Stopa człowieka
Stopa (łac. pes) – w anatomii człowieka najbardziej dystalna, obwodowa część kończyny dolnej.
pes | |
zdjęcie rentgenowskie prawej stopy 38-letniego mężczyzny (w projekcji skośnej) | |
Tętnice |
tętnica grzbietowa stopy, tętnica podeszwowa przyśrodkowa, tętnica podeszwowa boczna |
---|---|
Żyły |
żyły powierzchowne kończyny dolnej, żyły głębokie kończyny dolnej |
Nerwy |
nerw podeszwowy przyśrodkowy, nerw podeszwowy boczny, nerw strzałkowy głęboki, nerw strzałkowy powierzchowny |
Układ limfatyczny |
Zarówno stopa, jak i ręka są pod względem budowy tworami homologicznymi, jednak w związku z odrębną funkcją są zasadniczo różnie ukształtowane. Główną funkcją stopy jest udział w poruszaniu się (funkcja podporowo-nośna i lokomocyjna). Budowa stopy jest swoista dla człowieka w związku z jego pionową postawą. Hipoteza, że pierwotnie stopa była narządem chwytnym, który u człowieka dopiero przekształcił się w narząd podporowy, nie jest pewna. Wszystkie małpy człekokształtne mają stopę chwytną, z przeciwstawnym paluchem, ustawionym pod kątem do osi długiej stopy. Jest on też znacznie krótszy od pozostałych palców. Połączenie więzadłowe i stawowe kości stopy jest u nich luźniejsze i umożliwia wskutek tego wydatniejszą ruchomość w stawach. Dla człowieka poruszającego się po ziemi funkcja chwytna stopy byłaby zupełnie nieprzydatna. Odwiedziony paluch byłby przeszkodą, a w szybszym biegu nawet wielkim utrudnieniem. W porównaniu do chwytnej ręki stopa oporowa człowieka wykazuje silniejszy rozwój stępu w stosunku do nadgarstka, osiągający połowę długości całej stopy, słabszy zaś rozwój paliczków. Jako całość stopa tworzy mocne i sprężyste sklepienie, dostosowane do dźwigania ciężaru ciała.
Budowa
edytujSzkielet stopy składa się z 26 kości i 33 stawów[1], w tym:
- kości stępu (łac. tarsus):
- kość skokowa (łac. talus)
- kość piętowa (łac. calcaneus ewnt. os calcis)
- kość łódkowata (łac. os naviculare)
- kości klinowate (łac. ossa cuneiforma):
- przyśrodkowa (łac. mediale)
- pośrednia (łac. intermedium)
- boczna (łac. laterale)
- kość sześcienna (łac. os cuboideum)
- kości śródstopia (łac. ossa metatarsalia)
- kości palców stopy (paliczki) (łac. ossa digitorum pedis)
Inne
edytujNa podstawie śladów stóp można wywnioskować wagę danej osoby (w przybliżeniu) oraz stwierdzić, jak szybko się poruszała.
W wieku nastoletnim (ok. 13 lat) pojawia się lekkie owłosienie stóp.[potrzebny przypis]
Ścięgno Achillesa jest największym i najsilniejszym ścięgnem w ciele człowieka[2].
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Kamil Radlak , Stopa - stawy, więzadła i mięśnie [online], Portal Fizjoterapeuty, 24 listopada 2021 [dostęp 2022-06-10] (pol.).
- ↑ Mufa T. Ghadiali , Anatomy Of The Foot And Ankle [online] .
Bibliografia
edytuj- H. Kohler, Dr. Hendrik Altenkämper, Hans Winiger: CHOROBY ŻYŁ KOŃCZYN DOLNYCH i Medyczne Wyroby Uciskowe - Podkolanówki, Pończochy, Rajstopy. Gliwice: BIOTAL, 2004, s. 9.
- Kamil Radlak: Stopa – stawy, więzadła i mięśnie. Portal Fizjoterapeuty. [dostęp 2022-06-10]. (pol.).
- Mufa T. Ghadiali: Anatomy Of The Foot and Ankle.