Korona Ziemi

Korona Ziemi (ang. Seven Summits) – najwyższe szczyty poszczególnych części świata. A także w tym samym kontekście to:

książka pod tym samym tytułem autorstwa Dicka Bassa,
lista najwyższych szczytów w każdej części świata podana w książce,
podobna lista zaproponowana przez Reinholda Messnera.

Drugie co do wysokości szczyty danych części świata są określane mianem Koronki Ziemi.

Lista szczytów

Azja: Mount Everest (8848 m n.p.m.)
Ameryka Południowa: Aconcagua (6961 m n.p.m.)
Ameryka Północna: Denali (McKinley) (6190 m n.p.m.)
Afryka: Kilimandżaro (5895 m n.p.m.)
Europa^[1]:
- (według Messnera, Bassa i środowiska wspinaczkowego) Elbrus (5642 m n.p.m.)
- (według niektórych naukowców) Mont Blanc (4810 m n.p.m.)
Australia lub Australia i Oceania:
- (według Bassa) Australia: Góra Kościuszki (2230 m n.p.m.)
- (według Messnera) Australia i Oceania: Puncak Jaya (4884 m n.p.m.)
Antarktyda: Masyw Vinsona (4892 m n.p.m.)

Historia

Richard Bass, amerykański biznesmen i miłośnik gór, wyznaczył sobie cel zdobycia najwyższych szczytów Ziemi w każdej z części świata. W jego wersji były to: Ameryka Północna, Ameryka Południowa, Europa, Azja, Afryka, Antarktyda i Australia. Wynajął profesjonalnych alpinistów, by pomogli mu zdobyć Mount Everest, najtrudniejszy z jego siódemki. Zdobył ten szczyt jako ostatni 30 kwietnia 1985, następnie współtworzył książkę opisującą całe przedsięwzięcie.

Znany alpinista Reinhold Messner podał w wątpliwość wybór Australii i dokonał zmiany w liście Bassa, zastępując Australię Australią i Oceanią. Pat Morrow jako pierwszy, a następnie sam Messner, sprostali temu wyzwaniu, obaj w 1986.

Kolejne wersje Korony powstały poprzez zaliczenie jako szczytu europejskiego Elbrusa zamiast Mont Blanc. Zatem wersji Korony Ziemi jest obecnie aż 4 (lub jedna, ale obejmująca je wszystkie - to znaczy: ze zmianami i wielu alpinistów decyduje się na zdobycie dziewięciu szczytów).

Kontrowersje

Czy Elbrus powinien reprezentować Europę?

Poza problemem wyboru szczytu na południowy wschód od kontynentu azjatyckiego, toczy się spór o obecność Elbrusa na liście jako najwyższego w Europie. Kaukaz ma więcej wspólnego z innymi azjatyckimi pasmami górskimi niż z europejskimi – encyklopedie geograficzne zaliczają go do Azji. Żadna lista bez Elbrusa nie zdobyła jednak aprobaty wśród entuzjastów wspinaczki.

Więcej o przebiegu granicy między Europą i Azją w haśle: granica Europa-Azja.

Zdobywcy Korony Ziemi

Pierwsi zdobywcy

Richard Bass (USA) – 1985
Gerry Roach (USA) – 1985
Pat Morrow (Kanada) – 1986
Gerhard Schmatz (Niemcy) – 1986
Reinhold Messner (Włochy) – 1986
Oswald Oelz (Austria/Szwajcaria) – 1989
Phil Ershler (USA) – 1989
Geoff Tabin (USA) – 1990
Rob Hall (Nowa Zelandia) – 1990
Gary Ball (Nowa Zelandia) – 1990

Polscy zdobywcy

26 Polaków zdobyło Koronę Ziemi, wszyscy jednak ze wspomaganiem tlenem z butli (stan na dzień 27 grudnia 2019):

Leszek Cichy (28 października 1999), jako 57. w historii
Anna Czerwińska (22 maja 2000), jako 66. w historii
Urszula Tokarska (2 czerwca 2005)^[2], w wersji Bassa
Tomasz Kobielski, Janusz Adamski i Bogusław Ogrodnik (18 stycznia 2008)^[3]
Robert Piotr Rozmus (18 stycznia 2009)^[3]
Jarosław Hawrylewicz (2 listopada 2009)^[4], w wersji Bassa
Martyna Wojciechowska (22 stycznia 2010)^[5]
Anna Lichota (23 maja 2010)^[6]
Marian Hudek (24 maja 2010)^[7]
Roman Dzida (4 stycznia 2011)^[8]
Ireneusz Szpot (20 maja 2011)^[9]
Małgorzata Pierz-Pękala i Daniel Mizera (27 grudnia 2011) (pierwszy w historii duet matki z synem)^{[potrzebny przypis]}
Agnieszka Kiela-Pałys (4 stycznia 2013)^[10]
Izabela Smołokowska (24 sierpnia 2013) (9 szczytów)^{[potrzebny przypis]}
Bartłomiej Wróblewski (25 maja 2014)^[11].
Zygmunt Berdychowski (4 lipca 2015)^[12]
Monika Witkowska (29 grudnia 2015) (9 szczytów)^[13].
Barbara Górska (19 maja 2016)^[14]^[3]^[15]^[16]^[17]^[18]^[19]^[20].
Janusz Kochański (6 grudnia 2016) (9 szczytów)^[21]
Janusz Kochański (20 maja 2017) (Rekord w szybkości skompletowania korony – 126 dni [od 14 stycznia do 20 maja])^[22]
Mariusz Szczuraszek (21 maja 2017) (9 szczytów)
Szczepan Brzeski (17 maja 2018) (9 szczytów)^[23]
Bogumiła Raulin (22 maja 2018) (9 szczytów)^[24]
Łukasz Łagożny (27 grudnia 2019) (9 szczytów)^[25]
Grażyna Machnik (2019) (7 szczytów + oba bieguny) (13 stycznia 2019^[26]) jako pierwsza Polka, która zdobyła Wielki Szlem Zdobywców^[27]

Statystyki

Spośród wszystkich zdobywców Korony Ziemi, zdobyciem jej bez wspomagania tlenem z butli może się poszczycić znikomy procent zdobywców. Pierwszym, który zdobył Koronę bez wspomagania tlenem z butli był Reinhold Messner^[28].
24 grudnia 2011 roku 15-latek Jordan Romero stanął na Mount Vinson, najwyższym szczycie Antarktydy. Był to ostatni wierzchołek Amerykanina w drodze do Korony Ziemi. Dokonując tego wyczynu, Jordan Romero stał się najmłodszym alpinistą, który zdobył najwyższe szczyty wszystkich kontynentów^[29]^[30].
Pierwszą kobietą, która skompletowała całą listę szczytów, była Japonka Junko Tabei (1992).

Zobacz też

Przypisy

↑ Korona Ziemi, 7szczytow.pl [dostęp: 2019-07-17]
↑ Urszula Tokarska na wierzchołku świata. [dostęp 2010-06-17].
↑ ^a ^b ^c Korona Ziemi dla Roberta Rozmusa. [dostęp 2010-07-13].
↑ Statistics of 7 summits climber Hawrylewicz. [dostęp 2010-01-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-12-12)].
↑ Carstensz Expedition 2010 – martynawojciechowska.com. [dostęp 2010-01-24].
↑ Anna Lichota trzecią Polką z Koroną Ziemi!. [dostęp 2010-06-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-10-28)].
↑ Hudek zdobył Koronę Ziemi! Wszedł na McKinley. [dostęp 2010-07-13].
↑ Roman Dzida zdobył Koronę Ziemi!. czecho.pl. [dostęp 2024-07-23].
↑ Kasia Pieczyńska: Ireneusz Szpot zdobywcą Korony Ziemi. MaratonyPolskiePL, 20 maja 2011, 08:26. [dostęp 2011-05-20]. (pol.).
↑ Vinson zdobyty!!! Dziewiąta góra z siedmiu .... 7summits.pl. [dostęp 2013-01-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-01-26)]. (pol.).
↑ Bartłomiej Wróblewski: 7szczytów. [dostęp 2014-06-07].
↑ Zygmunt Berdychowski zdobywa Koronę Ziemi. goryonline.com, 2015-07-06. [dostęp 2015-07-22].
↑ Climbing the seven summits. Korona Ziemi [dostęp 2016-01-15] .
↑ Himalayan Database Expedition Archives of Elizabeth Hawley [online] [dostęp 2016-05-19] .
↑ Barbara (Basia) Gorska: 9:30am weszła na szczyt Mount Everest Barbara (Basia) Gorska – mam podwójne obywatelstwo polskie i amerykańskie. Himalajska Baza Danych. [dostęp 2017-08-24].
↑ Barbara (Basia) Gorska: Team 2 potwierdzenie wejścia na szczyt Aconcagua. Cybercast team 2 Alpine Ascents International, 20 grudnia 2010. [dostęp 2017-08-24].
↑ Barbara (Basia) Gorska, Joe Butler: Powiadomienie o wejściu na szczyt <ount Vinson z firmy Mountain Trip. Mountain Trip. [dostęp 2017-08-24].
↑ Barbara (Basia) Gorska: Potwierdzenie wejścia na szczyt Carstensz Pyramid. Adventure Indonesia, 15 listopada 2012. [dostęp 2017-08-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)].
↑ Barbara Gorska: Google Plus – podałam wszystkie certyfikaty i zdjęcia z Korony Ziemi. Google Plus, 19 maja 2016. [dostęp 2017-08-24].
↑ Barbara (Basia) Gorska: Strona Twitter. Twitter. [dostęp 2017-08-24].
↑ Janusz Kochański – Korona Ziemi w 11 miesięcy.
↑ Janusz Kochański rekordowo na Koronę Ziemi!
↑ Paweł Michalczyk. Szczepan Brzeski z Bochni zdobył Everest i zakończył projekt Korona Ziemi. Jego partnerka Sylwia Bajek weszła na Lhotse. „Gazeta Krakowska”, 18 maja 2018. ISSN 1898-3138.
↑ Bogumiła Raulin zdobyła Mount Everest. Najmłodsza Polka, która zdobyła Koronę Ziemi.
↑ Łukasz Łagożny z Sanoka stanął na szczycie Masywu Vinsona na Antarktydzie. Jest pierwszym mieszkańcem Podkarpacia, który zdobył Koronę Ziemi. nowiny24. [dostęp 2020-01-10]. (pol.).
↑ Na szczycie Everestu spędziłam 40 minut, byłam w euforii. Pomyślałam, że skoro udało się już dokonać tak wiele, może warto pokusić się o więcej. gazeta.pl. [dostęp 2020-01-12]. (pol.).
↑ Korona Ziemi, oba bieguny i ponad siedem lat podróży. Tak Polka przeszła do historii. onet. [dostęp 2020-01-10]. (pol.).
↑ Korona Ziemi.
↑ 15-letni Jordan Romero najmłodszym zdobywcą Korony Ziemi. 2012-01-02. [dostęp 2012-01-09].
↑ Facts & figures of all 7summiteers!. [dostęp 2010-07-13].

Literatura

Richard Bass, Frank Wells, Rick Ridgeway, Seven Summits (Warner Books, 1986) ISBN 0-446-51312-1.
Anna Czerwińska, Korona Ziemi (Prószyński i S-ka, 2000) ISBN 83-7255-710-1.

Linki zewnętrzne

KoronaZiemi.pl

[1] Korona Ziemi, 7szczytow.pl [dostęp: 2019-07-17]

[2] Urszula Tokarska na wierzchołku świata. [dostęp 2010-06-17].

[rozmus-3] Korona Ziemi dla Roberta Rozmusa. [dostęp 2010-07-13].

[4] Statistics of 7 summits climber Hawrylewicz. [dostęp 2010-01-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-12-12)].

[5] Carstensz Expedition 2010 – martynawojciechowska.com. [dostęp 2010-01-24].

[6] Anna Lichota trzecią Polką z Koroną Ziemi!. [dostęp 2010-06-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-10-28)].

[7] Hudek zdobył Koronę Ziemi! Wszedł na McKinley. [dostęp 2010-07-13].

[8] Roman Dzida zdobył Koronę Ziemi!. czecho.pl. [dostęp 2024-07-23].

[9] Kasia Pieczyńska: Ireneusz Szpot zdobywcą Korony Ziemi. MaratonyPolskiePL, 20 maja 2011, 08:26. [dostęp 2011-05-20]. (pol.).

[10] Vinson zdobyty!!! Dziewiąta góra z siedmiu .... 7summits.pl. [dostęp 2013-01-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-01-26)]. (pol.).

[11] Bartłomiej Wróblewski: 7szczytów. [dostęp 2014-06-07].

[12] Zygmunt Berdychowski zdobywa Koronę Ziemi. goryonline.com, 2015-07-06. [dostęp 2015-07-22].

[13] Climbing the seven summits. Korona Ziemi [dostęp 2016-01-15] .

[14] Himalayan Database Expedition Archives of Elizabeth Hawley [online] [dostęp 2016-05-19] .

[15] Barbara (Basia) Gorska: 9:30am weszła na szczyt Mount Everest Barbara (Basia) Gorska – mam podwójne obywatelstwo polskie i amerykańskie. Himalajska Baza Danych. [dostęp 2017-08-24].

[16] Barbara (Basia) Gorska: Team 2 potwierdzenie wejścia na szczyt Aconcagua. Cybercast team 2 Alpine Ascents International, 20 grudnia 2010. [dostęp 2017-08-24].

[17] Barbara (Basia) Gorska, Joe Butler: Powiadomienie o wejściu na szczyt <ount Vinson z firmy Mountain Trip. Mountain Trip. [dostęp 2017-08-24].

[18] Barbara (Basia) Gorska: Potwierdzenie wejścia na szczyt Carstensz Pyramid. Adventure Indonesia, 15 listopada 2012. [dostęp 2017-08-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)].

[19] Barbara Gorska: Google Plus – podałam wszystkie certyfikaty i zdjęcia z Korony Ziemi. Google Plus, 19 maja 2016. [dostęp 2017-08-24].

[20] Barbara (Basia) Gorska: Strona Twitter. Twitter. [dostęp 2017-08-24].

[21] Janusz Kochański – Korona Ziemi w 11 miesięcy.

[22] Janusz Kochański rekordowo na Koronę Ziemi!

[23] Paweł Michalczyk. Szczepan Brzeski z Bochni zdobył Everest i zakończył projekt Korona Ziemi. Jego partnerka Sylwia Bajek weszła na Lhotse. „Gazeta Krakowska”, 18 maja 2018. ISSN 1898-3138.

[24] Bogumiła Raulin zdobyła Mount Everest. Najmłodsza Polka, która zdobyła Koronę Ziemi.

[25] Łukasz Łagożny z Sanoka stanął na szczycie Masywu Vinsona na Antarktydzie. Jest pierwszym mieszkańcem Podkarpacia, który zdobył Koronę Ziemi. nowiny24. [dostęp 2020-01-10]. (pol.).

[26] Na szczycie Everestu spędziłam 40 minut, byłam w euforii. Pomyślałam, że skoro udało się już dokonać tak wiele, może warto pokusić się o więcej. gazeta.pl. [dostęp 2020-01-12]. (pol.).

[27] Korona Ziemi, oba bieguny i ponad siedem lat podróży. Tak Polka przeszła do historii. onet. [dostęp 2020-01-10]. (pol.).

[28] Korona Ziemi.

[29] 15-letni Jordan Romero najmłodszym zdobywcą Korony Ziemi. 2012-01-02. [dostęp 2012-01-09].

[30] Facts & figures of all 7summiteers!. [dostęp 2010-07-13].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

[22]

[23]

[24]

[25]

[26]

[27]

[28]

[29]

[30]