Wikipedia

Kraje związkowe Niemiec

jednostki podziału administracyjnego w Niemczech

Kraje związkowe Niemiec (również landy[1]; niem. Land, Bundesland) – jednostki podziału administracyjnego najwyższego szczebla w Republice Federalnej Niemiec.

Republika Federalna Niemiec od zjednoczenia Niemiec

edytuj

Kraje związkowe zostały wprowadzone w Niemczech republikańską konstytucją z 1919 roku, w miejsce monarchii wchodzących w skład Cesarstwa Niemieckiego[2].

Kraje związkowe mają szeroką autonomię, z wyłączeniem obrony i spraw zagranicznych. Częściowo mogą decydować o finansach[3].

Poszczególne kraje związkowe mają swoje konstytucje, własne parlamenty, władzę wykonawczą oraz sądowniczą. Same ustanawiają swoją organizację wewnętrzną[4].

Organizacja administracji krajowej jest na ogół trójszczeblowa[5]:

  • szczebel wyższy (rząd krajowy bądź minister jako organy najwyższe, a także wyższe organy administracji),
  • szczebel pośredni (prezydent rejencji),
  • szczebel niższy (starosta).
flaga herb kraj związkowy stolica pow­stał w szef rządu miejsca w Bundes­racie powier­zchnia
(km²)[6] 		liczba miesz­kańców[6] liczba ludno­ści/​km²[6]
    Badenia-Wirtembergia Stuttgart 1952 Winfried Kretschmann (Zieloni) 6 35 748 11 280 257 311
    Bawaria Monachium 1949 Markus Söder (CSU) 6 70 542 13 369 393 187
    Berlin – 1990 Kai Wegner (CDU) 4 891 3 755 251 4 127
    Brandenburgia Poczdam 1990 Dietmar Woidke (SPD) 4 29 654 2 573 135 86
    Brema Brema (de facto) 1949 Andreas Bovenschulte (SPD) 3 419 684 864 1 613
    Hamburg – 1949 Peter Tschentscher (SPD) 3 755 1 892 122 2 455
    Hesja Wiesbaden 1949 Boris Rhein (CDU) 5 21 116 6 391 360 298
    Meklemburgia-Pomorze Przednie Schwerin 1990 Manuela Schwesig (SPD) 3 23 295 1 628 378 69
    Dolna Saksonia Hanower 1949 Stephan Weil (SPD) 6 47 710 8 140 242 168
    Nadrenia Północna-Westfalia Düsseldorf 1949 Hendrik Wüst (CDU) 6 34 113 18 139 116 525
    Nadrenia-Palatynat Moguncja 1949 Malu Dreyer (SPD) 4 19 858 4 159 150 207
    Saara Saarbrücken 1957 Anke Rehlinger (SPD) 3 2 572 992 666 382
    Saksonia Drezno 1990 Michael Kretschmer (CDU) 4 18 450 4 086 152 219
    Saksonia-Anhalt Magdeburg 1990 Reiner Haseloff (CDU) 4 20 464 2 186 643 106
    Szlezwik-Holsztyn Kilonia 1949 Daniel Günther (CDU) 4 15 804 2 953 270 185
    Turyngia Erfurt 1990 Bodo Ramelow (Die Linke) 4 16 202 2 126 846 130
    Niemcy Berlin – Olaf Scholz (SPD) – 357 592 84 358 845 236

Historia

edytuj

Republika Weimarska

edytuj

W latach 1920–1929 państwo składało się z 18 krajów związkowych, których korzenie wywodzą się z czasów Cesarstwa Niemieckiego. Jedynie kraj związkowy Turyngia został utworzony w 1920 r. W 1934 r., za rządów Adolfa Hitlera, z krajów związkowych Mecklenburg-Schwerin(inne języki) i Mecklenburg-Strelitz(inne języki) utworzono jeden kraj związkowy Meklemburgia. W 1937 r. Lubeka stała się częścią Prus.

 
Podział administracyjny Republiki Weimarskiej
Podział administracyjny w 1925 r.[7]
Kraj Powierzchnia
[km²] 		Liczba
mieszk. 		Gęstość
zalud­nienia		 Stolica
Anhalt 2 313,58 351 045 143 Dessau
Badenia 15 069,87 2 312 500 153 Karlsruhe
Bawaria 75 996,47 7 379 600 97 Monachium
Brunszwik(inne języki) 3 672,05 501 875 137 Brunszwik
Brema 257,32 338 846 1322 Brema
Hamburg 415,26 1 132 523 2775 Hamburg
Ludowa Republika Hesji 7 691,93 1 347 279 167 Darmstadt
Lippe(inne języki) 1 215,16 16 648 135 Detmold
Lubeka 297,71 127 971 430 Lubeka
Meklemburgia-Schwerin 13 126,92 674 045 51 Schwerin
Meklemburgia-Strelitz 2 929,50 110 269 38 Neustrelitz
Oldenburg 6 423,98 545 172 85 Oldenburg
Prusy 292 695,36 38 175 986 130 Berlin
Saksonia 14 986,31 4 992 320 333 Drezno
Schaumburg-Lippe 340,30 48 046 141 Bückeburg
Turyngia 11 176,78 1 607 329 137 Weimar
Waldeck ? ? ? Waldeck
Wirtembergia 19 507,63 2 580 235 132 Stuttgart
Terytorium Saary 1 910,49 768 000 402 Saarbrücken
Rzesza Niemiecka 470 026,62 63 156 689 134 Berlin
 
Porównanie granic landów z 1947 r. z landami z 1990 r. na obszarze NRD

     1945–1952

     1990

Niemiecka Republika Demokratyczna

edytuj

Do 1952 r. Niemiecka Republika Demokratyczna (NRD) podzielona była na 5 krajów związkowych:

Po zjednoczeniu Niemiec (1990) na obszarze byłej Niemieckiej Republiki Demokratycznej ponownie utworzono 5 krajów związkowych, natomiast Berlin Zachodni włączono do Berlina (stolicy byłej NRD) i utworzono Berlin, miasto na prawach kraju związkowego.

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. ↑ land, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2022-08-04].
  2. ↑ Chris Cook, John Stevenson: Leksykon historii Europy XXI wieku. 1900-2004, wyd. polskie 2004, s.I 402.
  3. ↑ Niemcy. Ustrój polityczny, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2020-11-03].
  4. ↑ M Kardas, C Kucharska: Analiza porównawcza modeli samorządu terytorialnego Niemiec, Wielkiej Brytanii i Szwecji, Colloquium Wydziału Nauk Humanistycznych i Społecznych, Rocznik III/2011, s. 94.
  5. ↑ Marcin Miemiec: 327 Ustrój administracji publicznej społeczeństwa obywatelskiego (z doświadczeń niemieckich), s. 327.
  6. ↑ a b c Statistische Ämter des Bundes und der Länder: Fläche und Bevölkerung.
  7. ↑ Otto Beckmann: Beckmanns Welt-Lexikon und Welt-Atlas. A–Z. Verlagsanstalt Beckmann, Leipzig 1931.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Kraje_związkowe_Niemiec&oldid=74671418”
pFad - Phonifier reborn

Pfad - The Proxy pFad of © 2024 Garber Painting. All rights reserved.

Note: This service is not intended for secure transactions such as banking, social media, email, or purchasing. Use at your own risk. We assume no liability whatsoever for broken pages.


Alternative Proxies:

Alternative Proxy

pFad Proxy

pFad v3 Proxy

pFad v4 Proxy