Epsomit
Epsomit – minerał z gromady siarczanów o wzorze MgSO4•7H2O. Ten pospolity i szeroko rozpowszechniony minerał pod względem chemicznym to uwodniony siarczan magnezu.
| |
| Właściwości chemiczne i fizyczne | |
| Inne nazwy |
sól gorzka rodzima, reichardtyt |
|---|---|
| Skład chemiczny |
MgSO4•7H2O (heptahydrat siarczanu magnezu) |
| Twardość w skali Mohsa |
2–2,5 |
| Przełam |
muszlowy, bardzo kruchy |
| Łupliwość |
doskonała |
| Układ krystalograficzny | |
| Gęstość |
1,68 g/cm³ |
| Właściwości optyczne | |
| Barwa |
biały, bezbarwny, szary, zielonkawy lub różowy |
| Rysa |
biała |
| Połysk |
szklisty |
Jego nazwa pochodzi stąd, że pierwotnie uzyskiwano go poprzez odparowywanie wód mineralnych mających źródła obok miejscowości Epsom w hrabstwie Surrey w środkowej Anglii.
Właściwości
edytujZazwyczaj tworzy kryształy o pokroju izometrycznym, grubotabliczkowym, słupkowym, igiełkowym, włoskowym. Przyjmuje też postać słupów o przekroju kwadratu (pseudotetragonalnych). Występuje w skupieniach ziarnistych, włóknistych, ziemistych, igiełkowych, proszkowych. Tworzy konkrecje, nacieki, naskorupienia i wykwity. Jest kruchy, przezroczysty, bardzo dobrze rozpuszcza się w wodzie (ma słono-gorzki smak). Podgrzany (powyżej 150 °C) przechodzi w kizeryt. Zawiera domieszki niklu, żelaza, kobaltu, manganu, cynku.
Występowanie
edytujTworzy się w klimacie gorącym i suchym w wyniku odparowania wód słonych jezior magnezowo-siarczanowych. Czasami jest wynikiem ewaporacji morskiej. Na obszarach stepowych, w kopalniach kruszców, dolomitów, węgla kamiennego tworzy wykwity. Spotyka się go w złożach soli potasowej, i potasowo-magnezowej. Współwystępuje z takimi minerałami jak: kizeryt, sylwin, halit.
Miejsca występowania:
- Stany Zjednoczone (Alabama, Arizona, Kalifornia, Kolorado, Connecticut, Georgia, Idaho, Illinois, Indiana, Kentucky, Michigan, Missouri, Montana, Nevada, New Jersey, Nowy Meksyk – wytwarza tu kryształy o długości dochodzącej do 2-3 metrów, Nowy Jork, Ohio, Oklahoma, Pensylwania, Dakota Południowa, Tennessee, Teksas, Utah, Wirginia, Waszyngton, Wisconsin),
- Wielka Brytania (Anglia i Walia),
- w Argentynie, Boliwii, Brazylii, Kanadzie, Chile, Meksyku,
- w Austrii, Czechach, Niemczech, Grecji, Norwegii, Rosji, Słowenii,
- w Maroku,
- W Polsce występuje w Kłodawie i we Wieściszowicach na Dolnym Śląsku.
Zastosowanie
edytuj- używany w przemysłach: chemicznym, farbiarskim, cukrowniczym (dodatek do cukru przeciw zbrylaniu się), papierniczym, tekstylnym (impregnat), garbarskim,
- w medycynie (środek przeczyszczający),
- poszukiwany przez kolekcjonerów,
Bibliografia
edytuj- J.Parafiniuk – Minerały systematyczny katalog 2004 – TG ”Spirifer”, Warszawa 2005
- A. Bolewski, A. Manecki – Mineralogia szczegółowa – Wydawnictwo PAE, Warszawa 1993
- A. Bolewski – Mineralogia szczegółowa – Wydawnictwo Geologiczne, Warszawa 1965