ბესარაბია
ბესარაბია (რუმ. Basarabia, უკრ. Бессарабія) — ისტორიული რეგიონი აღმოსავლეთ ევროპაში. სამხრეთით ბესარაბიას ესაზღვრება შავი ზღვა, დასავლეთით — მდინარე პრუტი, ხოლო აღმოსავლეთით — მდინარე დნესტრი.
ისტორიულად ბესარაბია ეწოდებოდა რუმინეთის ერთ-ერთი უდიდესი რეგიონის მოლდოვის უკიდურეს სამხრეთ-აღმოსავლეთ ნაწილს, შავი ზღვის სანაპიროზე, რომელსაც დღეს ბუჯაკს უწოდებენ. XIX საუკუნიდან რუსეთის იმპერიამ პოლიტიკური მოსაზრებებით სახელწოდება განავრცო მთელ აღმოსავლეთ მოლდოვის რეგიონზე, მდინარე პრუტიდან მდინარე დნესტრამდე.
ბესარაბიის ტერიტორიის ცენტრალური ნაწილი დღესდღეობით მოქცეულია მოლდოვაში, ხოლო სამხრეთ და ჩრდილო ნაწილი — უკრაინაში.
ისტორია
რედაქტირებასაუკუნეების განმავლობაში ბესარაბია ავსტრიის, რუსეთისა და ოსმალეთის იმპერიების ზეგავლენის ქვეშ იმყოფებოდა და ამ სახელმწიფოებისთვის სტრატეგიულ ინტერესს წარმოადგენდა.
1812 წელს მოლდოვას სათავადო რუსეთს შეუერთდა. 1917 წლამდე ძირითადად რუმინელებით დასახლებული ბესარაბია რუსეთის იმპერიის გუბერნიად დარჩა, მეორე მსოფლიო ომამდე რუმინეთის აღმოსავლეთი პროვინცია იყო, ხოლო შემდეგ იგი საბჭოთა კავშირმა შემოიერთა.
ეტიმოლოგია
რედაქტირებასახელწოდება მომდინარეობს რუმინელი თავად ბასარაბების დინასტიისგან, რომელიც XIII-XIV საუკუნეებში ბატონობდა დუნაისა და დნესტრს შორის მდებარე შავი ზღვის სანაპირო ნაწილში და სწორედ ამ ტერიტორიას ეწოდებოდა ბესარაბია. მოგვიანებით, 1812 წლიდან, რუსეთმა ბესარაბია უწოდა მთელ რეგიონს, მდინარეებს პრუტსა და დნესტრს შორის. ხშირად სახელწოდებას შეცდომით აკავშირებენ არაბეთთან, თუმცა ამ მოსაზრებას არავითარი საფუძველი არ გააჩნია.
რესურსები ინტერნეტში
რედაქტირება
- ჩარლი აპსონ კლარკი. 1927. "ბესარაბია: რუსეთი და რუმინეთი შავ ზღვაზე". (წიგნის ელექტრონული ვერსია). დაარქივებული 2019-10-08 საიტზე Wayback Machine.
- ბესარაბიელი გერმანელები რუსეთიდან საიტი დაარქივებული 2007-01-16 საიტზე Wayback Machine.
- რუკები, გეტოები და მასობრივი მკვლელობების ადგილები რუმინეთ-ბესარაბიაში 1941-1942 დაარქივებული 2007-08-09 საიტზე Wayback Machine.
- შოლტოი - სოფელი ჩრდილოეთ ბესარაბიაში
- ჰანოვკა - გერმანული სოფელი ბესარაბიაში 1896-1940 (გერმანული საიტი)
- "ბესარაბიისა და ჩრდილოეთ ბუკოვინას პრობლემა მეოორე მსოფლიო ომის დროს" დაარქივებული 2009-07-19 საიტზე Wayback Machine. , ჯორჯ ციორენესკუ, რადიო თავისუფალი ევროპა, 2 დეკემბერი, 1981.
- ბესარაბია - გერმანული უმცირესობის სამშობლო
