Sustrai

Botanikan, sustraia^[1], zaina^[2] edo erroa^[3] klorofilarik gabeko landare-organoa da, landarea finkatzen duena eta horrek hazkunderako behar dituen ura eta gatzak xurgatzen dituena.

Meristemo primarioa kaliptraz babesturik dauka eta sustrai-puntan dago. Enbrioiaren sustraiari sustraixka deritzo eta, garatzen denean, sustrai nagusia eratzen du.^[4] Kimu batetik eratzen den lehen sustraia sustrai nagusia da; haren adarrei albo-sustrai esaten zaie. Zenbait espeziek ardatz-formako sustrai handi bakar bat dute, eskuarki beherantz hazten dena eta albo-sustrai ugari dituena. Beste zenbaitek sustrai barreiatuak dituzte, tamaina bertsuko sustrai mehe ugari.

Funtzioak

Sustraiek hainbat funtzio dituzte, baina hiru dira funtzio nagusiak: xurgapena, eroapena eta ainguraketa.

Xurgapena: lurreko ura eta gatz mineralak ile xurgatzaileen bidez xurgatzen ditu.
Eroapena: landarearen zurtoinera eramaten ditu xurgatutako ura eta mantenugaiak, landarea hazteko eta hostoetara eramaten ditu fotosintesia egin ahal izateko.

Ainguraketa: lurrean hazten diren landareen kasuan, substratuaren granulometriaren arabera, sustraia gehiago edo gutxiago garatu eta adarkatzen da. Sustraien itxura aldatu egiten da landare batetik bestera: arte batek sustraiak lurzoruaren azpitik garatzen ditu, eta makal batek, berriz, kanpotik. Aire-loreen kasuan, sustraiak ainguratze funtzioa betetzeko daude soilik.^[5]

Landare-espezie askoren sustraiek elikadura-erreserben biltegi-funtzioak bete ditzakete, hala nola: batata, erremolatxa, manioka eta beste asko.

Atalak

Sustraiaren egituraren araberako atalak

Sama: lurretik gertuen dagoen sustraiaren atala da.
Adarkadura gunea: atal horretan, sustraiak banatzen hasten dira.
Heltze gunea: sustraiaren hazkunde-prozesuan laguntzen duten ile xurgatzaileak ditu.
Hazte gunea: atal horretatik aurrera, sustraiaren hazkundea gertatzen da.
Kofia: hor, enbrioi-zelulak muturretik babesten dituzten zelula parenkimatikoen multzoa dago.

Sustraiaren ehun moten araberako atalak

Epidermisa: sustraiaren gainazaleko geruza da, hau da, sustraiaren azala da.
Kortexa: epidermisaren hurrengoko geruza da; helburu nagusia mantenugaiak almidoi moduan biltegiratzea du.
Endodermixa: kortexaren hurrengoko geruza da. Hesi iragazgaitz moduko bat da eta, horri esker, ura barrurantz doa soilik.
Zilindro baskularra: sustraiaren erdiko geruza da. Barruan xilema eta floema dauzka.

Erreferentziak

↑ «sutrai». Euskaltzaindiaren Hiztegia.
↑ «zain». Euskaltzaindiaren Hiztegia.
↑ «erro». Euskaltzaindiaren Hiztegia.
↑ https://web.archive.org/web/20100314190806/http://www1.euskadi.net/euskalterm/indice_c.htm
↑ (Gaztelaniaz) «PARTES de la RAÍZ y sus FUNCIONES - Resumen con esquema» ecologiaverde.com (Noiz kontsultatua: 2021-05-13).

Kanpo estekak

Datuak: Q41500
Multimedia: Roots / Q41500

[1] «sutrai». Euskaltzaindiaren Hiztegia.

[2] «zain». Euskaltzaindiaren Hiztegia.

[3] «erro». Euskaltzaindiaren Hiztegia.

[4] ttps://web.archive.org/web/20100314190806/http://www1.euskadi.net/euskalterm/indice_c.htm

[5] (Gaztelaniaz) «PARTES de la RAÍZ y sus FUNCIONES - Resumen con esquema» ecologiaverde.com (Noiz kontsultatua: 2021-05-13).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]