russian constituent, the All-Russian Constituent Assembly decides: the Russian state is proclaimed by the Russian Democratic Federal Republic, uniting peoples and regions in an indissoluble union, within the limits established by the federal constitution. Of course, the above resolution, which did not thoroughly regulate the entire system of federal relations, was not considered by the authorities as having legal force, especially after the dissolution of the Constituent Assembly.'