Nora Cortiñas
Nora Morales de Cortiñas (Buenos Aires, 1930ko martxoaren 22 - 2024ko maiatzaren 30), Nora edo Norita Cortiñas bezala ezaguna, gizarte psikologoa eta Argentinako giza eskubideen defentsaren aldeko militantea izan zen. Maiatzaren Plazako Amak sortu zuenetako bat izan zen eta, ondoren, Maiatzako Plazako Amak Lerro Fundatzailea sortu zuen.
Nora Cortiñas | |
---|---|
(2014) | |
Bizitza | |
Jaiotza | Buenos Aires, 1930eko martxoaren 22a |
Herrialdea | Argentina |
Heriotza | Morón (en) , 2024ko maiatzaren 30a (94 urte) |
Familia | |
Seme-alabak | ikusi
|
Jarduerak | |
Jarduerak | giza eskubideen aldeko ekintzailea, unibertsitateko irakaslea eta gizarte-psikologoa |
Kidetza | Maiatzako Plazako Amak Lerro Fundatzailea Maiatzaren Plazako Amak |
Bere semea Gustavo Cortiñas izan zen, Alderdi Justizialistako eta Montoneros erakundeko militantea Villa 31n. Castelarren desagertu zen, Buenos Airesko probintzian, 1977ko apirilaren 15ean, Ekonomia Ministerioko langilea zenean.
Ibilbidea
aldatuGizarte psikologo eta irakasle izan zen Buenos Airesko Unibertsitateko Ekonomia Zientzien Fakultatean. 1998tik hil zen arte, «Botere Ekonomikoa eta Giza Eskubideak» katedraren titularra izan zen.1977tik aurrera, Nora Cortiñas Maiatzako Plazako Amak Lerro Fundatzailearen parte izan zen, eta hauek agintariei 1976tik 1983ra bitarteko diktadura militarrean desagertutako 30.000 pertsonen bahiketa, tortura eta desagertze bortxatuen errudunentzako zigorra eskatzen diete.
Kontinente guztietan bidaiatu zuen, desagertutakoen senitartekoekiko elkartasunera deituz eta bere herrialdean gizateriaren aurkako krimenen errudunak zigortzea eskatuz. Unibertsitateko irakasle gisa, Argentinako diktadura militarraren, kanpo-zorraren eta krisi ekonomikoaren arteko harremanari buruzko azterketak eta ikerketak egin ditu. Babesa eman zion abortuaren legeari eta hizlari izan zen 2018ko ekainaren 4ko Ni una menos martxan.
Omenaldiak
aldatu- Honoris causa doktorea Bruselako Unibertsitate Librean, Belgikan, 2000. urtean.
- Maltako Unibertsitateak ere honoris causa doktoretza eman zion 2004an, Argentinako biztanleen eskubide ekonomiko eta sozialen defentsan egindako ibilbideagatik.
- 2012an, Buenos Airesko Unibertsitateak honoris causa doktoretzarekin bereizi zuen.
- 2019ko urriaren 18an, "Honoris Causa Doktorea" titulua jaso zuen Entre Rioseko Unibertsitate Nazionaleko (UNER) Paraná hiriko gizarte-lanerako fakultatean.
- 2010eko abenduaren 14an, IMPAnota 1eko langileek omenaldia egin zioten Nora Cortiñasi, bere izena duen antzoki bat inauguratuz «Giza Eskubideen defentsan egindako borroka nekaezinagatik eta gure herriko borroka guztiekiko elkartasun iraunkorragatik»
- 2008ko martxoaren 25ean, Indec-eko langileek eta militante politikoek Noraren semeak inkestatzaile gisa egindako lana gogoratu zuten, eta Zanon fabrikako langileek emandako plaka bat azaldu zuten. Egun horretan bere semearen institutu garaiko paper-sorta eman zioten.
- 2012an "Norita, Nora Cortiñas" dokumentala estreinatu zen, Miguel Mirraren zuzendaritza eta gidoiarekin
- 2017an, Sudestada argitaletxeak Noritaren bizitzari eskainitako 20. alea argitaratu zuen Para chicos y chicas bildumaren barruan, Vanesa Jalilen testuekin eta Julio Ibarraren irudiekin.
- Alejandro Balbis kantautore uruguaitarrak ere kantu bat idatzi zion, «Desayuno sin hablar» izenekoa, eta, azaldu zuenez, "Nora Cortiñasekin izandako elkarrizketa luzeen emaitza" izan zen.
- 2019an Giza Eskubideen Victoire Ingabire Umuhoza Saria jaso zuen.
- 2021ean "Buenos Airesko Unibertsitateko Pertsona ospetsu" izendatu zuten, unibertsitate horren Bigarren Mendeurren ospakizunean. Domina pertsonalizatua, Moneta Etxeak asmatutako txanpona eta Argentinako Postaren posta-zigilua ere jasoko zituen (horretarako bereziki prestatuak).
- Argentinako futbol-klub batek bere izena darama: Norita Futbol Club. 2017an jaioa, izen hori hartu zuenNorita borroka eta militantzia figura izateagatik. 2022an formalki eratu zen, estatutu ofiziala Cortiñas ohorezko presidentearen eskutik sinatuz.