Roy Emerson

Roy Stanley Emerson (ur. 3 listopada 1936 w Blackbutt) – australijski tenisista, zwycięzca dwudziestu ośmiu turniejów wielkoszlemowych w grze pojedynczej i podwójnej, ośmiokrotny zdobywca Pucharu Davisa.

Roy Emerson

Państwo	Australia
Data i miejsce urodzenia	3 listopada 1936 Blackbutt
Wzrost	183 cm
Gra	praworęczny, jednoręczny bekhend
Status profesjonalny	1968
Zakończenie kariery	1983
Gra pojedyncza
Najwyżej w rankingu	1 (1964)
Australian Open	W (1961, 1963–1967)
Roland Garros	W (1963, 1967)
Wimbledon	W (1964, 1965)
US Open	W (1961, 1964)
Gra podwójna
Australian Open	W (1962, 1966, 1969)
Roland Garros	W (1960–1965)
Wimbledon	W (1959, 1961, 1971)
US Open	W (1959, 1960, 1965–1966)

Kariera tenisowa

Emerson urodził się w rodzinie farmera i w gospodarstwie ojca spędził dzieciństwo. Później rodzina przeniosła się do Brisbane, gdzie Emerson uczęszczał do szkoły średniej (Brisbane Grammar School, potem do szkoły w Ipswich). Tam także podjął treningi tenisowe.

Pierwsze znaczące osiągnięcie Emersona to mistrzostwo Wimbledonu 1959 w grze podwójnej, w parze z leworęcznym rodakiem Nealem Fraserem. W tym samym roku po raz pierwszy znalazł się w czołowej dziesiątce światowej, gdzie figurował nieprzerwanie przez kolejne dziewięć lat. Pierwszy tytuł wielkoszlemowy w grze pojedynczej zdobył w 1961, pokonując w finale mistrzostw Australii Roda Lavera. Z tym samym rywalem spotkał się w finale mistrzostw USA kilka miesięcy później i ponownie wygrał, tym razem w trzech setach. W sezonie 1962 Laver pozostawał jednak poza zasięgiem swoich rywali w turniejach amatorskich i wygrał wszystkie imprezy wielkoszlemowe, w trzech finałach rewanżując się Emersonowi za ubiegłoroczne porażki (w mistrzostwach Australii, Francji i USA).

Era największych sukcesów Roya Emersona przypadła na lata 1963–1967. Laver przeszedł już wówczas do grona tenisistów zawodowych, ustępując swojemu rodakowi miejsca na czele rankingu (był on liderem list światowych w latach 1964–1965). W latach 1963–1967 Emerson wygrywał regularnie przynajmniej jeden turniej wielkoszlemowy rocznie, w tym mistrzostwa Australii pięć razy z rzędu. W 1964 triumfował w trzech imprezach, a na drodze do Wielkiego Szlema stanął mu w ćwierćfinale mistrzostw Francji Włoch Nicola Pietrangeli. Z kolei w 1966 był bliski powtórzenia osiągnięcia Freda Perry’ego trzech z rzędu wygranych na Wimbledonie; startował w turnieju jako faworyt, jednak kontuzja odniesiona w trakcie jednego z pojedynków, kiedy biegnąc do piłki wpadł na stołek sędziowski, pozbawiła go możliwości odniesienia końcowego zwycięstwa.

Triumfował łącznie w dwunastu turniejach wielkoszlemowych w grze pojedynczej, co aż do 2000 stanowiło rekord; poprawił ten wynik swoim siódmym triumfem wimbledońskim Pete Sampras, dokładając później jeszcze wygraną na US Open 2002. Jednocześnie Emerson był skutecznym deblistą i dalsze szesnaście tytułów wielkoszlemowych dołożył w grze podwójnej, występując z różnymi partnerami (głównie z Fraserem). Nie udało mu się wygrać żadnego turnieju w grze mieszanej, ale i tak z 28 zwycięstwami pozostaje najbardziej utytułowanym mężczyzną w historii imprez wielkoszlemowych. Jest również jedynym tenisistą, który zdołał wygrać wszystkie turnieje wielkoszlemowe i w singlu i deblu.

W 1968 zdecydował się ostatecznie na przejście na zawodowstwo. Był to już jednak schyłek podziału tenisa na amatorski i zawodowy i niebawem mógł powrócić do rywalizacji wielkoszlemowej, nie odnosząc już jednak takich sukcesów. W 1969, podobnie jak siedem lat wcześniej, stawał kilkakrotnie na drodze Roda Lavera do Wielkiego Szlema, ale przegrał zarówno w Australii (w drugiej rundzie), jak i US Open (w ćwierćfinale). W erze open udało się Emersonowi wygrać dwa turnieje wielkoszlemowe w deblu – Australian Open 1969 i Wimbledonie 1971. Występował w turniejach zawodowych jeszcze w 1978, pod koniec kariery jako grający trener.

Bogatą kartę Emerson zapisał w dziejach Pucharu Davisa. Był najskuteczniejszym graczem w ekipie słynnego trenera Harry’ego Hopmana, wygrywając 22 mecze z 24 w grze pojedynczej i 13 z 15 w deblu. Był kluczowym zawodnikiem w rywalizacji o trofeum, którą Australia rozstrzygała na swoją korzyść w latach 1959–1962 i 1964–1967. W 1963 w finale lepsi okazali się Amerykanie, ale Emerson wygrał swoje oba mecze singlowe z Chuckiem McKinleyem i Dennisem Ralstonem, przegrał natomiast w deblu. Jedynymi graczami, którzy zdołali go pokonać w grze pojedynczej w Pucharze Davisa, byli Włoch Pietrangeli i Hiszpan Santana.

Emerson, praworęczny zawodnik o przydomku Emmo, grał zazwyczaj stylem serwis-wolej, ale potrafił także wytrzymać dłuższe wymiany na kortach ziemnych. Obok umiejętności tenisowych tajemnica jego sukcesów polegała na znakomitym przygotowaniu fizycznym. Mimo niewątpliwych osiągnięć nie jest zazwyczaj wymieniany w gronie najlepszych graczy w historii. Podkreśla się, że tytuły wielkoszlemowe zdobywał wśród amatorów, kiedy brakowało akurat – po odejściu Lavera – wielkich indywidualności, a swoich sukcesów nie był w stanie powtórzyć po dopuszczeniu do rywalizacji graczy zawodowych. Pewnym potwierdzeniem tej teorii jest porażka Emersona w ćwierćfinale mistrzostw Francji w 1968 z legendą tenisa zawodowego Ricardem Gonzálezem, wówczas już 40-letnim. Australijczyk nie zdołał zresztą pokonać Gonzáleza w żadnym z ich dwunastu pojedynków.

W 1978 Emerson wygrał mistrzostwa USA na kortach twardych w kategorii „ojciec i syn” wspólnie z synem Antonym, który przez pewien czas bronił barw University of Southern California w uczelnianych rozgrywkach tenisowych. Po ostatecznym zakończeniu kariery sportowej Emerson osiadł w USA, w Newport Beach. Ma również dom w szwajcarskim Gstaad, gdzie prowadzi zajęcia w akademii tenisowej.

W 1982 został uhonorowany miejscem w Międzynarodowej Tenisowej Galerii Sławy, a w 1994 w Australijskiej Tenisowej Galerii Sławy.

Finały w turniejach wielkoszlemowych

Gra pojedyncza (12–3)

Końcowy wynik	Nr	Data	Turniej	Nawierzchnia	Przeciwnik	Wynik finału
Zwycięzca	1.	1961	Australian Championships, Melbourne	Trawiasta	Rod Laver	1:6, 6:3, 7:5, 6:4
Zwycięzca	2.	1961	U.S. National Championships, Nowy Jork	Trawiasta	Rod Laver	7:5, 6:3, 6:2
Finalista	1.	1962	Australian Championships, Sydney	Trawiasta	Rod Laver	6:8, 6:0, 4:6, 4:6
Finalista	2.	1962	French Championships, Paryż	Ceglana	Rod Laver	6:3, 6:2, 3:6, 7:9, 2:6
Finalista	3.	1962	U.S. National Championships, Nowy Jork	Trawiasta	Rod Laver	2:6, 4:6, 7:5, 4:6
Zwycięzca	3.	1963	Australian Championships, Adelaide	Trawiasta	Ken Fletcher	6:3, 6:3, 6:1
Zwycięzca	4.	1963	French Championships, Paryż	Ceglana	Pierre Darmon	3:6, 6:1, 6:4, 6:4
Zwycięzca	5.	1964	Australian Championships, Brisbane	Trawiasta	Fred Stolle	6:3, 6:4, 6:2
Zwycięzca	6.	1964	Wimbledon, Londyn	Trawiasta	Fred Stolle	6:4, 12:10, 4:6, 6:3
Zwycięzca	7.	1964	U.S. National Championships, Nowy Jork	Trawiasta	Fred Stolle	6:4, 6:2, 6:4
Zwycięzca	8.	1965	Australian Championships, Melbourne	Trawiasta	Fred Stolle	7:9, 2:6, 6:4, 7:5, 6:1
Zwycięzca	9.	1965	Wimbledon, Londyn	Trawiasta	Fred Stolle	6:2, 6:4, 6:4
Zwycięzca	10.	1966	Australian Championships, Melbourne	Trawiasta	Arthur Ashe	6:4, 6:8, 6:2, 6:3
Zwycięzca	11.	1967	Australian Championships, Melbourne	Trawiasta	Arthur Ashe	6:4, 6:1, 6:4
Zwycięzca	12.	1967	French Championships, Paryż	Ceglana	Tony Roche	6:1, 6:4, 2:6, 6:2

Gra podwójna (16–12)

Końcowy wynik	Nr	Data	Turniej	Nawierzchnia	Partner	Przeciwnicy	Wynik finału
Finalista	1.	1958	Australian Championships, Sydney	Trawiasta	Bob Mark	Ashley Cooper Neale Fraser	5:7, 8:6, 6:3, 3:6, 5:7
Finalista	2.	1959	French Championships, Paryż	Ceglana	Neale Fraser	Nicola Pietrangeli Orlando Sirola	3:6, 2:6, 12:14
Zwycięzca	1.	1959	Wimbledon, Londyn	Trawiasta	Neale Fraser	Rod Laver Bob Mark	8:6, 6:3, 14:16, 9:7
Zwycięzca	2.	1959	U.S. National Championships, Nowy Jork	Trawiasta	Neale Fraser	Alex Olmedo Butch Buchholz	3:6, 6:3, 5:7, 6:4, 7:5
Finalista	3.	1960	Australian Championships, Brisbane	Trawiasta	Neale Fraser	Rod Laver Bob Mark	5:7, 8:6, 6:3, 3:6, 5:7
Zwycięzca	3.	1960	French Championships, Paryż	Ceglana	Neale Fraser	José Luis Arilla Andrés Gimeno	6:2, 8:10, 7:5, 6:4
Zwycięzca	4.	1960	U.S. National Championships, Nowy Jork	Trawiasta	Neale Fraser	Rod Laver Bob Mark	9:7, 6:4, 6:2
Finalista	4.	1961	Australian Championships, Melbourne	Trawiasta	Martin Mulligan	Rod Laver Bob Mark	3:6, 5:7, 6:3, 11:9, 2:6
Zwycięzca	5.	1961	French Championships, Paryż	Ceglana	Rod Laver	Robert Howe Bob Mark	3:6, 6:1, 6:1, 6:4
Zwycięzca	6.	1961	Wimbledon, Londyn	Trawiasta	Neale Fraser	Bob Hewitt Fred Stolle	6:4, 6:8, 6:4, 6:8, 8:6
Zwycięzca	7.	1962	Australian Championships, Sydney	Trawiasta	Neale Fraser	Bob Hewitt Fred Stolle	4:6, 4:6, 6:1, 6:4, 11:9
Zwycięzca	8.	1962	French Championships, Paryż	Ceglana	Neale Fraser	Wilhelm Bungert Christian Kuhnke	6:3, 6:4, 7:5
Zwycięzca	9.	1963	French Championships, Paryż	Ceglana	Manuel Santana	Gordon Forbes Abe Segal	6:2, 6:4, 6:4
Finalista	5.	1964	Australian Championships, Brisbane	Trawiasta	Ken Fletcher	Bob Hewitt Fred Stolle	4:6, 5:7, 6:3, 6:4, 12:14
Zwycięzca	10.	1964	French Championships, Paryż	Ceglana	Ken Fletcher	John Newcombe Tony Roche	7:5, 6:3, 3:6, 7:5
Finalista	6.	1964	Wimbledon, Londyn	Trawiasta	Ken Fletcher	Bob Hewitt Fred Stolle	5:7, 9:11, 4:6
Finalista	7.	1965	Australian Championships, Melbourne	Trawiasta	Fred Stolle	John Newcombe Tony Roche	6:3, 6:4, 11:13, 3:6, 4:6
Zwycięzca	11.	1965	French Championships, Paryż	Ceglana	Fred Stolle	Ken Fletcher Bob Hewitt	6:8, 6:3, 8:6, 6:2
Zwycięzca	12.	1965	U.S. National Championships, Nowy Jork	Trawiasta	Fred Stolle	Frank Froehling Charlie Pasarell	6:4, 10:12, 7:5, 6:3
Zwycięzca	13.	1966	Australian Championships, Melbourne	Trawiasta	Fred Stolle	John Newcombe Tony Roche	7:9, 6:3, 6:8, 14:12, 12:10
Zwycięzca	14.	1966	U.S. National Championships, Nowy Jork	Trawiasta	Fred Stolle	Clark Graebner Dennis Ralston	6:4, 6:4, 6:4
Finalista	8.	1967	French Championships, Paryż	Ceglana	Ken Fletcher	John Newcombe Tony Roche	3:6, 7:9, 10:12
Finalista	9.	1967	Wimbledon, Londyn	Trawiasta	Ken Fletcher	Bob Hewitt Frew McMillan	2:6, 3:6, 4:6
Finalista	10.	1968	French Open, Paryż	Ceglana	Rod Laver	Ken Rosewall Fred Stolle	3:6, 4:6, 3:6
Zwycięzca	15.	1969	Australian Open, Melbourne	Trawiasta	Rod Laver	Ken Rosewall Fred Stolle	4:6, 4:6
Finalista	11.	1969	French Open, Paryż	Ceglana	Rod Laver	John Newcombe Tony Roche	6:4, 1:6, 6:3, 4:6, 4:6
Finalista	12.	1970	US Open, Nowy Jork	Trawiasta	Rod Laver	Pierre Barthès Nikola Pilić	3:6, 6:7, 6:4, 6:7
Zwycięzca	16.	1971	Wimbledon, Londyn	Trawiasta	Rod Laver	Arthur Ashe Dennis Ralston	4:6, 9:7, 6:8, 6:4, 6:4

Gra mieszana (0–2)

Końcowy wynik	Nr	Data	Turniej	Nawierzchnia	Partnerka	Przeciwnicy	Wynik finału
Finalista	1.	1958	Australian Championships, Brisbane	Trawiasta	Mary Bevis Hawton	Beryl Penrose Neale Fraser	2:6, 4:6
Finalista	2.	1960	French Championships, Paryż	Ceglana	Ann Haydon-Jones	Maria Bueno Robert Howe	6:1, 1:6, 2:6

Bibliografia

• Profil na stronie ATP [online], Association of Tennis Professionals [dostęp 2013-08-21]  (ang.).
• Profil na stronie ITF [online], International Tennis Federation [dostęp 2013-08-21]  (ang.).
• Profil na stronie Pucharu Davisa [online], Davis Cup [dostęp 2013-08-21]  (ang.).
• Profil na stronie Międzynarodowej Tenisowej Galerii Sławy