Luis Barragán
Luis Ramiro Barragán Morfín (ur. 9 marca 1902 w Guadalajarze, zm. 22 listopada 1988 w Meksyku) – meksykański architekt, laureat Nagrody Pritzkera w 1980 r.
Data i miejsce urodzenia |
9 marca 1902 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
22 listopada 1988 |
Narodowość |
Meksyk |
Dziedzina sztuki |
Architektura |
Epoka | |
Nagrody | |
Nagroda Pritzkera (1980) |
Młodość
edytujPo zakończeniu edukacji wyruszył w podróż po Europie, skupiając się głównie na południowej Hiszpanii, gdzie zapoznaje się z architektura mauretańską, oraz teoriami Ferdynanda Baca – pisarza, architekta i malarza krajobrazu. Po powrocie do rodzinnego kraju projektuje w Guadalajarze kilka domów w stylu międzynarodowym, min. dom Gustawa R. Cristo i Efraina Gonzaleza Luny. W roku 1931 podróżuje po Francji, gdzie uczęszcza na wykłady u Le Corbusiera, oraz zaznajamia się z wydawanym przez niego czasopismem „L'esprit nouveau”, w którym poruszano problemy postępu we wszystkich dziedzinach. Pismo to wpłynęło znacznie na ukształtowanie się twórczej myśli tego okresu.
Kariera
edytujW 1939 r. przenosi się do miasta Meksyk, gdzie projektuje kilka domów przy Avenida Praque Mexico i kompleksie Cuauhtemoc (lata 1936-1940). We wczesnych latach 40. zaprojektował kilka ogrodów w mieście Meksyk, cztery z nich na Calle Francisco Ramirez, inspirowanych malarstwem Ferdynanda Bac’a. W 1944 r. realizuje trzy projekty ogrodów przy Avenida San Geronimo w San Angel, i Parque Residencial Jardines de El Pedregal de San Angel w mieście Meksyk. Zwrot w twórczości Barragana następuje, gdy poznaje Jesusa Reyesa Ferreirę („Chucho Reyes)- artystę skupiającego wokół siebie środowisko zajmujące się ludową sztuką Meksyku. Pod jego wpływem, w modernistycznych budynkach Barragana daje się zauważyć wpływy regionalne. W 1945 r. stworzył plan urbanistyczny dla dzielnicy Pedregal de San Ángel. W 1947 r. buduje dom przy Calle Francisco Ramirez, przyłączając do niego jeden z zaprojektowanych przez siebie ogrodów. W latach 50. wyjeżdża do Maroka i Afryki Północnej, co owocuje wprowadzeniem do jego twórczości wątków architektury afrykańskiej. W 1955 r. odbudował zabytkowy konwent kapucynów w Tlalpan. Po powrocie projektuje z Merem Cetti dom Pietro Lopeza i dom San Cristobal. Posiadłość San Cristobal i towarzysząca jej stadnina są elementami założenia w Los Clubes- w skład którego to założenia wchodzi również jedna z bardziej jego znanych fontann „Fuente de los Amantes”. W 1957 r. rozpoczął projekt wieżowców Naucalpan’s Satélite Towers oraz budynku mieszkaniowego Las Arboledas kilka kilometrów do Naucalpan. W 1964 r. wraz z Sordo Madaleno zaprojektowal budynek mieszkniowy Lomas Verdes. Jedna z najsłynniejszych realizacji Barragana jest pomnik z lat 1957-1958 stojący przy Queretaro Highway (Torres de Satelite w mieście Meksyk). Pomnik ma postać kolorowych wież wysokości od 30 do 50 metrów, umieszczonych między dwiema ruchliwymi ulicami. Symbolizują one-paradoksalnie- nierozwiązany problem mieszkaniowy stolicy. Ostatni projekt powstaje w 1978 r. – jest to dom Barbary Meyer. W 1980 r. został wyróżniony Nagrodą Pritzkera[1].
Architektura Barragana charakteryzuje się prostymi bryłami o małych oknach, grubymi ścianami o jaskrawej kolorystyce i wykorzystaniem lokalnych materiałów.
Literatura
edytujBarragan o architekturze:
„Moja architektura jest autobiograficzna. Wzego dokonałem pobrzmiewa echo rancha mojego ojca, gdzie spędziłem lata dzieciństwa i młodości. W moich pracach zawsze starałem wnieść do współczesnego świata magię tamtych lat> Źródłem inspiracji była dla mnie architektura prowincji meksykańskiej, jej ściany pobielone wapnem, spokój dziedzińców i ogrodów, kolory ulici skromne dostojeństwo placów obramowanych podcieniami portali”
O ogrodach:
„Uważam, ze architekci powinni raczej projektować ogrody niż budynki-po to, żeby rozwijać w sobie wyczucie piękna, smak i skłonność do sztuk pięknych oraz innych wartości duchowych”
O odrestaurowaniu klasztoru w Tlalpan:
„Jako katolik zwiedzałem opustoszałe dziś monumentalne klasztory, które odziedziczyliśmy po naszych przodkach. Byłem głęboko wzruszony spokojem, którego doświadczyłem przemierzając te porzucone dziś korytarze, cele i patia. Tak bardzo chciałem, żeby w moich pracach pojawił się ślad tych przeżyć. Podstawową sztuką architekta jest sztuka patrzenia, takiego patrzenia, aby jego wizja nie została przygnieciona racjonalną analizą.”
W przemówieniu po otrzymaniu nagrody Pritzkera:
„Niepokoi mnie fakt, że z publikacji poświęconych architekturze zniknęły słowa: Piękno, Inspiracja, Magia, Zachwyt, Oczarowanie. Dla mnie było ono zawsze światłem przewodnim.”
Dom własny i biuro Barragána zbudowane w 1948 r. w Meksyku zostały w 2004 r. wpisane na listę światowego dziedzictwa kultury prowadzoną przez UNESCO.
Przypisy
edytuj- ↑ a b Biography: Luis Barragán. The Hyatt Foundation. [dostęp 2017-09-23]. (ang.).
Bibliografia
edytuj- http://www.barragan-foundation.org/ strona oficjalna
Linki zewnętrzne
edytuj- Nagroda Pritzkera – Luis Barragán. pritzkerprize.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-01-10)].
- ISNI: 0000000081022914
- VIAF: 22947293
- ULAN: 500009714
- LCCN: n82144420
- GND: 119262304
- NDL: 00432374
- BnF: 12558445b
- SUDOC: 034878440
- NKC: jx20100106001
- BNE: XX1008983
- NTA: 111219639
- CiNii: DA02016919
- Open Library: OL5367747A
- PLWABN: 9810570702905606
- NUKAT: n2003092432
- J9U: 987007434996105171
- CANTIC: a10046719
- LNB: 000237531
- CONOR: 78011491