Jordan (rzeka)

Jordan (hebr. ‏נהר הירדן‎, nahar ha-jarden; arab. ‏نهر الأردن‎, nahr al-urdun) – rzeka w Azji, na Bliskim Wschodzie, przepływająca przez Liban, Syrię, Izrael, Palestynę i Jordanię, na kilku odcinkach będąc rzeką graniczną. Długość rzeki to 251 km, a powierzchnia dorzecza 18 000 km².

Jordan

‏نهر الأردن‎

Rzeka Jordan
Kontynent	Azja
Państwo	Liban Syria Izrael Palestyna Jordania
Rzeka
Długość	251 km
Powierzchnia zlewni	18 000 km²
Źródło
Miejsce	Antyliban, Hermon (zbieg rzek Hasbani, Banias, Dan, Ajoun)
Współrzędne	33°11′12″N 35°37′09″E
Ujście
Recypient	Morze Martwe
Współrzędne	31°45′41″N 35°33′30″E
Mapa
Położenie na mapie Jordanii źródło ujście

Wody Jordanu wykorzystywane są do celów irygacyjnych i energetycznych, ale ich podział i wykorzystanie jest przyczyną wielu sporów wśród państw, przez które przepływa. W 2010 roku media donosiły o skutkach nadmiernej eksploatacji Jordanu, w wyniku której obniżył się poziom wody w rzece oraz zasilanym przez nią Morzu Martwym.

Przebieg

Jej początkiem, na terytorium Libanu, są cztery rzeki (potoki) źródłowe spływające z południowych stoków gór Antyliban. Rzekami tymi są:

• Hasbani (hebr. שניר, senir; arab. الحاصباني, al-hasbani).
• Banias (hebr. חרמון, hermon; arab. بانياس, banias), która jako potoki spływa z góry Hermon.
• Dan (hebr. דן, dan; arab. اللدان, leddan), również spływa ze zboczy góry Hermon.
• Ajun (hebr. עיון, ajoun; arab. عيون, ajoun).

Łączą się w dolinie Hula.

Płynie na południe dnem tektonicznego rowu Jordanu w górnym biegu tworząc liczne progi. Przepływa przez Jezioro Hula, następnie przez Jezioro Tyberiadzkie. W dolnym biegu meandruje. Uchodzi deltą do Morza Martwego na wysokości 396 m poniżej poziomu morza.

Większymi dopływami (lewymi, wschodnimi) są Jarmuk i Nahr al-Szewka.

Jordan w Biblii

W Starym Testamencie wymieniona jako główna rzeka Ziemi Obiecanej. Biblia wymienia rzekę między innymi przy okazji opisu przejścia przez niego suchą nogą przez Izraelitów pod wodzą Jozuego; osuszania go przez Eliasza i dwukrotnie przez Elizeusza (osuszenia te nie miały trwałego charakteru). Jordan odegrał też ważną rolę w cudownym uzdrowieniu Naamana.

W Nowym Testamencie Jordan wymieniony został jako miejsce chrztu Jezusa i Żydów dokonywanego przez Jana Chrzciciela. Według tradycji za miejsce, w którym chrzcił Jan Chrzciciel uznaje się Kasr al-Jahud.

Zobacz też

• geografia Izraela
• Forteca Krzyżowców Belvoir
• rzeki Azji

Bibliografia

• Encyklopedia Geograficzna Świata t. VI Azja, AW Opres i PPWK, Kraków 1997, ISBN 83-85909-23-0.