Jean-Marie Gustave Le Clézio

Jean-Marie Gustave Le Clézio (peurliesañ J.M.G. Le Clézio) a zo ur skrivagner bet ganet e Nisa d'an 13 a viz Ebrel 1940. Berzh en deus graet gant e romant kentañ, Le Procès-verbal e ditl, bet embannet e 1963. Levezonet eo gant orinoù liesseurt e familh, e veajoù er bed a-bezh hag e anaoudegezh eus pobloù Amerika. En holl en deus skrivet war-dro daou-ugent levr : romantoù, danevelloù, kontadennoù, skridoù-arnod hag istorioù evit ar vugale. Priz Nobel al lennegezh en deus bet e 2008^[1].

E vuhez

Mab Raoul Le Clézio (surjian diouzh e vicher) ha Simonne Le Clézio eo JMG Le Clézio. E familh, hag a oa a orin eus Breizh, a zivroas da enez Voris en XVIII^vet kantved^[2]. E levr kentañ a skrivas da seizh vloaz, pa oa war vourzh ur vag hag a gase anezhañ, asambles gant e vamm, da Nigeria. Studiañ a reas e Nisa, ha goude bezañ kaset un nebeud bloavezhioù e Londrez hag e Bristol e teuas da vezañ kelenner er Stadoù-Unanet. E 1967 e reas e servij soudard e Thailand evel kenoberour, met buan e voe skarzhet goude bezañ savet a-enep da c’histierezh ar vuagel. Kaset e voe da Vec’hiko. E-pad pevar bloaz (1970 - 1974) e kasas holl e amzer gant indianed Emberá ha Wounaan, er Panama. E 1975 e timezas gant Jemia, ur plac’h a orin eus Sahara ar C’hornôg. Asambles o deus skrivet Sirandanes ha Gens des nuages^[3]. E 1976 e lakaas embann e droidigezh eus Prophéties du Chilam Balam , ul levr motologiezh amerindian. Arbennik war Michoacan eo Le Clézio, hag un dezenn istor en deus kinniget diwar-benn an tem-se e skol-uhel stidoù mec’hikan Perpignan. Goude-se en deus kelennet e skol-veur Albuquerque. Hiziv an deiz e kas e amzer etre Albuquerque, Nisa, Pariz hag aodoù Breizh (bae Douarnenez). A-fet skrivañ e ranner peurliesañ e oberenn e div lodenn : Etre 1963 ha 1975 e skrivas war temoù evel ar follentez, ar yezh hag ar skrivañ e-unan, gant ar pal ober taolioù-arnod, evel skrivagnerien all evel (Georges Perec pe Michel Butor). D’are mare-se e voe meulet gant Michel Foucault pe Gilles Deleuze. E dibenn ar bloavezhioù 1970 e kemmas e zoare da skrivañ koulz hag e demoù : ar bugaleaj, ar minorelezhioù hag ar beajiñ, sed aze an temoù a fellas dezhañ lakaat war wel.

E oberenn

Faltazi

Le Procès-verbal, Gallimard, 1963, Priz Renaudot
Le Jour où Beaumont fit connaissance avec sa douleur, Mercure de France, 1964
La Fièvre, danevelloù, Gallimard, 1965
Le Déluge, Gallimard, 1966
Terra Amata , romant, Gallimard, 1967
Le Livre des fuites, romant, Gallimard, 1969
La Guerre, roman, Gallimard, 1970
Lullaby, Gallimard, 1970
Les Géants, romant, Gallimard, 1973
Voyages de l'autre côté, danevelloù, Gallimard, « 1975
Mondo et autres histoires, danevelloù, Gallimard, 1978
Désert, Gallimard, 1980
La Ronde et autres faits divers, danevelloù, Gallimard, 1982
Le Chercheur d'or, Gallimard, 1985
Voyage à Rodrigues, Gallimard, 1986
Printemps et autres saisons, Gallimard, 1989
Onitsha, Gallimard, 1991
Étoile errante, Gallimard, 1992
Pawana, Gallimard, 1992,
La Quarantaine, romant, Gallimard, 1995
Poisson d'or, romant, Gallimard, 1997
Hasard (suivi d’Angoli Mala), romantoù, Gallimard, 1999
Cœur Brûle et autres romances, Gallimard, 2000
Révolutions, romant, Gallimard, 2003
Ourania, romant, Gallimard, 2005
Ritournelle de la faim, romant, Gallimard, 2008

Skridoù-arnod

L'Extase matérielle, Gallimard, 1967
Haï, Skira, 1971
Mydriase, tresadennoù gant Vladimir Velickovic, Fata Morgana
Vers les icebergs, Fata Morgana, 1978
L'Inconnu sur la Terre, Gallimard, 1978
Trois Villes saintes, Gallimard, 1980.
Le Rêve mexicain ou la pensée interrompue, Gallimard, 1988
Diego et Frida, Stock, 1993. Buhez an daou livour Diego Rivera ha Frida Kahlo.
La Fête chantée, Gallimard, 1997
Raga : approche du continent invisible, Le Seuil, 2006
Ballaciner, Gallimard, 2007

Dezrevelloù

Gens des nuages (gant Jémia Le Clézio, luc’hskeudennoù gant Bruno Barbey), Stock, 1997
L'Africain, Mercure de France, 2004

Troidigezhioù

Les Prophéties du Chilam Balam, version et présentation de J.M.G. Le Clézio, Gallimard, « Le Chemin », Paris, 1976, 201 p.
Sirandanes (gant Jémia Le Clézio), Seghers, 1990

Levrioù evit ar vugale

Voyage au pays des arbres, tresadennoù gant Henri Galeron, Gallimard, 1978
Relation de Michoacan, kontet ha kinniget gant J. M. G. Le Clézio, Gallimard, 1984

Notennoù

↑ Lec'hienn ofisiel Priz Nobel
↑ Gwelout e wezenn familh war https://web.archive.org/web/20081007033832/http://www.maisoneureka.com/organig.htm
↑ http://www.lehman.cuny.edu/ile.en.ile/paroles/leclezio.html

Liammoù diavaez

J.M.G. Le Clézio : "I belong to the Breton nation".

[1] Lec'hienn ofisiel Priz Nobel

[2] Gwelout e wezenn familh war https://web.archive.org/web/20081007033832/http://www.maisoneureka.com/organig.htm

[3] ttp://www.lehman.cuny.edu/ile.en.ile/paroles/leclezio.html

[1]

[2]

[3]