Wikipedia

Bazylika św. Wawrzyńca „in Damaso”

bazylika w Rzymie
Zobacz też: inne kościoły w Rzymie pod wezwaniem św. Wawrzyńca.

Bazylika św. Wawrzyńca in Damaso (wł. Basilica di San Lorenzo in Damaso, pol. bazylika św. Wawrzyńca w domu Damazego) – rzymskokatolicki kościół tytularny w Rzymie.

Bazylika św. Wawrzyńca in Damaso
Basilica di San Lorenzo in Damaso
Kościół tytularny
Ilustracja
Wejście do bazyliki
Państwo

 Włochy

Miejscowość

Rzym
Piazza della Cancelleria 1

Wyznanie

katolickie

Kościół

rzymskokatolicki

Parafia

San Lorenzo in Damaso[1]

Bazylika mniejsza

od niepamiętnych czasów

Wezwanie

św. Wawrzyńca

Przedmioty szczególnego kultu
Relikwie

św. Eutychiana, św. Damazego

Położenie na mapie Rzymu
Mapa konturowa Rzymu, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Bazylika św. Wawrzyńca ''in Damaso''”
Położenie na mapie Włoch
Mapa konturowa Włoch, w centrum znajduje się punkt z opisem „Bazylika św. Wawrzyńca ''in Damaso''”
Położenie na mapie Lacjum
Mapa konturowa Lacjum, w centrum znajduje się punkt z opisem „Bazylika św. Wawrzyńca ''in Damaso''”
41°53′48,3516″N 12°28′19,3764″E/41,896764 12,472049
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Świątynia ta jest kościołem parafialnym oraz kościołem tytularnym, mającym również rangę bazyliki mniejszej[1]. Jest też kościołem stacyjnym z czwartego wtorku Wielkiego Postu.

Lokalizacja

edytuj

Bazylika znajduje się w VI Rione Rzymu – Parione przy Piazza della Cancelleria 1[1]. Świątynię otacza Palazzo della Cancelleria, przez co jest niewidoczna z ulicy[2].

Patron

edytuj

Patronem świątyni jest św. Wawrzyniec – diakon, który poniósł śmierć męczeńską za wiarę chrześcijańską w 258 roku.

Historia

edytuj

Uważa się, że kościół został założony w IV wieku w prywatnym domu papieża św. Damazego I przez niego samego[2]. W Liber Pontificalis kościół określono jako Sancti Laurentii juxta Theatrum (nazwa ta jest odniesieniem do bliskiego sąsiedztwa Teatru Pompejusza)[2]. Świątynia została odnotowana w 499 roku w aktach synodu jako Titulus Damasi[3]. Pierwotny kościół znajdował się na południe od obecnego (aktualnie w tym miejscu jest dziedziniec Palazzo della Cancelleria)[2]. W VII wieku za pontyfikatu papieża Hadriana I kościół poddano renowacji, w tym też czasie przeniesiono relikwie papieża św. Damazego z jego rodzinnego grobowca i złożono je pod głównym ołtarzem[2]. W XI wieku za pontyfikatu Jana XIX bazylika została poważnie uszkodzona przez pożar, odbudowa była na tyle rozległe, że po niej świątynię ponownie poświęcono za papieża Stefana IX[2].

Stara bazylika została wyburzona etapami między 1496 a 1503 rokiem w związku z budową Palazzo della Cancelleria. Nowy kościół, wbudowany w strukturę pałacu, powstał w latach 1485-1496, przeniesiono do niego ołtarze ze starej bazyliki[2]. Być może architektem, który zaprojektował przebudowę był Donato Bramante[3]. W latach 1638–1640 Giovanni Lorenzo Bernini przebudował prezbiterium, przekształcono wtedy apsydę[3] z prostokątnej na półkolistą, powstała również konfesja[2].

Podczas okupacji francuskiej w 1798 roku armia francuska wykorzystywała kościół jako magazyn broni, freski ozdabiające ściany zostały bardo poważnie uszkodzone oraz skradziono sufit[2]. W efekcie bazylika wymagała renowacji, która została przeprowadzona w latach 1807-1820 przez Giuseppe Valadier (ponieważ zmarł on przed jej zakończeniem, dalsze prace nadzorował Gaspare Salvi[2]), usunięto wówczas konfesję Berniniego[3].

W pałacu 31 grudnia 1939 roku wybuchł pożar, który spowodował również zniszczenia w bazylice, renowacja świątyni trwała do 1944 roku[2].

Architektura i sztuka

edytuj

Wnętrze bazyliki jest trójnawowe z apsydą, poprzedzone narteksem.

Malowidła na ścianach nawy głównej przedstawiające sceny z życia św. Wawrzyńca i św. Damazego są dziełem Luigi Fontana[3].

 
Wnętrze bazyliki


W ołtarzu głównym znajduje się dzieło Federico Zuccari Koronacja Marii z 1568 roku, u góry przedstawiono Chrystusa nakładającego koronę na głowę Maryi, u dołu na pierwszym planie malowidła znajdują się święci: Wawrzyniec, Damazy, Piotr i Paweł, natomiast na drugim planie jest scena męczeństwa św. Wawrzyńca. Nad ołtarzem znajduje się XIX-wieczne cyborium w formie niskiej kopuły wspartej na czterech alabastrowych kolumnach korynckich z figurami aniołów na rogach[2]. Pod ołtarzem przechowywane są relikwie świętych papieży Eutychiana i Damazego[3]. Koncha apsydy zawiera okrągłe freski przedstawiające personifikacje wiary, nadziei i miłości autorstwa Francesco Grandi[2].

 
Ołtarz główny
 
Koronacja Marii, mal. Federico Zuccari, 1568 r., ołtarz główny


Kaplice boczne

edytuj

Kaplice znajdują się na bokach narteksu oraz przy prawej nawie bocznej.

Kaplica św. Mikołaja

Pierwsza po prawej kaplica, do której wchodzi się z narteksu, dedykowana jest św. Mikołajowi. Została ona przebudowana w 1743 roku przez Nicola Salvi. W ołtarzu znajduje się dzieło Sebastiano Conca z 1743 roku Matka Boża z Dzieciątkiem i św. Filipem Neri oraz św. Mikołajem. Sklepienie zdobią freski autorstwa Corrado Giaquinto[3].

Kaplica krucyfiksu

Kaplica krucyfiksu powstała w 1582 roku przez połączenie trzech małych kaplic[2]. W ołtarzu, projektu Giovanni Domenico Navone z 1758 roku, znajduje się drewniany krucyfiks, prawdopodobnie z XIV wieku. Na filarze z prawej strony od wejścia do kaplicy zlokalizowany jest pomnik grobowy księcia Arsoli Massimiliano Camillo VIII Massimo i jego żony Marii Krystyny Sabiny Wettyn (wnuczki Augusta III Sasa)[3].

Kaplica Najświętszego Serca Jezusowego

Trzecia od prawej jest kaplica Najświętszego Serca Jezusowego zbudowana według projektu Pietro Gagliardi[3]. Dawniej w tym miejscu było boczne wejście, które w 1615 roku przekształcono w kaplicę dedykowaną św. Karolowi Boromeuszowi, obecne wezwanie otrzymała po 1820 roku[2].

Kaplica Matki Bożej Pompejańskiej

Kaplica na końcu prawej nawy poświęcona jest Matce Bożej Pompejańskiej, w ołtarzu znajduje się kopia wizerunku czczonego w Pompei[2].

 
Kaplica św. Mikołaja
 
Pomnik grobowy księcia Arsoli Massimiliano Camillo VIII Massimo i jego żony Marii Krystyny Sabiny Wettyn, kaplica krucyfiksu
 
Kaplica Najświętszego Serca Jezusowego
 
Kaplica Matki Bożej Pompejańskiej


Kaplica Najświętszego Sakramentu

Pierwsza po lewej stronie jest kaplica Najświętszego Sakramentu, wchodzi się do niej z narteksu. Przebudowana została w 1736 roku przez Ludovico Russoni Sassi i odrestaurowana w XIX wieku przez Giuseppe Valadier. W ołtarzu umieszczono Ostatnią Wieczerzę Vincenzo Berrettini[3]. Na sklepieniu znajduje się fresk Apoteoza Baranka Bożego autorstwa Andrea Casali[2].

Kaplica Niepokalanego Poczęcia

Z lewej strony prezbiterium mieści się kaplica Niepokalanego Poczęcia przebudowana przez Pietro da Cortona w latach 1635-1638 i odrestaurowana w 1859 roku.

W ołtarzu kaplicy znajduje się Madonna z Grottapinta, dzieło z XII wieku przeniesione ze zburzonego kościoła San Salvatore in Arco[3]. Wizerunek ten ma wydrążoną specjalną przestrzeń, w której dawniej znajdowały się relikwie, według napisu wokół ikony należące do czterdziestu męczenników z Sebasty, papieża św. Feliksa I oraz świętych Marka i Marcelina[4].

 
Kaplica Najświętszego Sakramentu
 
Kaplica Niepokalanego Poczęcia
 
Madonna z Grottapinta, XII w.


Kardynałowie prezbiterzy

edytuj

Bazylika św. Wawrzyńca in Damaso jest jednym z kościołów tytularnych nadawanych kardynałom-prezbiterom (Titulus Sancti Laurentii in Damaso)[5].

Uwagi

edytuj
  1. ↑ Mianowany przez antypapieża Anakleta II
  2. ↑ Mianowany przez antypapieża Kaliksta III
  3. ↑ Mianowany przez antypapieża Benedykta XIII
  4. ↑ a b Mianowany przez antypapieża Feliksa V

Przypisy

edytuj
  1. ↑ a b c Parrocchia san Lorenzo in Damaso. Diocesi di Roma. [dostęp 2019-07-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-01-28)]. (wł.).
  2. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q San Lorenzo in Damaso. Churches of Rome. [dostęp 2019-07-23]. (ang.).
  3. ↑ a b c d e f g h i j k Wzdłuż Corso Vittorio Emanuele II. Zagubieni w Rzymie. [dostęp 2019-07-23].
  4. ↑ Icona della Madonna Avvocata – Secolo XI. Parrocchia san Lorenzo in Damaso. [dostęp 2019-07-26]. (wł.).
  5. ↑ Bazylika św. Wawrzyńca „in Damaso” [online], catholic-hierarchy.org [dostęp 2019-07-23] (ang.).
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Bazylika_św._Wawrzyńca_„in_Damaso”&oldid=75640706”
pFad - Phonifier reborn

Pfad - The Proxy pFad of © 2024 Garber Painting. All rights reserved.

Note: This service is not intended for secure transactions such as banking, social media, email, or purchasing. Use at your own risk. We assume no liability whatsoever for broken pages.


Alternative Proxies:

Alternative Proxy

pFad Proxy

pFad v3 Proxy

pFad v4 Proxy