Цысі

Цысі
Род дзейнасці	палітык, валадарная каралева, мастачка, манарх, фатографка
Дата нараджэння	29 лістапада 1835(1835-11-29)
Месца нараджэння	Пекін, імперыя Цын
Дата смерці	15 лістапада 1908(1908-11-15) (72 гады)
Месца смерці	Imperial City[d], Пекін, імперыя Цын
Месца пахавання	Усходнія грабніцы Цын[d]
Грамадзянства	імперыя Цын
Бацька	Yehenara Huizheng[d]
Муж	Сяньфэн
Дзеці	Тунчжы (імператар)
Узнагароды і прэміі
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Цысі (кіт.: 慈禧皇太后) (29 лістапада 1835 — 15 лістапада 1908, Пекін) — маньчжурская імператрыца, якая цягам 47 гадоў (з 1861 па 1908) дэ-факта кіравала Кітаем.

Біяграфія

Будучая імператрыца нарадзілася ў 1835 годзе ў сям’і, якая належала да слыннага маньчжурскага роду. Яе ўзыходжанне да вяршынь улады пачалося ў 1853 годзе, калі яна стала адной са шматлікіх жонак імператара Сяньфэна. Праз тры гады яна ўжо была адной з галоўных фігур пры двары, бо нарадзіла бяздзетнаму да таго часу манарху спадкаемца. Уплыў Цысі на слабога і хворага імператара набыў такую моц, што многія дзяржаўныя справы вырашаліся толькі праз яе. Яна прымала даклады чыноўнікаў, падпісвала паперы і нават выказвала свае меркаванні на афіцыйных прыёмах, што было нечуванай справай для тагачаснага Кітая. Калі ў 1861 годзе Сяньфэн памёр, спрактыкаваная ў вядзенні інтрыг Цысі здолела адсунуць на другі план сваіх супернікаў і стаць усемагутнай кіраўніцай Кітая пры малалетнім імператары. Імператрыца цягам амаль паўстагоддзя заставалася самым уплывовым чалавекам у краіне, тым часам як на троне паспелі змяніць адзін аднаго яе сын Тунчжы (1861—1873) і пляменнік Гуансюй (1875—1908), абодва прадстаўнікі дынастыі Цын.