Wolne Lektury
Wolne Lektury (do 2023 Fundacja Nowoczesna Polska) – polska fundacja, której celem jest działanie na rzecz zrozumienia i wykorzystywania technologii informatycznych, zwłaszcza w procesie edukacji.
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Siedziba |
ul. Marszałkowska 84/92 lok. 125 |
| Data założenia | |
| Rodzaj stowarzyszenia | |
| prezes |
Jarosław Lipszyc |
| Nr KRS | |
Położenie na mapie Warszawy  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa mazowieckiego  | |
 52°13′43″N 21°00′47″E/52,228472 21,013139
| |
| Strona internetowa | |
Historia fundacji
edytujFundacja powstała 6 grudnia 2001 roku z inicjatywy jej fundatorów: Wojciecha Szewki, Tadeusza Sawica oraz Ireneusza Nawrockiego. Pierwszym prezesem fundacji został Adam Piechowicz. W 2002 roku, na zlecenie firmy Intel fundacja w ramach programu „Nauczanie ku przyszłości” przeszkoliła 45 tys. nauczycieli z obsługi komputera[1]. W 2004 roku fundacja uzyskała status organizacji pożytku publicznego. W 2007 roku została organizatorem Dnia Domeny Publicznej. Fundacja jest członkiem założycielem Koalicji Otwartej Edukacji (2008)[2]. Od 2012 roku jest także organizatorem konferencji CopyCamp, poświęconej przyszłości prawa autorskiego.
Od 2007 roku prezesem fundacji jest Jarosław Lipszyc[3].
W styczniu 2023 fundacja poinformowała o zmianie nazwy na Wolne Lektury[4].
Projekty fundacji
edytuj
Fundacja prowadzi obecnie programy Wolne Lektury, Edukacja Medialna, Prawo Kultury, realizując m.in. projekty: CopyCamp, Cybernauci, Olimpiada Cyfrowa, App Your School, EMELS. Wśród zakończonych projektów znalazły się np. Wolne Podręczniki, Wolne Okładki, Zabawnik, Kultura Remiksu, Czytamy słuchając, Remiksujemy bibliotekę, Audiobooki lektur szkolnych dla Polonii – II edycja[5], Cyfrowa Przyszłość, Trenerzy Edukacji Medialnej, Historia i Media. W prace wszystkich projektów fundacji włączają się wolontariusze.
Wolne Lektury
edytujProjekt biblioteki cyfrowej, udostępniającej swoje zasoby w otwartym Internecie. Utworzony w 2007, gromadzi lektury szkolne, które są zalecane do użytku przez Ministerstwo Edukacji Narodowej, i dzieła klasyki literatury polskiej i światowej, które dostępne są w domenie publicznej. Od 2016 roku zasoby biblioteki powiększane są o utwory współczesne udostępnione na Licencji Wolnej Sztuki 1.3. Biblioteka współtworzona jest przy współpracy z Biblioteką Narodową, Biblioteką Śląską i Biblioteką Elbląską, pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej, Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Stowarzyszenia Pisarzy Polskich.
Na początku marca 2009 liczba unikatowych użytkowników serwisu osiągnęła 100 tysięcy na miesiąc[6][7]. Obecnie (maj 2021) w bibliotece znajduje się 5669 utworów[8]. Ponadto w zbiorach Wolnych Lektur znajdują się audiobooki czytane przez takich aktorów jak Danuta Stenka, Jan Peszek czy Andrzej Chyra, które są dostępne w formatach MP3, Ogg Vorbis i DAISY. W ramach Dnia Domeny Publicznej 2011 został uruchomiony licznik domeny publicznej[9].
12 września 2011 roku – z okazji 90. rocznicy urodzin Stanisława Lema – fundacja ogłosiła „Turniej Elektrybałtów. Konkurs automatycznej poezji”. Był to „otwarty konkurs na najlepszego automatycznego poetę!”, który został rozstrzygnięty podczas Dnia Domeny Publicznej 2012, a jego zwycięzcą został Centonista[10]. II edycja konkursu – „II Turniej Wolnych Lektur. Edycja wizualna” – został ogłoszony podczas Dnia Domeny Publicznej 2013 i „polegał na przygotowaniu i udostępnieniu na wolnej licencji (i w otwartym formacie) wizualizacji opartej na Wolnych Lekturach”[11].
Cyfrowa Przyszłość/Edukacja Medialna
edytujProgram, w ramach którego tworzona jest koncepcja programu edukacji medialnej i informacyjnej dla szkół oraz instytucji zajmujących się edukacją nieformalną, takich jak domy kultury czy biblioteki. W ramach Programu opracowany został szczegółowy Katalog kompetencji medialnych oraz uruchomiono serwis Edukacja Medialna, w którym znajduje się ponad 200 scenariuszy zajęć gotowych do realizacji w gimnazjach, szkołach ponadgimnazjalnych, bibliotekach oraz domach kultury i jest pierwszym tego typu przedsięwzięciem w Polsce[12]. W ramach programu prowadzimy działania szkoleniowe przygotowujące do wdrażania edukacji medialnej.
Obecnie realizowane są m.in. projekty: Cybernauci - kompleksowy projekt kształtowania bezpiecznych zachowań w sieci, w ramach którego w szkołach w całej Polsce realizowane są zajęcia wzmacniające kompetencje w zakresie bezpieczeństwa w Internecie; Olimpiada Cyfrowa - konkurs dla uczniów szkół ponadgimnazjalnych.
Prawo Kultury
edytujProgram dotyczący prawa autorskiego, w ramach którego uruchomiono serwis o tej samej nazwie, który informuje o prawach, jakie daje uczestnikom kultury obowiązująca w Polsce ustawa o prawie autorskim. W ramach tego programu powstają publikacje tj. antologia My, dzieci sieci: wokół manifestu, tłumaczenie książki Philippe Aigrain’a Dzielenie się. Kultura i gospodarka epoki internetu czy podręcznik Pierwsza pomoc w prawie autorskim.
CopyCamp
edytuj
26 listopada 2012 w warszawskim kinie Kultura zorganizowano konferencję CopyCamp poświęconą przyszłości prawa autorskiego, gościem specjalnym była na niej Nina Paley. Druga edycja tej konferencji odbyła się 1 października 2013 w kinie Muranów. W związku z wizytą Ebena Moglena w Polsce i jego udziałem w konferencji fundacja wydała zbiór jego tekstów pt. „Wolność w chmurze i inne eseje”. Gośćmi specjalnymi trzeciej edycji w 2014 roku byli Cory Doctorow i Birgitta Jónsdóttir.
Copyspeak.org
edytujFundacja monitoruje także język debaty publicznej o prawie autorskim, na jego podstawie opracowała słowniczek Copyspeak.org w jęz. angielskim zawierający rekomendacje dotyczące używania poszczególnych wyrażeń w debacie. Słowniczek ma także postać gry karcianej.
Historia i Media
edytujProjekt poświęcony historii i dziedzictwu w kulturze cyfrowej. Został założony w 2005 roku, a od 9 stycznia 2010 jest projektem Fundacji[13].
Wolne Podręczniki
edytujProjekt tworzenia podręczników szkolnych na wolnych licencjach dla różnych przedmiotów i poziomów nauczania. Został założony w 2007.
Czytamy Słuchając
edytujProjekt nagrywania audiobooków na podstawie materiałów zgromadzonych w bibliotece Wolne Lektury. W 2008 (rok założenia projektu) udostępniał ich około 150. Pliki są dostępne w formatach MP3, Ogg Vorbis oraz DAISY.
Inne projekty
edytujFundacja zorganizowała cykl otwartych seminariów, w trakcie których wraz z zaproszonymi ekspertami rozmawiano o kluczowych publikacjach z zakresu nowych mediów oraz wolnej kultury, a latem 2012 roku powstało Wolnościowe Towarzystwo Filmowe Nowoczesna Polska[14].
Zobacz też
edytuj
Przypisy
edytuj- ↑ Ikonka Nowoczesnej Polski.
- ↑ „Podpisaliśmy porozumienie koalicyjne”
- ↑ Fundacja Nowoczesna Polska » O nas
- ↑ Zmieniamy nazwę! Od dziś nazywamy się fundacja Wolne Lektury.
- ↑ Projekty « Fundacja Nowoczesna Polska [online], www.nowoczesnapolska.org.pl [dostęp 2017-11-23] (pol.).
- ↑ Wolne Lektury: 100.000 czytelników miesięcznie! « Fundacja Nowoczesna Polska [online], www.nowoczesnapolska.org.pl [dostęp 2017-11-23] (pol.).
- ↑ Szkolne podręczniki z Internetu. Dziennik Polski, 2010.
- ↑ Biblioteka internetowa Wolne Lektury. [dostęp 2021-05-10].
- ↑ Licznik Domeny Publicznej. Fundacja Nowoczesna Polska, 3 stycznia 2011.
- ↑ Turniej Elektrybałtów.
- ↑ II Turniej Wolnych Lektur. Edycja wizualna.
- ↑ Premiera serwisu Edukacja Medialna. Fundacja Nowoczesna Polska, 20 lutego 2012.
- ↑ Informacje: Historia i Media.
- ↑ Wolnościowe Towarzystwo Filmowe Nowoczesna Polska.