Βοήθεια:Ετυμολογία

δείτε #Κατάλογος προτύπων ετυμολογίας

Η σελίδα Οδηγός για νέους χρήστες/Ετυμολογία ήταν μια πρώτη εισαγωγή για το πώς γράφουμε τις ετυμολογίες στο Βικιλεξικό.

Στη σελίδα αυτή θα βρείτε περισσότερες λεπτομέρειες για τους κανόνες που τηρεί το Βικιλεξικό στον τρόπο γραφής των ετυμολογιών.

Η Ενότητα της ετυμολογίας τοποθετείται στην αρχή του λήμματος, αμέσως μετά το πρότυπο γλώσσας και, ενδεχομένως, μετά την κλίση του λήμματος. Αν δεν υπάρχει κλίση, η 1η εσωτερική γραμμή μένει κενή για άλλες εντολές τεχνικού περιεχομένου.

=={{-el-}}==
{{el-κλίση-'ωωω'}}
==={{ετυμολογία}}===
: '''{{PAGENAME}}''' < 

Γενικά

Η ετυμολογία είναι η αναζήτηση της προέλευσης μιας λέξης. Μπορεί να είναι προϊόν παραγωγής ή σύνθεσης. Ίσως προήλθε από μια παλαιότερη φάση της γλώσσας. Ίσως είναι δάνειο από μια άλλη γλώσσα. Τις πληροφορίες αυτές τις αντλούμε από έγκριτα ετυμολογικά λεξικά ή ιστότοπους Πανεπιστημίων ή Ιδρυμάτων. Τα αναφέρουμε με ειδική παραπομπή. Αν οι απόψεις των ετυμολόγων διαφοροποιούνται φροντίζουμε να τις σημειώσουμε.

• Δεν 'φανταζόμαστε' δικές μας ετυμολογίες. Πάντα συμβουλευόμαστε λεξικά.
• Δεν αντιγράφουμε τα λεξικά. Τα μελετάμε και μεταφέρουμε τις πληροφορίες ακολουθώντας τις συμβάσεις του Βικιλεξικού.
• Διαβάζουμε προσεκτικά τις Εισαγωγές των λεξικών που συμβουλευόμαστε. Εκεί, ο ετυμολόγος δίνει τις απαραίτητες επεξηγήσεις για τον τρόπο και τη σήμανση των ετυμολογιών του.

Στο Βικιλεξικό υπάρχουν Κατηγορίες για κάθε είδος ετυμολογικής σχέσης. Τα ετυμολογημένα λήμματα εντάσσονται σ' αυτές με ειδικά Πρότυπα ετυμολογίας που έχουν δημιουργηθεί για το σκοπό αυτό. Τα πρότυπα είναι κώδικες εντολών. Τα καλούμε περικλείοντας το όνομά τους με διπλά άγκιστρα {{...}} (δείτε Σύνδεση με Πρότυπα).

Θυμίζουμε, ότι οι Κατηγορίες ενός λήμματος εμφανίζονται κάτω κάτω, στο τέλος της σελίδας.

Για τον προσδιορισμό της γλώσσας των λημμάτων στα πρότυπα, χρησιμοποιούμε τους διεθνείς κωδικούς ISO γλωσσών. Αν πρόκειται για προέλευση μιας λέξης από άλλη γλώσσα, χρειαζόμαστε δύο κωδικούς: της γλώσσας δότριας και της γλώσσας αποδέκτριας.

• Τα νέα ελληνικά (κωδικός el) συνήθως εννοούνται αυτομάτως.

Για λεξικά στα οποία αναφερόμαστε συχνά έχουν δημιουργηθεί Πρότυπα βιβλιογραφίας.

Προσθήκη ετυμολογιών

Για να προσθέσετε μια ετυμολογία σε ένα λήμμα, απλώς πατήστε την [επεξεργασία] δίπλα στην επικεφαλίδα Ετυμολογία.

Η σύνταξη της ετυμολογίας γίνεται με:

: '''{{PAGENAME}}''' < (εσοχή, bold το ΟΝΟΜΑΣΕΛΙΔΑΣ και το σύμβολο < )

Ίσως εμφανιστεί μια γραμμή σαν την παρακάτω:

: '''{{PAGENAME}}''' < {{λείπει η ετυμολογία}}

Σβήστε το {{λείπει η ετυμολογία}} και βάλτε τις πληροφορίες σας εκεί.

Αν πιστεύετε ότι η ετυμολογία πρέπει να ελεγχθεί και από άλλους συντάκτες, συμπληρώστε με το πρότυπο {{ετυ+}} ή ζητήστε βοήθεια στο δωμάτιο συζήτησης Ζητούμενα λήμματα ή στη Βικιδημία.

Σύμβολα

• Το σύμβολο <   σημαίνει από, προήλθε από
• Αντικαθιστούμε το σύμβολο <   με άνω και κάτω τελεία ή με κόμμα, όταν η έκφραση «από» δεν έχει νόημα. Όπως σε γραμματικές αναγνωρίσεις. Π.χ.

  PAGENAME: ουσιαστικοποιημένο θηλυκό του επιθέτου....

• Το σύμβολο + δηλώνει σύνθεση στοιχείων σε ένα. Χρησιμοποιούμε το & αν προκύπτουν χαλαρά σύνθετα ή πολυλεκτικοί όροι. Π.χ.

  παιδικ(ός) + -ότητα > παιδικότητα

  παιδική & χαρά > παιδική χαρά

• ο αστερίσκος (πρότυπο {{*}}) πριν από μια λέξη (*ωωωω) σημαίνει αμάρτυρος τύπος (δεν υπάρχει καταγραφή, είναι υποθετικός) ή αντιγραμματικός
• οι διεθνείς λατινογράμματες μεταγραφές γλωσσών μπορούν να χρησιμοποιηθούν για μη λατινικές γραφές (όπως αραβικά, περσικά, κινεζικά, κ.λπ.) όπως και για τη Γραμμική Β (δείτε Κατηγορία:Μυκηναϊκή διάλεκτος). Παράδειγμα στο λήμμα ζενίθ.
• το Διεθνές Φωνητικό Αλφάβητο (ΔΦΑ), μπορεί να χρησιμοποιηθεί μέσα στην Ετυμολογία αν χρειάζεται να εξηγηθεί φωνολογικά μια λέξη γράφοντας {{IPAstyle|[fonitiko]}}. Παράδειγμα στο λήμμα νύχτα.

  Δείτε Παράρτημα:Προφορά

Παραπομπή σε πηγές

Στις ετυμολογίες αναφέρουμε πάντοτε το λεξικό που είναι η πηγή μας. Βασιζόμαστε σε έγκριτα ετυμολογικά λεξικά ή ιστότοπους Πανεπιστημίων ή Ιδρυμάτων (όχι ιδιωτικές ιστοσελίδες). Π.χ. Λεξικό τάδε, έκδοση τάδε. Αυτό το τοποθετούμε ανάμεσα σε <ref>...</ref>

• Δείτε Οδηγός:Παραπομπές με παραδείγματα

Αν οι απόψεις των ετυμολόγων διαφοροποιούνται φροντίζουμε να τις σημειώσουμε.

Κατά τον τάδε<ref>''Λεξικό τάδε''</ref> > ....

Κατά τον δείνα<ref>''Λεξικό δείνα''</ref> > ....

Για να μη γράφουμε συνεχώς το όνομα κάποιου λεξικού, μπορούμε να χρησιμοποιούμε Πρότυπα βιβλιογραφίας. Εκεί θα βρείτε οδηγίες για τη χρήση τους.

Δεν παραθέτουμε λαϊκές ετυμολογίες ή παρετυμολογίες εκτός αν αναφέρονται στις πηγές μας επειδή έπαιξαν ρόλο στην ορθογραφία ή υπήρξαν ιδιαίτερα διαδεδομένες.

Πρότυπα

Βοήθεια:Πρότυπα - Κατάλογος: #Χρήσιμα

Τα Πρότυπα ετυμολογίας έχουν αναλυτικές οδηγίες για τη χρήση τους. Ακολουθούν παραδείγματα για τα πιο σημαντικά.

Ήδη έχουμε δει πώς γράφουμε τα πρότυπα με διπλά άγκιστρα {{...}} δηλαδή {{όνομα προτύπου}}

Όταν ο ετυμολογικός χαρακτηρισμός αφορά μία γλώσσα χρησιμοποιούμε το Πρότυπο:ετ(ικέτα)

{{ετ|<είδος χαρακτηρισμού>|xx}} όπου xx είναι ο κωδικός γλώσσας. Παράδειγμα: ετικέτα {{ετ|αναδρομικός}}, στο λήμμα χρονολογώ. Όλα αυτά τα είδη φαινομένων που αφορούν μία γλώσσα υπάρχουν στο Module:labels/data.

Αν εμπλέκονται δύο γλώσσες, χρειάζεται εξειδικευμένο πρότυπο. Σημειώνουμε πρώτα το όνομα του προτύπου, τον κωδικό της γλώσσας δότριας και μετά, της γλώσσας αποδέκτριας. Π.χ. σε ένα δάνειο ({{δαν}}) της νέας ελληνικής από την αγγλική θα γράψουμε

{{δαν|en|el|<η αγγλική λέξη>}}

Για άλλες γλώσσες, ή για άλλη περίοδο ή διάλεκτο της ελληνικής θα χρειαστεί να την προσδιορίζουμε με τον κωδικό της

• {{...|xx}} όπου xx = ο κωδικός γλώσσας
• Βικιλεξικό:Πίνακας γλωσσών με τους διεθνείς κωδικούς ISO ή με κωδικούς του Βικιλεξικού που δημιουργήθηκαν για ειδικές περιπτώσεις περιόδων ή διαλέκτων
• άλλοι χρήσιμοι κωδικοί για την ελληνική είναι: grc (αρχαία ελληνικά), grc-koi για την ελληνιστική κοινή, gkm (μεσαιωνικά ελληνικά). Επίσης, grk-pro (πρωτοελληνική με αστερίσκο *), pre-grc (προελληνική με αστερίσκο *), gmy (μυκηναϊκή διάλεκτος).
• ine-pro για τις πρωτοϊνδοευρωπαϊκές λέξεις, και παράμετρος |ρίζα=1 για τις πρωτοϊνδοευρωπαϊκές ρίζες. Προηγείται πάντα αστερίσκος   *  

για προσφύματα

Πρότυπα για λέξεις που έχουν δημιουργηθεί με παραγωγή ή σύνθεση. Αναγνωρίζουν το πρόσφυμα, που μπορεί να είναι πρόθημα ή επίθημα ή σπανιότερα ένθημα και εντάσσουν στη σχετική Κατηγορία της γλώσσας που θα προσδιορίσουμε (τα νέα ελληνικά εννοούνται). Τοποθετούνται στην ενότητα Ετυμολογίας.

1. πρότυπο {{π}}

   {{π|νερό-}} + [[κότα]] όπως στο νερόκοτα → Κατηγορία:Λέξεις με πρόθημα νερό- (νέα ελληνικά)

   {{π|pro-|la|prō-}} + {{λ|fero|la|fĕro}} στο λατινικό λήμμα profero. Εδώ είναι απαραίτητος ο κωδικός γλώσσας. - Κατηγορία:Λέξεις με πρόθημα pro- (λατινικά). Δείτε και το πρότυπο {{λ}}

2. πρότυπο {{πρόσφ}} που δέχεται έως και 4 συνθετικά.

   {{πρόσφ|μουσική|.1=μουσικ(ή)|-ο-|συνθέτης}} στο μουσικοσυνθέτης → Κατηγορία:Λέξεις με ένθημα -ο- (νέα ελληνικά)

   {{πρόσφ|γλ=en|oto-|rhino-|laryngo-|-logy}} για το otorhinolaryngology. Η γλώσσα προσδιορίζεται με ονομαστική παράμετρο |γλ= και η λέξη θα μπει σε όλες τις Κατηγορίες για τα προσφύματα

Ειδικά για ονόματα και επώνυμα χρησιμοποιούμε διαφορετικά πρότυπα, ώστε το μεγάλο πλήθος τους να μη βαραίνει τις Κατηγορίες των υπόλοιπων λημμάτων. Τοποθετούνται στη γραμμή ορισμού.

1. πρότυπο {{όνομα}}

   {{όνομα|el|α|άκης}} → Κατηγορία:Ανδρικά ονόματα με επίθημα -άκης (νέα ελληνικά)

   Τα νέα ελληνικά (el) εννοούνται αυτομάτως. Η θέση τους μπορεί να παραμείνει κενή: {{όνομα||α|άκης}}

   |α (Ανδρικά) και |γ Γυναικεία

2. πρότυπο {{επώνυμο}}

   {{επώνυμο||α|άκης|πρ=Παπα}} → Κατηγορία:Ανδρικά επώνυμα με επίθημα -άκης (νέα ελληνικά) και Κατηγορία:Ανδρικά επώνυμα με πρόθημα Παπα- (νέα ελληνικά)

Αλλά και για τις ετυμολογίες ονομάτων κι επωνύμων, προσθέτουμε στα πρότυπα την παράμετρο |τύπος=επώνυμο |τύπος=όνομα

π.χ. για τη Βίκη {{δαν|en|el|Vicky|τύπος=όνομα}}

Δείτε και Παράρτημα:Ονόματα και επώνυμα στα ελληνικά.

για τα σύνθετα

Είδη συνθέτων:

• ΕΚΚΡΕΜΟΤΗΤΑ κατηγοριοποίηση συνθέτων → δείτε  #Κατάλογος προτύπων ετυμολογίας

Από δότρια σε αποδέκτρια γλώσσα

Σημείωση: Ενιαία παράμετρος για όλα τα παρακάτω πρότυπα ώστε να δημιουργούνται ξεχωριστές Κατηγορίες.

• Όταν ετυμολογούμε μικρό όνομα, προσθέτουμε |τύπος=όνομα
• Όταν ετυμολογούμε επώνυμο, προσθέτουμε |τύπος=επώνυμο
• Όταν ετυμολογούμε τοπωνύμιο, προσθέτουμε |τύπος=τόπος

ετυμ

Το πρότυπο {{ετυμ}} εννοεί: προήλθε χωρίς διευκρίνιση. Εντάσσει στη γενική Κατηγορία:Προέλευση λέξεων στην υποκατηγορία της γλώσσας που θα προσδιορίσουμε. Είναι το πρότυπο που χρησιμοποιούμε πιο συχνά.

Το χρησιμοποιούμε

1. στους κρίκους της ετυμολογίας μετά τον πρώτο (Δείτε το παράδειγμα: σοκολάτα), όταν δεν είναι κληρονομιά

   ειδικά για τον πρώτο κρίκο της ετυμολογίας: όταν η ετυμολογική σχέση δεν είναι εξειδικευμένη, δεν είναι ούτε δάνειο, ούτε κληρονομιά (όπως συμβαίνει με τις προελεύσεις από πρωτογλώσσες). Για παραγωγές μπορούμε να χρησιμποιήσουμε το πρότυπο {{ετυ}}

Μια προέλευση είναι συνήθως εξειδικευμένη. Συχνά είναι δάνειο ή κληρονομημένη λέξη.

δαν

Το πρότυπο {{δαν}} εντάσσει σε Κατηγορία:Δάνεια και ταυτόχρονα στη γενική Κατηγορία:Προέλευση λέξεων στην υποκατηγορία της γλώσσας που θα προσδιορίσουμε. Το {{λδαν}} για την Κατηγορία:Λόγια δάνεια.

Δάνειο υπάρχει όταν μια γλώσσα δανείστηκε από μια άλλη γλώσσα σε συγκεκριμένη στιγμή, αυθόρμητα, με άμεση ακουστική επαφή, από το στόμα του λαού. Αφορά μόνον τον πρώτο κρίκο της ετυμολόγησης.
Λόγιο δάνειο υπάρχει όταν ο δανεισμός έγινε από μορφωμένους ομιλητές, από επιστήμονες, συγγραφές, από εξειδικευμένους επαγγελματίες. Γίνεται με πρόθεση, κι όχι αυθόρμητα. Αφορά μόνον τον πρώτο κρίκο της ετυμολόγησης.

Παράδειγμα: η σοκολάτα της οποίας η απώτατη αρχή είναι η γλώσσα νάουατλ

• στο νεοελληνικό λήμμα σοκολάτα: δάνειο είτε από τα γαλλικά, είτε από τα ιταλικά. Για το από ποια γλώσσα δανείστηκαν αυτές, θα περιγραφεί στο δικό τους λήμμα. Εδώ, για τους περαιτέρω κρίκους της ετυμολογίας, χρησιμοποιούμε το πρότυπο {{ετυμ}}

:'''{{PAGENAME}}''' < {{δαν|fr|el|chocolat}} ή {{δαν|it|el|cioccolata}} < {{ετυμ|es|el|chocolate}} < {{ετυμ|nah|el|chocolātl}} ...

• στο γαλλικό λήμμα chocolat: δάνειο από τα ισπανικά

:'''{{PAGENAME}}''' < {{δαν|es|fr|chocolate}} < {{ετυμ|nah|fr|chocolātl}} ...

• στο ιταλικό λήμμα cioccolata: δάνειο από τα ισπανικά

:'''{{PAGENAME}}''' < {{δαν|es|it|chocolate}} < {{ετυμ|nah|it|chocolātl}} ...

• στο ισπανικό λήμμα chocolate: δάνειο από την νάουατλ

:'''{{PAGENAME}}''' < {{δαν|nah|es|chocolātl}} ...

• τέλος, στο νάουατλ λήμμα chocolātl διερευνάται πώς δημιουργήθηκε η λέξη

κλη

Το πρότυπο {{κλη}} αφορά κληρονομημένες λέξεις που ποτέ δεν έπαψαν να χρησιμοποιούνται σε μια γλώσσα, στο στόμα του λαού. Εντάσσει σε Κατηγορία:Κληρονομημένες λέξεις και ταυτόχρονα στην Κατηγορία:Προέλευση λέξεων στην υποκατηγορία της γλώσσας που θα προσδιορίσουμε. Συνήθως γράφουμε τον αρχικό κρίκο της κληροδότησης παραλείποντας όλους τους ενδιάμεσους κρίκους. Αλλά μπορούμε να αναφέρουμε κάποια σημαντική ενδιάμεση φάση.

Παράδειγμα: νεοελληνικό λήμμα φωνή. Δεν χρειάζεται να γράψουμε: κληρονομημένη από τη μεσαιωνική, που κληρονόμησε από την ελληνιστική, που κληρονόμησε από την αρχαία ελληνική «φωνή», που κληρονόμησε από την πρωτοελληνική, που κληρονόμησε από την πρωτοϊνδοευρωπαϊκή. Αυτά εννοούνται αν γράψουμε απευθείας: «κληρονομημένο από την πρωτοϊνδοευρωπαϊκή λέξη **bʰoh₂neh₂». Παρ' όλ' αυτά, θα αναφέρουμε κάποιους βασικούς σταθμούς της πορείας, όπως τα αρχαία ελληνικά. Για να μη φαίνεται διαρκώς η σήμανση κληρονομημένο' χρησιμοπιούμε την παράμετρο |0=- που σημαίνει notext=1

:'''{{PAGENAME}}''' < {{κλη|grc|el|φωνή}} < {{κλη|0=-|grk-pro|el|*pʰōnā́}} < {{κλη|0=-|ine-pro|el|*bʰoh₂neh₂}}

Αν όμως υπάρχει διακοπή ή σημαντική μορφολογική αλλαγή, τότε έχουμε δανεισμό ή άλλη σχέση. Τότε, χρησιμοποιούμε άλλα πρότυπα.

Μεταγραφές

Οι μεταγραφές με το πρότυπο {{μτγρ}} κυρίων ονομάτων χωρίς κανονική χρήση σε μια γλώσσα είναι μια ιδιάζουσα περίπτωση.
Αν οι δότριες γλώσσες είναι πολλές και διάφορες, αδιευκρίνιστο ποιες, χρησιμοποιούμε παύλα ως δότρια γλώσσα. Π.χ. Αρίφ

{{μτγρ|-|el|Arif|τύπος=όνομα}}

που εντάσσει σε

Κατηγορία:Μεταγραφές - ονόματα/ή επώνυμα/ή τοπωνύμια από διάφορες γλώσσες

Επαναλήψεις ετυμολογιών

Κάθε λήμμα έχει τη δική του ετυμολογία. Βάσει της αρχής της «μη επανάληψης» δε γράφουμε μια μεγάλη ακολουθία ετυμολογίας ξανά και ξανά σε όλα τα εμπλεκόμενα λήμματα. Υπάρχει κίνδυνος, όποτε γίνεται μια διόρθωση, να πρέπει να ενημερώνονται πολλές σελίδες. Σε ηλεκτρονικό λεξικό, οι σύνδεσμοι αρκούν για να μας οδηγήσουν στον επόμενο κρίκο, στο επόμενο λήμμα.

Παραδείγματα

• παράγωγα π.χ. λήμμα νεράκι < νερ(ό) + -άκι, όπου δεν ετυμολογούμε ξανά τη λέξη νερό
• σύνθετα που δεν είναι δάνεια π.χ. λήμμα μπαινοβγαίνω, όπου δεν ετυμολογούμε ξανά τις λέξεις μπαίνω και βγαίνω
• σύνθετα που είναι δάνεια π.χ. λήμμα θερμοπομπός < (λόγιο δάνειο) γαλλική thermopompe, όπου δεν ετυμολογούμε ξανά τα συνθετικά είτε όπως στα γαλλικά, είτε όπως στα ελληνικά όπως αναγκάζονται να κάνουν τα έντυπα λεξικά. Απλώς γράφουμε το σύνδεσμο προς αυτά.
• ακολουθία δοτριών γλωσσών:
  • Μπορούν να αναφέρονται οι βασικοί σταθμοί μιας ετυμολογίας από σειρά δοτριών γλωσσών και η απώτατη αρχή: ... της λέξης κατά την κρίση του συντάκτη. Αν χρειαστεί, εντάσσουμε το λήμμα σε περισσότερες Κατηγορίες με nodisplay: |000=- ώστε να αποφύγουμε την επανάληψη ετυμολογίας που υπάρχει αλλού.

    Παραδείγματα για όλα τα λήμματα των απογόνων της κινεζικής 茶 (chá, σε διαλέκτους: tê) όπως τσάι, τέιο.

  • Δεν ξεχνάμε να ενημερώνουμε τις Ετυμολογίες των δανειστριών γλωσσών.

    Παράδειγμα: πλιάτσικο, ενημερώνουμε και την αλβανική plaçkë

Κατάλογος προτύπων

Κατηγορία:Πρότυπα ετυμολογίας. Οι Κατηγορίες που δημιουργούνται από τα πρότυπα και από ειδικές 'ετικέτες' έχουν σχεδιαστεί με βάση τις πληροφορίες στις εισαγωγές των περισσότερων Λεξικών. Στο Βικιλεξικό:

Για όλα τα πρότυπα και τις ετικέτες ισχύουν οι κοινές παράμετροι:

|0=- αφαίρεση παρένθεσης ή στυλ

|00=- ή |nocat=1αφαίρεση Κατηγοριών, βλέπουμε μόνο το κείμενο

|000=- ή |nodisplay=1 αφαίρεση κάθε κειμένου, ισχύουν οι Κατηγορίες

αναφορά σε δύο γλώσσες

Με αναφορά σε δύο γλώσσες: πρώτα τη γλώσσα δότρια και μετά τη γλώσσα αποδέκτρια, από το Module:ετυμολογία:

Σε Βικιλεξικά άλλων γλωσσών, συνηθίζεται να είναι πάντοτε στην πρώτη παράμετρο η γλώσσα του Τομέα (δηλαδή η αποδέκτρια.

• {{ετυμ}} (για προελεύσεις χωρίς άλλη διευκρίνιση)
  • και {{ετυ}} για παραγωγή νέας λέξης από άλλη γλώσσα ή άλλη περίοδο γλώσσας
• {{δαν}} (λαϊκό άμεσο δάνειο από γλώσσα σε γλώσσα). Άλλα είδη δανεισμών:
• {{σμσδ}} (σημασιολογικό δάνειο) συνήθως λόγιο
• {{μτφδ}} (μεταφραστικό δάνειο) συνήθως λόγιο
• {{απόδ}} (μεταφραστική απόδοση: πιο ελεύθερη από το μεταφραστικό δάνειο). Τα λεξικά σημειώνουν τις αποδόσεις.
• {{λδαν}} (λόγιο δάνειο)
  • για ελληνικές γλώσσες:
    1. {{λδδ}} (λόγια διαχρονικά δάνεια ή αναβιώσεις από προηγούμενη φάση της ίδιας γλώσσας)
    2. {{λενδ}} (λόγιο ενδογενές δάνειο ή ελληνογενής όρος από άλλες γλώσσες ή διεθνισμός). Ακολουθεί η ετυμολόγηση κανονικά. Το λήμμα εντάσσεται στην Κατηγορία:Λόγια ενδογενή δάνεια (νέα ελληνικά)

• {{ορθδ}} (ορθογραφικό δάνειο) συνήθως λόγιο
• {{μτγρ}} (μεταγραφή όρων από άλλη γλώσσα, συνήθως επωνύμων, τοπωνυμίων)

  Δείτε #Μεταγραφές

• {{φων}} (ακουστική απόδοση όπως στο Πιτ)
• {{κλη}} (κληρονομημένη λέξη από προηγούμενη φάση της ίδιας γλώσσας χωρίς καμία διακοπή χρήση της)

αναφορά σε μία γλώσσα

Με αναφορά σε μία γλώσσα (τη γλώσσα του λήμμματος): χρησιμοποιοιύμε ετικέτες (ή πρότυπα) με μία μόνη παράμετρο, της γλώσσας. Εντάσσουν στις αντίστοιχες Κατηγορίες. (οι ετικέτες στο Module:labels/data)

• πρότυπο: {{άγν}} (άγνωστη ετυμολογία με παράμετρο |αβέβ: αβέβαιη) - Κατηγορία:Λέξεις με άγνωστη ετυμολογία
• ετικέτα: {{ετ|αναδανεισμός}} - Κατηγορία:Αναδανεισμοί
• ετικέτα: {{ετ|αναδιπλασιασμός}} - Κατηγορία:Θέματα λέξεων με αναδιπλασιασμό
• ετικέτα: {{ετ|αναδρομικός}} (αναδρομικός σχηματισμός) - Κατηγορία:Λέξεις από αναδρομικό σχηματισμό
• ετικέτα: {{ετ|αντιδάνειο}} (αντιδάνειο) - Κατηγορία:Αντιδάνεια Λέξη που μια γλώσσα δάνεισε σε άλλη, και αργότερα επέστρεψε από εκείνην ως δάνειο. Πιθανόν να εμπλέκονται περισσότερες ενδιάμεσες γλώσσες.
• ετικέτα αντιμετάθεση, → δείτε τη λέξη  μετάθεση
• ετικέτα: {{ετ|απλολογία}} (απλολογία, όπως χαράκι < χαρακάκι) - Κατηγορία:Απλολογίες
• πρότυπο {{από}} με παραμέτρους: όνομα (για ανθρωπωνύμια), εθνικό, επάγγελμα, τόπο, χαρακτήρα, καλλι (καλλιτεχνικό έργο), διαφήμιση, παρωνύμιο (παρατσούκλι)
• ετικέτα: {{ετ|εκφραστικό}} (εκφραστικό (γλωσσολογία) - Κατηγορία:Εκφραστικοί όροι
• ετικέτα: {{ετ|ηχομ}} (ηχομιμητικές λέξεις) - Κατηγορία:Ηχομιμητικές λέξεις
• ετικέτα: {{ετ|μετάθεση}} ή αντιμετάθεση - Κατηγορία:Μεταθέσεις
• ετικέτα: {{ετ|μετακίνηση τόνου}} - Κατηγορία:Μετακινήσεις τόνου για μετακίνηση τόνου στη σύνθεση (π.χ. αερόπλανο)
• πρότυπο: {{παιδιά}} - Κατηγορία:Παιδική γλώσσα λέξη της παιδικής ή νηπιακής γλώσσας
• ετικέτα: {{ετ|περικοπή}} - Κατηγορία:Περικοπές (για περικοπή, αφαίρεση τμήματος λέξης κατά τη σύνθεση. αγγλικά: clipping)
• ετικέτα: {{ετ|περιστασιακή σύνθεση}} - Κατηγορία:Περιστασιακές συνθέσεις για προφορικές, ευκαιριακές ή περιστασικές συνθέσεις
• πρότυπο {{συγγενή}} για ομόρριζα διαφορετικών γλωσσών που αναφέρονται στις Ετυμολογίες.
• ετικέτα: {{ετ|συμφυρμός}} (για συμφυρμούς δύο λέξεων) - Κατηγορία:Συμφυρμοί

για μορφολογικές κατηγορίες

• {{υπο}} (για τα υποκοριστικά επιθήματα) - Κατηγορία:Υποκοριστικοί όροι
• {{μεγ}} (για τα μεγεθυντικά επιθήματα) - Κατηγορία:Μεγεθυντικοί όροι
• {{π}} (για κάθε είδους πρόσφυμα) ή το διευρυμένο {{πρόσφ}} (με θέσεις για έως και 4 συνθετικά) για τις ετυμολογίες των λέξεων

Είδη συνθέτων:

• ετικέτα: {{ετ|αντικειμενικό σύνθετο}} - Κατηγορία:Αντικειμενικά σύνθετα
• ετικέτα: {{ετ|κτητικό σύνθετο}} - Κατηγορία:Κτητικά σύνθετα
• ετικέτα: {{ετ|παρατακτικό σύνθετο}} - Κατηγορία:Παρατακτικά σύνθετα
• ετικέτα: {{ετ|προσδιοριστικό σύνθετο}} - Κατηγορία:Προσδιοριστικά σύνθετα

για ένταξη σε Κατηγορίες διαλέκτων

Που εντάσσουν το λήμμα σε Κατηγορία κάποιας διαλέκτου

• {{ελνστκ}} (ελληνιστική κοινή)
• για άλλες αρχαίες διαλέκτους δείτε Κατηγορία:Πρότυπα (αρχαία ελληνικά)
• για σύγχρονες διαλέκτους της νεοελληνικής δείτε Κατηγορία:Πρότυπα (νέα ελληνικά)
• για τις φάσεις των λατινικών δείτε Κατηγορία:Πρότυπα (λατινικά)

και δείτε την Κατηγορία:Πρότυπα ανά γλώσσα

για απλή αναγραφή

Πρότυπα 'απλής αναγραφής' που δεν εντάσσουν σε Κατηγορίες, αλλά μας βοηθούν στη γρήγορη πληκτρολόγηση

• {{επιθ}} (επιθετικοποιημένο)
• {{ουσ}} (ουσιαστικοποιημένο) {{ουσεπ α}} (για ουσιαστικοποιημένα επίθετα - αρσενικό) και {{ουσεπ θ}} για θηλυκά, {{ουσεπ ο}} για ουδέτερα. Με παράμετρο |μτχ=1 αν είναι μετοχή.
• περισσότερα πρότυπα για διάφορες γραμματικές κατηγορίες, ή χαρακτηρισμούς λέξεων στην Κατηγορία:Πρότυπα γραμματικής

Για πολυλεκτικούς όρους

Για πολυλεκτικούς όρους με λίγες λέξεις

: '''{{PAGENAME}}''' {{βλ|<πρώτη λέξη>|<δεύτερη λέξη>}} και αν χρειάζεται, κάποιες διευκρινίσεις

Για μεγαλύτερες εκφράσεις, αποφεύγουμε την επανάληψη του PAGENAME. Π.χ.

: {{βλ|<πρώτη λέξη>|<δεύτερη λέξη>|<τρίτη λέξη>|έως και 11 λέξεις}}

Παράδειγμα στο λήμμα: κάλλιο πέντε και στο χέρι παρά δέκα και καρτέρει

Πολλαπλές ετυμολογίες

Συμβαίνει, μια λέξη να έχει δύο ή και τρεις τελείως διαφορετικές ετυμολογίες.

παραδείγματα: θερμός, ἱππότης

Ο αυτόματος πίνακας Περιεχομένων συνδέει με κάθε ενότητα δίνοντάς της αρίθμηση

=={{-el-}}==

==={{προφορά}}===

==={{ετυμολογία}} 1===
<!-- η κλίση του -->
==={{ουσιαστικό|el}}===

===={{μεταφράσεις}}====

==={{ετυμολογία}} 2===
<!-- η κλίση του -->
==={{ουσιαστικό|el}}===

===={{μεταφράσεις}}====

Απορίες

Έχετε απορίες; Χρειάζεστε βοήθεια;

Εξηγήστε ποιο είναι το πρόβλημα στη Βικιδημία. Αν είναι συνδεδεμένοι παλιοί πεπειραμένοι συντάκτες εκείνη τη στιγμή, θα σας απαντήσουν.

Εναλλακτικά, δείτε στο Ιστορικό του λήμματος τους πιο πρόσφατους συντάκτες. Μπορείτε να κάνετε ερώτηση στη σελίδα συζήτησής τους.

Βιβλιογραφία

Για τα ελληνικά: βασική βιβλιογραφία στο Βικιλεξικό:Ετυμολογία

Επίσης δείτε

• Βικιλεξικό:Οδηγός για νέους χρήστες/Ετυμολογία
• Βικιλεξικό:Ετυμολογία (εισαγωγή, πηγές)
• Κατηγορία:Ετυμολογία (ετυμολογικά είδη, ετυμολογίες κατά γλώσσα)
• Κατηγορία:Πρότυπα βιβλιογραφίας
• Βικιλεξικό:Πίνακας γλωσσών (κωδικοί γλωσσών)
• Κατηγορία:Πρότυπα ανά γλώσσα
• Βοήθεια:Πρότυπα (τι είναι τα πρότυπα)
• Κατηγορία:Βοήθεια

Καλές επεξεργασίες!