105 mm armata mle 1913 Schneider
Canon de 105 mle 1913 – francuska armata polowa zaprojektowana w 1913 i szeroko używana podczas I wojny światowej. Duża część tych dział służyła w armii francuskiej aż do 1940. Były one też eksportowane do wielu krajów, w polskiej armii używana jako armata 105 mm wz. 13 Schneider.
 Armata Schneidera 105 mm wz. 1913 | |
| Dane podstawowe | |
| Państwo | |
|---|---|
| Producent | |
| Rodzaj |
Armata polowa |
| Historia | |
| Prototypy | |
| Dane taktyczno-techniczne | |
| Kaliber |
105 mm |
| Długość lufy |
2987 mm |
| Donośność |
12 000 m |
| Prędkość pocz. pocisku |
550 m/s |
| Długość |
6000 mm |
| Szerokość |
2230 mm |
| Wysokość |
1950 mm |
| Masa |
2300 kg (bojowa) |
| Kąt ostrzału |
-5° to 37° (w pionie) |
| Szybkostrzelność |
6 strz/min |
| Obsługa |
8 |
Historia
edytujNa początku XX wieku francuski koncern Schneider rozpoczął współpracę z rosyjską fabryką zbrojeniową Putiłowa, tworząc projekty nowoczesnych dział dla rosyjskiej armii, które miały być produkowane w Rosji. Jednym z ciekawszych projektów, który powstał wyniku tej współpracy, była armata 107 mm wz. 1910. Działo to wyglądało niezwykle obiecująco, i Schneider zdołał nakłonić francuską armię do zakupu prawie identycznej wersji tego działa, która miała być produkowana we Francji. W tej nowej wersji dokonano nieznacznych tylko modyfikacji (zmieniając kaliber na standardowy 105 mm). Nowa armata otrzymała oznaczenie Canon de 105 modèle 1913 Schneider, choć popularnie znana była jako L 13 S. Początkowo armia francuska nie była zainteresowana nowym działem polowym, uważając że ich znakomita „siedemdziesiątkapiątka” wystarczy do wszystkich zadań, ale kiedy pierwsze bitwy I wojny światowej obnażyły wady lżejszej armaty, L 13 S weszła do produkcji na bardzo dużą skalę.
Użytkownicy
edytujArmata była eksportowana do Belgii, Jugosławii i Polski, ale przede wszystkim do Włoch, gdzie jako Cannone da 105/28 służyła do 1943.
Polska
edytuj
Pierwsze 16 egzemplarzy przybyło do Polski wraz z Armią Hallera, i do 1920 Wojsko Polskie otrzymało 64 działa tego typu. W latach 30. podjęto w Polsce produkcję zmodernizowanej wersji tej armaty pod nazwą 105 mm armata wz. 29 Schneider. We wrześniu 1939 Polska dysponowała 118 działami wz. 13 i 124 wz. 29 (według innych danych 254 działami obu typów).
Jednostka ognia (JO) do armaty wz.13: 40 nb (granatów stalowych - 40 szt. tj. 14 skrz.= 742 kg; ład.miotaj. 40 szt. tj. 3 skrz.= 300 kg; zapalniki 45 szt. tj. 2 skrz.= 22 kg)[1].
III Rzesza
edytujZdobyczne francuskie armaty tego typu służyły w Wehrmachcie jako 10,5 cm K 331(f), a belgijskie jako 10,5 cm K 331(b).
Część zdobycznych armat z Jugosławii i Włoch zostało zamontowanych na podstawach obrotowych i włączonych do systemu obrony Wału Atlantyckiego pod oznaczeniem 10,5 cm K338(j) i 10,5 cm K338(i). Polskie armaty tego typu służące w armii niemieckiej były znane jako 10,5 cm K13(p), a wersja wz. 29 jako 10,5 cm K29(p)
Przypisy
edytuj- ↑ "Dane organizacyjne i techniczne dla prac kwatermistrzowskich w polu", Warszawa 1939, Sztab Główny - Oddział IV, L.dz.1230/IV.Mob.39
Bibliografia
edytuj- Chris Chant: Artillery. Londyn: Amber Books, 2005, s. 31. ISBN 1-904687-41-5.