Dziewice konsekrowane

Dziewice konsekrowane – w Kościele katolickim indywidualna forma życia konsekrowanego kobiet. Konsekracji udziela ordynariusz diecezji kobietom świeckim oraz mniszkom. W praktyce oznacza publiczne zobowiązanie się do zachowania dziewictwa przez całe życie, dokonane wobec biskupa. Dziewice konsekrowane żyjące w świecie nie są zobowiązane do życia wspólnego, niemniej przysługuje im prawo zrzeszania.

Virgo inter virgines, obraz nieznan. malarza z końca XV w. Dziewica Maria otoczona świętymi dziewicami (każda rozpoznawalna dzięki atrybutom)

Definicja prawno-kanoniczna stanu dziewic ujęta jest w kan. 604 Kodeksu prawa kanonicznego:

§ 1. Do wspomnianych form życia konsekrowanego dochodzi stan dziewic, które – wyrażając święty zamiar gruntowniejszego naśladowania Chrystusa – są Bogu poświęcone przez biskupa diecezjalnego według zatwierdzonego obrzędu liturgicznego, zostają zaślubione mistycznie Chrystusowi, Synowi Bożemu, i przeznaczone na służbę Kościołowi. (Kanon 604, § 1.)

Rys historyczny

edytuj

Od początku historii chrześcijaństwa istniały w Kościele kobiety, które podejmowały życie w dobrowolnym, stałym dziewictwie. Wśród dzieł Ojców Kościoła znajdujemy wiele homilii i traktatów skierowanych do tych dziewic. O dziewicach konsekrowanych pisali pierwsi autorzy języka łacińskiego: Tertulian (ok. 155-220) i Cyprian z Kartaginy. W IV wieku dziewictwu poświęcił swe dzieło biskup Mediolanu Ambroży[1]. Św. Hieronim bronił charyzmatu dziewictwa wobec błędów Jowiniana w polemice Adversus Jovinianum (Przeciw Jowinianowi). Do krytyki poglądów Jowiniana dołączył Augustyn z Hippony. W 401 r. napisał książkę o O świętym dziewictwie wyjaśniając ewangeliczną wartość chrześcijańskiego życia w bezżenności dla Królestwa. Podkreślał też konieczność pokory w życiu dziewic wobec podziwu i szacunku, jakim był otaczany ich stan[2]. O dziewictwie nauczali też inni ojcowie IV wieku, jak Jan Chryzostom, Grzegorz z Nyssy, Metody z Olimpu.

W hagiografii chrześcijańskiej istnieją liczne wzmianki o przednicejskich dziewiczych męczennicach, takich jak Małgorzata z Antiochii, Agnieszka Rzymska, Eufemia z Chalcedonu i Łucja z Syrakuz.

Pierwszym znanym formalnym obrzędem konsekracji jest rytuał św. Marceliny, datowany na rok 353 r., wspomniany w De Virginibus przez jej brata, św. Ambrożego. Inną wcześnie konsekrowaną dziewicą jest św. Genowefa z Paryża (ok. 422 – ok. 512). Najwcześniejsze kopie obrzędu pochodzą z niektórych z najwcześniejszych sakramentarzy, jak sakramentarz Leoniński z VII wieku.

W ciągu wieków stan dziewic konsekrowanych w Kościele ustąpił miejsca zgromadzeniom zakonnym, choć nigdy nie zanikł. Jedną z takich dziewic była Katarzyna ze Sieny (1347-1380), uznawana przez Kościół katolicki za patronkę Europy.

Na mocy dekretów Soboru Laterańskiego II (1139) zaprzestano udzielania konsekracji dziewicom żyjącym w świecie.

Od Soboru Watykańskiego II stan dziewic doznaje odrodzenia w wielu Kościołach lokalnych. Odnowiony Obrzęd Konsekracji Dziewic, zatwierdzony przez papieża Pawła VI, wszedł w życie 6 stycznia 1971.

W Polsce (dane na kwiecień 2023 roku) żyje 403 dziewic konsekrowanych (Verginetki), najwięcej w diecezji krakowskiej (57), warszawskiej (36) i gdańskiej (29)[3].

Liczba dziewic konsekrowanych w Polsce w poszczególnych diecezjach Kościoła rzymskokatolickiego – stan na kwiecień 2023[3]
Diecezja Liczba dziewic konsekrowanych
Diecezja bydgoska 2
Diecezja toruńska 5
Diecezja świdnicka 3
Diecezja elbląska 14
Diecezja koszalińsko-kołobrzeska 7
Diecezja legnicka 2
Diecezja kaliska 4
Diecezja pelplińska 11
Diecezja tarnowska 5
Diecezja wrocławska 7
Diecezja szczecińsko-kamieńska 6
Diecezja zielonogórsko-gorzowska 6
Diecezja poznańska 10
Diecezja gnieźnieńska 1
Diecezja opolska 13
Diecezja włocławska 2
Diecezja gdańska 29
Diecezja płocka 4
Diecezja warszawsko-praska 16
Diecezja warmińska 14
Diecezja rzeszowska 6
Diecezja sandomierska 8
Diecezja krakowska 57
Diecezja katowicka 20
Diecezja zamojsko-lubaczowska 1
Diecezja lubelska 13
Diecezja siedlecka 2
Diecezja radomska 3
Diecezja kielecka 6
Diecezja sosnowiecka 1
Diecezja bielsko-żywiecka 12
Diecezja ełcka 9
Diecezja łomżyńska 7
Diecezja białostocka 7
Diecezja drohiczyńska 1
Diecezja łowicka 3
Diecezja częstochowska 8
Diecezja łódzka 21
Diecezja gliwicka 9
Diecezja warszawska 36
Diecezja przemyska 13
SUMA 404

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. O dziewicach, tłum. K. Obrycki, w: Ambroży z Mediolanu, Wybór pism. J. Jundziłł, ks. P. Libera, ks. K. Obrycki, R. Pankiewicz, ks. W. Szołdrski (przekład), J. Jundziłł, ks. P. Libera, Ks. K. Obrycki, R. Pankiewicz (Wstęp i opracowanie), Warszawa: ATK 1986, s. 193–228, seria: PSP 35.
  2. Nehring 2002 ↓, s. 106–109.
  3. a b Strona Stanu Dziewic Konsekrowanych w Polsce. konsekrowane.org. [dostęp 2019-12-11].

Bibliografia

edytuj
  • Kodeks prawa kanonicznego 1983. katolicki.net, 1983. [dostęp 2016-08-01].
  • Przemysław Nehring: O świętym dziewictwie (wstęp). W: Św. Augustyn: Pisma monastyczne. Wyd. 3. Tyniec. Wydawnictwo Benedyktynów, 2002, s. 99–110, seria: Źródła monastyczne 27.

Linki zewnętrzne

edytuj
pFad - Phonifier reborn

Pfad - The Proxy pFad of © 2024 Garber Painting. All rights reserved.

Note: This service is not intended for secure transactions such as banking, social media, email, or purchasing. Use at your own risk. We assume no liability whatsoever for broken pages.


Alternative Proxies:

Alternative Proxy

pFad Proxy

pFad v3 Proxy

pFad v4 Proxy