Złotonosza
Złotonosza (ukr. Золотоноша, Zołotonosza) – miasto na Ukrainie w obwodzie czerkaskim, stolica rejonu.
| |||||
| |||||
| Państwo | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Obwód | |||||
| Rejon | |||||
| Powierzchnia |
21,65 km² | ||||
| Populacja (2018) • liczba ludności |
| ||||
| Kod pocztowy |
19700 | ||||
Położenie na mapie obwodu czerkaskiego  | |||||
Położenie na mapie Ukrainy  | |||||
 49°40′08″N 32°02′51″E/49,668889 32,047500
| |||||
| Strona internetowa | |||||
Historia
edytujNajstarsza wzmianka o miejscowości pochodzi z ok. 1576 roku. W 1635 Złotonosza otrzymała prawa miejskie na prawie magdeburskim. Przynależała administracyjnie wówczas do województwa kijowskiego prowincji małopolskiej Korony Królestwa Polskiego, była posiadłością Jeremiego Wiśniowieckiego. Od 1649 na terenie autonomicznego Hetmanatu, w ramach Rzeczypospolitej. W 1667 po rozejmie andruszowskim wraz z Ukrainą Lewobrzeżną włączona do Carstwa Rosyjskiego w ramach Hetmanatu, co zostało potwierdzone traktatem Grzymułtowskiego w 1686. Po likwidacji Hetmanatu ostatecznie w ramach guberni połtawskiej Imperium Rosyjskiego. W latach 1918–1919 na terytorium Ukraińskiej Republiki Ludowej, później Hetmanatu i ponownie Ukraińskiej Republiki Ludowej. Od 1919 na terytorium Ukraińskiej SRR, od 1922 w składzie ZSRR, okupowana przez III Rzeszę w latach 1941–1944.
Podczas okupacji hitlerowskiej, we wrześniu 1941 roku Niemcy utworzyli getto dla żydowskich mieszkańców. Przebywało w nim około 3500 osób. W czerwcu 1942 roku Niemcy zlikwidowali getto, a Żydów zamordowali poza miastem. Sprawcami zbrodni byli policjanci z 303 batalionu policji, Sonderkommando 4a, Sonderkommando „Plath” oraz ukraińska policja dowodzona przez Władimira Iwanowicza Kalanczuka[2].
W 1919 roku zaczęto wydawać gazetę[3].
W 1989 liczyło 30 715 mieszkańców[4]
Od 1991 w składzie niepodległej Ukrainy.
W 2013 liczyło 28 371 mieszkańców[5].
Zabytki
edytuj- Siedziba administracji rejonowej z 1902 r.
- Dawne gimnazjum żeńskie z 1902 r.
- Dawna apteka Werbyckiego z 1906 r.
- Dawne gimnazjum męskie z 1910 r.
- Cerkiew Uspienska z lat 1909–1910
- Gmach teatru z 1910 r., współcześnie rejonowy dom kultury
-
Siedziba administracji rejonowej -
Dawne gimnazjum żeńskie -
Cerkiew Uspienska
Urodzeni w Złotonoszy
edytuj- Aleksander Danielak – polski dowódca wojskowy, pułkownik nawigator Wojska Polskiego
- Robert Kunicki – dowódca Żandarmerii Polowej przy Komendzie Legionów Polskich
Przypisy
edytuj- ↑ Чисельність наявного населення України на 1 січня 2018 року. Державна служба статистики України. Київ, 2018. стор.76
- ↑ Geoffrey P. Megargee (red.), Encyclopedia of camps and ghettos, 1933-1945, t. II, part B, s. 1610.
- ↑ № 3219. Знамя Ленина // Летопись периодических и продолжающихся изданий СССР 1986 - 1990. Часть 2. Газеты. М., «Книжная палата», 1994. стр.421
- ↑ Всесоюзная перепись населения 1989 г. Численность городского населения союзных республик, их территориальных единиц, городских поселений и городских районов по полу
- ↑ Чисельність наявного населення України на 1 січня 2013 року. Державна служба статистики України, 2013. [dostęp 2023-09-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-09-21)]. (ukr.).
Linki zewnętrzne
edytuj- Zołotonosza, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIV: Worowo – Żyżyn, Warszawa 1895, s. 659.