Michał Tomaszek
Michał Tomaszek (ur. 23 września 1960 w Łękawicy, zm. 9 sierpnia 1991 w Pariacoto, w Peru) – polski duchowny franciszkanin konwentualny, misjonarz i męczennik, błogosławiony Kościoła katolickiego[1]. Jeden z dwóch pierwszych polskich błogosławionych misjonarzy, którzy zmarli śmiercią męczeńską[2].
| zakonnik, prezbiter, męczennik | |
 Ojcowie Michał Tomaszek i Zbigniew Strzałkowski | |
| Kraj działania | |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | |
| Data i miejsce śmierci | |
| Miejsce pochówku |
kościół w Pariacoto |
| Wyznanie | |
| Kościół | |
| Inkardynacja | |
| Śluby zakonne |
8 grudnia 1985 |
| Diakonat |
7 czerwca 1986 |
| Prezbiterat |
23 maja 1987 |
| Czczony przez | |
|---|---|
| Beatyfikacja | |
| Wspomnienie | |
| Patron |
gimnazjum w Pieńsku |
| Szczególne miejsca kultu |
kościół w Pariacoto |
| Przyczyna śmierci | |
|---|---|
| Rodzice |
|
| Odznaczenia | |
 
| |
Życiorys
edytujUrodził się 23 września 1960 w Łękawicy koło Żywca jako syn Michała i Mieczysławy z domu Rodak w rolniczej rodzinie wielodzietnej (miał dwie siostry i starszego brata bliźniaka Marka)[1][3][4]. 23 października tegoż roku został ochrzczony w kościele św. Michała Archanioła w Łękawicy, otrzymując imiona Michał, Jan[4]. 24 maja 1969 przyjął w tym kościele pierwszą komunię świętą[4].
Jako dziecko Michał doświadczył rodzinnej tragedii: jego ojciec popełnił samobójstwo[5]. Po ukończeniu szkoły podstawowej w Łękawicy 5 czerwca 1975[4], kontynuował naukę w Niższym Seminarium Duchownym Ojców Franciszkanów w Legnicy. Po pięciu latach nauki otrzymał państwowy egzamin dojrzałości i 31 sierpnia 1980 rozpoczął nowicjat w Zakonie Braci Mniejszych Konwentualnych (Franciszkanie) w prowincji św. Antoniego i bł. Jakuba Strzemię w klasztorze w Smardzewicach[1]. W latach 1981–1987 studiował teologię w Wyższym Seminarium Duchownym Franciszkanów w Krakowie. Pierwszą profesję zakonną złożył 1 września 1981, a potem 8 grudnia 1985 przyjął śluby wieczyste, by 7 czerwca 1986 przyjąć diakonat z rąk biskupa Henryka Gulbinowicza we franciszkańskim kościele św. Karola Boromeusza we Wrocławiu (podczas tej ceremonii prezbiterat otrzymał o. Zbigniew Strzałkowski – późniejszy towarzysz jego męczeństwa)[1]. 23 maja 1987 z rąk biskupa Albina Małysiaka przyjął święcenia kapłańskie i został skierowany do pracy duszpasterskiej do Pieńska koło Zgorzelca w okresie od 1 czerwca 1987 do 24 lipca 1989, gdzie m.in. prowadził zajęcia z dziećmi niepełnosprawnymi[1].
21 grudnia 1987 na ręce prowincjała franciszkanów o. Feliksa Stasicy OFMConv. złożył prośbę o pracę na misji, na którą otrzymał zgodę w kwietniu 1989[3]. 24 lipca 1989 wyjechał na misję do miasteczka Pariacoto w Peru w Ameryce Południowej. Mimo gróźb ze strony terrorystów nie opuścił misji i 9 sierpnia 1991 został wraz z o. Zbigniewem Strzałkowskim zamordowany przez bojowników z organizacji Świetlisty Szlak (hiszp. Sendero Luminoso) strzałem w tył głowy[6].
Na miejscu ich męczeństwa usypano kamienną mogiłę z krzyżem[3]. W sierpniu 1991 rząd Peru odznaczył go i jego towarzysza (pośmiertnie) najwyższym odznaczeniem Wielkim Orderem Oficerskim El Sol del Perú (pol. Słońce Peru). W 2022 został odznaczony pośmiertnie Krzyżem Wielkim Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej[7].
Beatyfikacja
edytujZ inicjatywy diecezji w Chimbote oraz ojców franciszkanów, podjęto starania w celu wyniesienia męczenników z Pariacoto na ołtarze[8]. Stolica Apostolska 5 czerwca 1995 wydała zgodę (nihil obstat) na rozpoczęcie procesu ich beatyfikacji, a postulatorem został początkowo o. Angelo Paleri OFMConv[8][6]. Odtąd przysługiwał im tytuł Sług Bożych. Proces na szczeblu diecezjalnym toczył się w okresie od 9 sierpnia 1996 do 25 sierpnia 2002, po czym akta tego procesu zostały przekazane Kongregacji Spraw Kanonizacyjnych w Rzymie[8]. Po zapoznaniu się z tą dokumentacją, Kongregacja Spraw Kanonizacyjnych wydała 24 października 2003 dekret o ważności postępowania diecezjalnego[8]. W 2011 postulator złożył tzw. Positio, wymagane w toku dalszego postępowania beatyfikacyjnego[8]. 14 listopada 2013 odbyło się posiedzenie konsultorów teologicznych, a 3 lutego 2015 sesja kardynałów i biskupów Kongregacji Spraw Kanonizacyjnych, która pozytywnie zaopiniowała propozycję ich beatyfikacji, po czym tego samego dnia papież Franciszek wydał dekret o ich męczeństwie[9][8]. Odtąd przysługiwał im tytuł Czcigodnych Sług Bożych[10].
13 lutego 2015 podczas spotkania franciszkanów z peruwiańskiej delegatury zdecydowano, aby 5 grudnia 2015 w Chimbote w Peru odbyła się uroczysta beatyfikacja o. Michała Tomaszka, o. Zbigniewa Strzałkowskiego i ks. Alessandro Dordiego przez prefekta Kongregacji Spraw Kanonizacyjnych kard. Angelo Amato, który reprezentował papieża[6][11]. Odtąd przysługuje mu tytuł błogosławionego[12]. Spoczywa w Kościele w Pariacoto w specjalnej poświęconej kaplicy, po dokonanej wcześniej 13 października 2015 ekshumacji jego szczątków i przełożeniu ich do nowej trumny[13]. Obecnie (2019) postulatorem procesu kanonizacyjnego męczenników jest o. Damian-Gheorghe Pătraşcu OFMConv[8].
Wspomnienie liturgiczne jego i bł. o. Zbigniewa Strzałkowskiego jest 7 czerwca (tego dnia bł. Michał Tomaszek otrzymał święcenia diakonatu zaś bł. Zbigniew Strzałkowski święcenia prezbiteriatu), wcześniej obchodzone miało być 9 sierpnia (dies natalis))[6][14][15].
Upamiętnienie
edytuj
W jego rodzinnej Łękawicy hali sportowej nadano imię Michała Tomaszka[3]. W 2017 w domu rodzinnym Michała Tomaszka w Łękawicy została otwarta izba pamięci poświęcona jemu[16].
W Pieńsku, gdzie o. Michał Tomaszek został posłany zaraz po święceniach, byłe gimnazjum nosiło jego imię[17].
W 2015 r. wraz ze Zbigniewem Strzałkowskim został upamiętniony przez Pocztę Polską na wydanym w nakładzie 300 tys. sztuk znaczku pocztowym o nominale 1,75 zł[18].
W 2015 Telewizja Polska zrealizowała film dokumentalny pt. Życia nie można zmarnować w reżyserii Krzysztofa Tadeja o zamordowanych w 1991 roku, w Peru polskich misjonarzach o. Michale Tomaszku i o. Zbigniewie Strzałkowskim[19].
W maju 2016 r., polska grupa emigrantów z Belgii założyła grupę modlitewną pod patronatem i wstawiennictwem bł. Zbigniewa i bł. Michała, w której modlili się o przeciwdziałanie terroryzmowi[20].
14 lipca 2018 w centrum rekolekcyjnym „Paz y Bien” (pol. „Pokój i Dobro”) w Chimbote zostało otwarte Muzeum Męczenników Franciszkańskich, bł. Zbigniewa Strzałkowskiego i bł. Michała Tomaszka, zaś tego samego dnia zatwierdzono statut powstałego tam stowarzyszenia „Comunidad Martires de la Fe” (pol. „Wspólnota Męczenników Wiary”), zajmującego się szerzeniem kultu obu męczenników[21].
W Legnicy jedna z ulic nosi nazwę: Ojców Zbigniewa i Michała[22].
W Pieńsku jedna z ulic oraz Szkoła Podstawowa nr 2 noszą nazwę: Ojca Michała Tomaszka[23][24].
W podżywieckim Rychwałdku 10 października 2018 r. szkoła podstawowa i przedszkole otrzymały im. błogosławionych o. Zbigniewa Strzałkowskiego i o. Michała Tomaszka jako pierwsza placówka oświatowa w Polsce, której patronują obaj błogosławieni[25]. natomiast 10 listopada 2021 szkoła podstawowa w Łoponiu przybrała takie samo imię jako druga w Polsce (na świecie)[26][27].
22 stycznia 2023 r. został poświęcony pierwszy na świecie kościół pw. błogosławionych Zbigniewa Strzałkowskiego (i Michała Tomaszka) w Chimbote w Peru, a 5 grudnia 2023 r. konsekrowany. Konsekracji dokonał w 8. rocznicę ich beatyfikacji ordynariusz diecezji Chimbote ks. bp Angel Ernesto Zapata Bances[28][29].
Zostały odlane dzwony o imionach: Zbigniew Strzałkowski i Michał Tomaszek m.in. w Pariacoto - Peru (5.12.2015), Blieskastel - Niemcy (z XIV w.) - stary dzwon otrzymał (od 2019) imię błogosławionych, 7 uderzeń w ten dzwon symbolizuje 7 kontynentów świata i bije dla pokoju na świecie. Dzwony o imieniu Michał znajdują się we wsi Włochy (1992) oraz w miejscowości Pieńsk (kaplica cmentarna), w której posługiwał jako duszpasterz[30].
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ a b c d e Męczennicy z Pariacoto. O. Michał Tomaszek [online], meczennicy.franciscans.eu [dostęp 2015-12-05] [zarchiwizowane z adresu 2015-12-08].
- ↑ Beatyfikacja polskich misjonarzy męczenników. wp.pl. [dostęp 2015-12-05].
- ↑ a b c d Mirosława Wnętrzak, Ojciec Michał Tomaszek – życiorys w gminie pisany [online], zywiecczyzna.pl [dostęp 2015-12-05] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-05].
- ↑ a b c d Mateusz Kierczak, Bł. O. Michał Tomaszek [online], diecezja.bielsko.pl, 5 grudnia 2017 [dostęp 2018-07-01].
- ↑ Świadectwo: chwała Pana objawiona przez Męczenników – Męczennicy z Pariacoto [online] [dostęp 2023-04-30] (pol.).
- ↑ a b c d Polscy misjonarze ogłoszeni błogosławionymi. kosciol.wiara.pl. [dostęp 2015-12-05].
- ↑ M.P. z 2023 r. poz. 304
- ↑ a b c d e f g ~1991~ THREE MARTYRS OF CHIMBOTE [online], newsaints.faithweb.com [dostęp 2019-05-22] (ang.).
- ↑ O polskich męczennikach z Peru [online], episkopat.pl [dostęp 2015-12-05] [zarchiwizowane z adresu 2015-12-08].
- ↑ Na ołtarze: abp Romero i polscy franciszkanie
- ↑ Wyznaczono datę beatyfikacji polskich franciszkanów. niedziela.pl. [dostęp 2015-02-16].
- ↑ Peru: Polscy misjonarze beatyfikowani. deon.pl. [dostęp 2015-12-05].
- ↑ Peru: eksumacja szczątków polskich franciszkanów przed beatyfikacją, [w:] Tygodnik katolicki „Niedziela” [online], niedziela.pl, 15 października 2015 [dostęp 2015-12-05].
- ↑ Blessed Michal Tomaszek [online], catholicsaints.info (ang.).
- ↑ 7 czerwca dniem liturgicznego wspomnienia bł. Michała i Zbigniewa [online], niedziela.pl [dostęp 2016-03-03].
- ↑ Agnieszka Kozłowska. Pokój pamięci bł. Michała Tomaszka. „Nasze Misje Franciszkańskie”. Nr 31, s. 8, 2017. Sekretariat Misyjny Franciszkanów (OFMConv) w Krakowie.
- ↑ Instytut Gość Media, Rok oficjalnej świętości [online], Instytut Gość Media, 2 grudnia 2016 [dostęp 2023-12-17].
- ↑ 2015.12.05. Świadkowie nadziei - błogosławieni misjonarze polscy. kzp.pl. [dostęp 2024-05-24]. (pol.).
- ↑ Życia nie można zmarnować [online], tvp.pl [dostęp 2015-10-28].
- ↑ 30. rocznica śmierci bł. Zbigniewa Strzałkowskiego i Michała Tomaszka (9 VIII 1991) [online], radzyninfo.pl [dostęp 2023-12-17] (pol.).
- ↑ Muzeum Męczenników w Chimbote. „Nasze Misje Franciszkańskie”. Nr 33, s. 6, 2018. Sekretariat Misyjny Franciszkanów (OFMConv) w Krakowie.
- ↑ Legnica (mapa) [online], pl.mapy.cz [dostęp 2020-07-23] (cz. • pol.).
- ↑ Ojca Tomaszka · 59-930 Pieńsk, Polska [online], Ojca Tomaszka · 59-930 Pieńsk, Polska [dostęp 2023-11-09].
- ↑ Szkoła Podstawowa nr 2 im. Ojca Michała Tomaszka · Zgorzelecka 29, 59-930 Pieńsk, Polska [online], Szkoła Podstawowa nr 2 im. Ojca Michała Tomaszka · Zgorzelecka 29, 59-930 Pieńsk, Polska [dostęp 2023-11-09].
- ↑ Redakcja, Pierwsza szkoła im. błogosławionych Męczenników - Życie Zakonne [online], 12 października 2018 [dostęp 2023-12-17] (pol.).
- ↑ Instytut Gość Media, Łopoń. Gratuluję wam odwagi. Pokój i dobro nieście w świat [online], Instytut Gość Media, 10 listopada 2021 [dostęp 2023-12-17].
- ↑ Redakcja, Łopoń: bł. o. Michał Tomaszek i bł o. Zbigniew Strzałkowski zostali patronami szkoły - Życie Zakonne [online], 10 listopada 2021 [dostęp 2023-12-17] (pol.).
- ↑ Instytut Gość Media, Pierwszy kościół na świecie pod wewaniem męczenników Z Peru [online], Instytut Gość Media, 27 stycznia 2023 [dostęp 2023-12-17].
- ↑ Redakcja, Konsekracja pierwszego na świecie kościoła pw. bł. Michała Tomaszka i Zbigniewa Strzałkowskiego [online], franciszkanie, 8 grudnia 2023 [dostęp 2023-12-17] (pol.).
- ↑ Dzwony o imionach MICHAŁ TOMASZEK i ZBIGNIEW STRZAŁKOWSKI. 7 dzwonów, 7 lat beatyfikacji - 2015-2022. [dostęp 2023-12-17].
Bibliografia
edytuj- O. Joachim Roman Bar OFMConv., O. Jarosław Wysoczański OFMConv: Znak miłości w Peru: o życiu dwóch misjonarzy franciszkańskich i ich męczeństwie. Kraków: Wydawnictwo OO. Franciszkanów „Bratni Zew”, 2015. ISBN 978-83-7485-257-9. OCLC 995445766.
- Zdzisław Gogola: W peruwiańskie Andy z pokojem i dobrem. Kraków: Wydawnictwo „Missio-Polonia”, 2001. ISBN 83-86271-32-9. OCLC 751502012.
Linki zewnętrzne
edytuj- Męczennicy z Pariacoto, [w:] Nasza Arka [online], nasza-arka.pl, 2015 [dostęp 2015-12-05] [zarchiwizowane z adresu 2018-01-14] (pol.).