Eryk Pomorski: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
→Powrót na Pomorze: drobne redakcyjne |
|||
(Nie pokazano 28 wersji utworzonych przez 20 użytkowników) | |||
Linia 2: | Linia 2: | ||
|władca = Eryk Pomorski |
|władca = Eryk Pomorski |
||
|imiona = |
|imiona = |
||
|tytulatura = z Bożej łaski król Danii, Szwecji i Norwegii, Wenedów i Gotów, książę Pomorza |
|||
|grafika = ErichI.1500.JPG |
|grafika = ErichI.1500.JPG |
||
|opis grafiki = |
|opis grafiki = |
||
|herb = |
|herb = Armoiries medievales d Eric de Poméranie 1382-1459.svg |
||
|opis herbu = Herb Eryka Pomorskiego<ref> Herb Eryka Pomorskiego – ks. pomorskiego. Pole sercowe lew z toporem - herb Norwegii; trzy błękitne lwy na złotym tle - herb Danii; trzy złote korony - mały herb Szwecji, złoty lew na trzech srebrnych skosach - z wielkiego herbu Szwecji; czerwony gryf - herb Pomorza</ref> |
|||
⚫ | |||
|faksymile = |
|faksymile = |
||
|opis faksymile = |
|opis faksymile = |
||
|dewiza = |
|dewiza = |
||
|1. tytuł = [[władcy Norwegii|Król Norwegii]] |
|1. tytuł = [[władcy Norwegii|Król Norwegii]] |
||
|1. sukcesja = |
|||
|1. od = 1389 |
|1. od = 1389 |
||
|1. do = 1442 |
|1. do = 1442 |
||
Linia 19: | Linia 19: | ||
|2. od = 1396 |
|2. od = 1396 |
||
|2. do = 1439 |
|2. do = 1439 |
||
|2. jako = |
|||
|2. kogo = |
|||
|2. koronacja = |
|2. koronacja = |
||
|2. poprzednik = [[Małgorzata I]] |
|2. poprzednik = [[Małgorzata I]] |
||
Linia 25: | Linia 27: | ||
|3. od = 1396 |
|3. od = 1396 |
||
|3. do = 1434/1435–1439 |
|3. do = 1434/1435–1439 |
||
|3. jako = |
|||
|3. kogo = |
|||
|3. koronacja = |
|3. koronacja = |
||
|3. poprzednik = [[Małgorzata I]] |
|3. poprzednik = [[Małgorzata I]] |
||
Linia 31: | Linia 35: | ||
|5. od = 1449 |
|5. od = 1449 |
||
|5. do = 1459 |
|5. do = 1459 |
||
|5. jako = |
|||
|5. kogo = |
|||
|5. koronacja = |
|5. koronacja = |
||
|5. poprzednik = [[Bogusław IX]] |
|5. poprzednik = [[Bogusław IX]] |
||
Linia 37: | Linia 43: | ||
|6. od = 1449 |
|6. od = 1449 |
||
|6. do = 1459 |
|6. do = 1459 |
||
|6. jako = |
|||
|6. kogo = |
|||
|6. koronacja = |
|6. koronacja = |
||
|6. poprzednik = [[Bogusław IX]] |
|6. poprzednik = [[Bogusław IX]] |
||
Linia 55: | Linia 63: | ||
|1. związek do = |
|1. związek do = |
||
|1. dzieci = [[Eryk (junior)]] |
|1. dzieci = [[Eryk (junior)]] |
||
|moneta = |
|||
⚫ | |||
|odznaczenia = {{order|OP}} |
|odznaczenia = {{order|OP}} |
||
|commons = Category:Eric of Pomerania |
|commons = Category:Eric of Pomerania |
||
Linia 60: | Linia 70: | ||
|wikicytaty = |
|wikicytaty = |
||
}} |
}} |
||
'''Eryk Pomorski''' (ur. przed 11 czerwca [[1382]] w [[Darłowo|Darłowie]], zm. przed 16 czerwca (zap. 3 maja) [[1459]], tamże<ref name="Rymar332-335">E. Rymar, ''Rodowód książąt pomorskich'', s. 332, 335.</ref>) – [[książęta pomorscy|książę pomorski]] z dynastii [[Gryfici|Gryfitów]]. [[władcy Norwegii|Król Norwegii]] (jako '''Eryk III''') w latach 1389–1442, [[władcy Danii|król Danii]] (jako '''Eryk VII''') w latach 1396–1439 i [[władcy Szwecji|król Szwecji]] (jako '''Eryk XIII''') w latach 1396–1434/1435–1439, [[książęta pomorscy|książę słupski i stargardzki]] jako '''Eryk I''' w latach 1449–1459. Syn [[książęta pomorscy|księcia słupskiego]] [[Warcisław VII|Warcisława VII]] i Marii, córki [[Henryk III (książę Meklemburgii)|Henryka III]], [[władcy Meklemburgii|księcia meklemburskiego]], z linii meklembursko-zwierzyńskiej. |
'''Eryk Pomorski''' (ur. przed 11 czerwca [[1382]] w [[Darłowo|Darłowie]], zm. przed 16 czerwca (zap. 3 maja) [[1459]], tamże<ref name="Rymar332-335">E. Rymar, ''Rodowód książąt pomorskich'', s. 332, 335.</ref>) – [[książęta pomorscy|książę pomorski]] z dynastii [[Gryfici|Gryfitów]] (jako '''Bogusław'''). [[władcy Norwegii|Król Norwegii]] (jako '''Eryk III''') w latach 1389–1442, [[władcy Danii|król Danii]] (jako '''Eryk VII''') w latach 1396–1439 i [[władcy Szwecji|król Szwecji]] (jako '''Eryk XIII''') w latach 1396–1434/1435–1439, [[książęta pomorscy|książę słupski i stargardzki]] jako '''Eryk I''' w latach 1449–1459. Syn [[książęta pomorscy|księcia słupskiego]] [[Warcisław VII|Warcisława VII]] i Marii, córki [[Henryk III (książę Meklemburgii)|Henryka III]], [[władcy Meklemburgii|księcia meklemburskiego]], z linii meklembursko-zwierzyńskiej. |
||
== Władca skandynawski == |
== Władca skandynawski == |
||
Linia 68: | Linia 78: | ||
Po śmierci Waldemara IV Atterdaga na tron duński w wieku sześciu lat wstąpił [[Olaf Haakonsson|Olaf II]], syn króla Norwegii Haakona VI z dynastii Folkunga i Małgorzaty I, młodszej córki Waldemara IV. Regencję za małoletniego Olafa sprawowała Małgorzata, która po śmierci swego męża (1380) przejęła rządy regencyjne także w Norwegii. Olaf II zmarł przedwcześnie w 1387, w wieku 17 lat<ref name=Madsen />. |
Po śmierci Waldemara IV Atterdaga na tron duński w wieku sześciu lat wstąpił [[Olaf Haakonsson|Olaf II]], syn króla Norwegii Haakona VI z dynastii Folkunga i Małgorzaty I, młodszej córki Waldemara IV. Regencję za małoletniego Olafa sprawowała Małgorzata, która po śmierci swego męża (1380) przejęła rządy regencyjne także w Norwegii. Olaf II zmarł przedwcześnie w 1387, w wieku 17 lat<ref name=Madsen />. |
||
W 1389 Małgorzata wsparła powstanie szwedzkiego rycerstwa przeciwko władzy tamtejszego króla [[Albrecht Meklemburski|Albrechta]], pochodzącego z niemieckiej dynastii meklemburskiej. W tym samym roku Małgorzata adoptowała, przebywającego wraz ze swoim ojcem [[Warcisław VII|Warcisławem VII]] w Danii już od końca grudnia roku poprzedniego (a od 15 lutego 1388 uznanego przez nią za jej następcę w [[Norwegia|Norwegii]]), młodego księcia, który najpóźniej wówczas (tj. w czerwcu 1389) oficjalnie zmienił imię na Eryk. Nadanie mu imienia na cześć m.in. po księciu duńskim (stryju Małgorzaty I), po swoim prapradziadku [[Eryk Magnusson|Eryku]], księciu Sudermanii i wnuku tego ostatniego, [[władcy Szwecji|władcy szwedzkim]] [[Eryk XII Magnusson|Eryku XII]] było symbolicznym wyrazem dążeń do unifikacji państw skandynawskich pod jego (przyszłym) panowaniem. Eryk został też wówczas uznany za [[władcy Norwegii|króla Norwegii]], a następnie Małgorzata w 1396 doprowadziła do jego wyboru na [[władcy Danii|króla Danii]] (po 6 stycznia) i Szwecji (11 czerwca i ponownie w lipcu na błoniach Mora pod Uppsalą)<ref group=uwaga>Duńczycy uznali Eryka Pomorskiego za króla w 1389, natomiast Szwedzi, w tym samym roku złożyli przyszłemu królowi hołd.</ref><ref name="Rymar332" /><ref>A. Kersten, ''Historia Szwecji'', s. 102.</ref><ref name=Gryfici>K. Kozłowski, J. Podralski, ''Gryfici. Książęta Pomorza Zachodniego'', s. 79.</ref>. Eryk, w następstwie dalszych zabiegów Małgorzaty, został koronowany na władcę |
W 1389 Małgorzata wsparła powstanie szwedzkiego rycerstwa przeciwko władzy tamtejszego króla [[Albrecht Meklemburski|Albrechta]], pochodzącego z niemieckiej dynastii meklemburskiej. W tym samym roku Małgorzata adoptowała, przebywającego wraz ze swoim ojcem [[Warcisław VII|Warcisławem VII]] w Danii już od końca grudnia roku poprzedniego (a od 15 lutego 1388 uznanego przez nią za jej następcę w [[Norwegia|Norwegii]]), młodego księcia, który najpóźniej wówczas (tj. w czerwcu 1389) oficjalnie zmienił imię na Eryk. Nadanie mu imienia na cześć m.in. po księciu duńskim (stryju Małgorzaty I), po swoim prapradziadku [[Eryk Magnusson|Eryku]], księciu Sudermanii i wnuku tego ostatniego, [[władcy Szwecji|władcy szwedzkim]] [[Eryk XII Magnusson|Eryku XII]] było symbolicznym wyrazem dążeń do unifikacji państw skandynawskich pod jego (przyszłym) panowaniem. Eryk został też wówczas uznany za [[władcy Norwegii|króla Norwegii]], a następnie Małgorzata w 1396 doprowadziła do jego wyboru na [[władcy Danii|króla Danii]] (po 6 stycznia) i Szwecji (11 czerwca i ponownie w lipcu na błoniach Mora pod Uppsalą)<ref group=uwaga>Duńczycy uznali Eryka Pomorskiego za króla w 1389, natomiast Szwedzi, w tym samym roku złożyli przyszłemu królowi hołd.</ref><ref name="Rymar332" /><ref>A. Kersten, ''Historia Szwecji'', s. 102.</ref><ref name=Gryfici>K. Kozłowski, J. Podralski, ''Gryfici. Książęta Pomorza Zachodniego'', s. 79.</ref>. 17 czerwca 1397 Eryk, w następstwie dalszych zabiegów Małgorzaty, został koronowany na władcę Szwecji, Danii i Norwegii<ref name=Madsen /><ref name=Rymar332 /><ref>A. Kersten, ''Historia Szwecji'', s. 103.</ref><ref name="danmarkshistorien">{{cytuj | tytuł = Unionsbrevet 1397 om regeringsudøvelsen i Kalmarunionen | data dostępu = 2022-06-17 | opublikowany = danmarkshistorien.dk | url = https://danmarkshistorien.dk/leksikon-og-kilder/vis/materiale/unionsbrevet-1397-om-regeringsudoevelsen-i-kalmarunionen/ | język = da}}</ref>. Jednocześnie przedstawiciele trzech królestw zawarli w [[Kalmar]]ze w Szwecji, akt [[unia personalna|unii personalnej]] (tzw. [[unia kalmarska|unii kalmarskiej]]). Zagwarantowano Erykowi, że w razie posiadania przez niego potomka płci męskiej, ten ostatni odziedziczy tron. Eryk, mimo [[wiek sprawny|wieku sprawnego]], nie sprawował faktycznej władzy, którą nadal dzierżyła królowa Małgorzata I do 1412<ref name=Rymar332 /><ref>A. Kersten, ''Historia Szwecji'', s. 103, 106.</ref>. |
||
== Rządy w Skandynawii == |
== Rządy w Skandynawii == |
||
Linia 77: | Linia 87: | ||
Podczas [[Sobór w Konstancji|soboru w Konstancji]] doszło do zbliżenia duńsko-polskiego, a rok po zakończeniu soboru, w lipcu 1419 – Eryk zawarł formalny sojusz z [[Korona Królestwa Polskiego|Koroną Królestwa Polskiego]], szukając przeciwwagi dla miast [[Hanza|hanzeatyckich]] i [[zakon krzyżacki|zakonu krzyżackiego]], największych rywali Danii w rejonie Morza Bałtyckiego<ref name=Eryk /><ref name=Dop111>B. Dopierała, ''Polskie losy Pomorza Zachodniego'', s. 111.</ref>, jednak do spodziewanego przez Eryka małżeństwa jego brata stryjecznego Bogusława IX z [[Jadwiga Jagiellonka (1408–1431)|Jadwigą]], córką [[Władysław II Jagiełło|Władysława II Jagiełły]] nie doszło<ref>E. Rymar, ''Rodowód książąt pomorskich'', s. 339.</ref>. |
Podczas [[Sobór w Konstancji|soboru w Konstancji]] doszło do zbliżenia duńsko-polskiego, a rok po zakończeniu soboru, w lipcu 1419 – Eryk zawarł formalny sojusz z [[Korona Królestwa Polskiego|Koroną Królestwa Polskiego]], szukając przeciwwagi dla miast [[Hanza|hanzeatyckich]] i [[zakon krzyżacki|zakonu krzyżackiego]], największych rywali Danii w rejonie Morza Bałtyckiego<ref name=Eryk /><ref name=Dop111>B. Dopierała, ''Polskie losy Pomorza Zachodniego'', s. 111.</ref>, jednak do spodziewanego przez Eryka małżeństwa jego brata stryjecznego Bogusława IX z [[Jadwiga Jagiellonka (1408–1431)|Jadwigą]], córką [[Władysław II Jagiełło|Władysława II Jagiełły]] nie doszło<ref>E. Rymar, ''Rodowód książąt pomorskich'', s. 339.</ref>. |
||
W 1423 Eryk wraz z książętami pomorskimi zawarł sojusz z zakonem krzyżackim, na wypadek wojny z Koroną<ref name=Dop111 />. W latach 1423–1425 Eryk udał się z pielgrzymką do Ziemi Świętej, wracając król zatrzymał się w Krakowie, gdzie z innymi władcami wziął udział w uroczystościach koronacyjnych czwartej żony króla Władysława Jagiełły – [[Zofia Holszańska|Zofii (Sonki)]]<ref name=Gryfici /><ref>J. Krzyżaniakowa, J. Ochmański, ''Władysław II Jagiełło'', s. 284.</ref>. |
W 1423 Eryk wraz z książętami pomorskimi zawarł sojusz z zakonem krzyżackim, na wypadek wojny z Koroną<ref name=Dop111 />. W latach 1423–1425 Eryk udał się z pielgrzymką do Ziemi Świętej, wracając król zatrzymał się w Krakowie, gdzie z innymi władcami wziął udział w uroczystościach koronacyjnych czwartej żony króla Władysława Jagiełły – [[Zofia Holszańska|Zofii (Sonki)]]<ref name=Gryfici /><ref>[[Jadwiga Krzyżaniakowa|J. Krzyżaniakowa]], [[Jerzy Ochmański|J. Ochmański]], ''Władysław II Jagiełło'', s. 284.</ref>. |
||
Po powrocie do Danii król wszczął kolejną wojnę z Holsztynem i Hanzą, trwającą do ogłoszenia rozejmu w 1432. Wcześniej w 1429, by pokryć koszty wojny i osłabić Hanzę – Eryk nałożył cła na statki przepływające przez duńskie cieśniny [[Sund]]u, potem podwyższył podatki w swych królestwach, co razem z trwającą blokadą morską Hanzy, osłabiającą handel bałtycki, doprowadziło do znacznego pogorszenia sytuacji ekonomicznej krajów unii kalmarskiej, a w konsekwencji do niezadowolenia z rządów króla<ref>L.-O. Larsson, ''Kalmarunionens tid. Från drottning Margareta till Kristian II'', wyd. 2, Stockholm 2006, s. 170–176.</ref>. |
Po powrocie do Danii w 1426 roku<ref>{{cytuj książkę |inni= Praca zbiorowa pod redakcją naukową Krzysztofa Baczkowskiego|tytuł= Wielka Historia Świata - Późne średniowiecze|tom= 5|wydawca= Oficyna Wydawnicza FOGRA|miejsce= Kraków|rok= 2005|isbn= 83-85719-89-X|strony= 518}}</ref>król wszczął kolejną wojnę z Holsztynem i Hanzą, trwającą do ogłoszenia rozejmu w 1432. Wcześniej w 1429, by pokryć koszty wojny i osłabić Hanzę – Eryk nałożył cła na statki przepływające przez duńskie cieśniny [[Sund]]u, potem podwyższył podatki w swych królestwach, co razem z trwającą blokadą morską Hanzy, osłabiającą handel bałtycki, doprowadziło do znacznego pogorszenia sytuacji ekonomicznej krajów unii kalmarskiej, a w konsekwencji do niezadowolenia z rządów króla<ref>L.-O. Larsson, ''Kalmarunionens tid. Från drottning Margareta till Kristian II'', wyd. 2, Stockholm 2006, s. 170–176.</ref>. |
||
Gdy w Szwecji wybuchło powstanie pod wodzą [[Engelbrekt Engelbrektsson|Engelbrekta Engelbrektssona]]<ref name=Eryk />, Eryk na krótki czas (od 16 sierpnia 1434 do 1435) został usunięty z tronu szwedzkiego. Ugoda z powstańcami doprowadziła do rewizji postanowień unii kalmarskiej, która odtąd miała być związkiem trzech suwerennych państw rządzonych przez własne rady na podstawie krajowego prawa. Eryk złamał postanowienia ugody, a gdy duńska rada wbrew królowi nie zgodziła się na uznanie księcia pomorskiego Bogusława IX (na którym ciążyła klątwa kościelna) następcą Eryka, to rada szwedzka powołała [[Karol VIII Knutsson Bonde|Karola Knutssona Bonde]] na regenta królestwa, a następnie wybuchło przeciwko królowi powstanie w Danii. W efekcie rady trzech królestw podjęły decyzje o detronizacji Eryka: w Danii i Szwecji (odpowiednio – 23 czerwca i we wrześniu 1439) oraz w Norwegii (1442)<ref name=Rymar332 />. Rada Królestwa Danii zwróciła się o przyjęcie korony królewskiej do księcia Palatynatu [[Krzysztof Bawarski|Krzysztofa Bawarskiego]] z dynastii [[Wittelsbachowie|Wittelsbachów]], będącego również potomkiem Waldemara IV Atterdaga (jego matka była siostrą Eryka)<ref>L.-O. Larsson, ''Kalmarunionens tid. Från drottning Margareta till Kristian II'', s. 245–246.</ref>. |
Gdy w Szwecji wybuchło powstanie pod wodzą [[Engelbrekt Engelbrektsson|Engelbrekta Engelbrektssona]]<ref name=Eryk />, Eryk na krótki czas (od 16 sierpnia 1434 do 1435) został usunięty z tronu szwedzkiego. Ugoda z powstańcami doprowadziła do rewizji postanowień unii kalmarskiej, która odtąd miała być związkiem trzech suwerennych państw rządzonych przez własne rady na podstawie krajowego prawa. Eryk złamał postanowienia ugody, a gdy duńska rada wbrew królowi nie zgodziła się na uznanie księcia pomorskiego Bogusława IX (na którym ciążyła klątwa kościelna) następcą Eryka, to rada szwedzka powołała [[Karol VIII Knutsson Bonde|Karola Knutssona Bonde]] na regenta królestwa, a następnie wybuchło przeciwko królowi powstanie w Danii. W efekcie rady trzech królestw podjęły decyzje o detronizacji Eryka: w Danii i Szwecji (odpowiednio – 23 czerwca i we wrześniu 1439) oraz w Norwegii (1442)<ref name=Rymar332 />. Rada Królestwa Danii zwróciła się o przyjęcie korony królewskiej do księcia Palatynatu [[Krzysztof Bawarski|Krzysztofa Bawarskiego]] z dynastii [[Wittelsbachowie|Wittelsbachów]], będącego również potomkiem Waldemara IV Atterdaga (jego matka była siostrą Eryka)<ref>L.-O. Larsson, ''Kalmarunionens tid. Från drottning Margareta till Kristian II'', s. 245–246.</ref>. |
||
== Powrót na Pomorze == |
== Powrót na Pomorze == |
||
[[Plik:Pommernwappen.jpg|thumb |
[[Plik:Pommernwappen.jpg|thumb|Herb rodowy [[Gryfici|Gryfitów]]]] |
||
Pokonany Eryk osiadł na [[Gotlandia|Gotlandii]], gdzie w [[Visby]] urządził swą siedzibę, skąd dokonywał łupieskich wypraw, napadając na statki kupieckie, najczęściej należące do Hanzy. Mimo prób uzyskania pomocy od zakonu krzyżackiego i księcia Bogusława IX, zdetronizowany Eryk nie zdołał podjąć żadnych poważniejszych kroków by odzyskać utracone trony. Proponowano Erykowi oddanie Gotlandii w dożywocie, jednak tenże wzmógł akcje [[korsarz|korsarskie]] na Bałtyku<ref name=Rymar332 /><ref name=Gryfici />. Eryk usiłował sprzedać Gotlandię zakonowi krzyżackiemu, Danii lub Szwecji, ale po udanym kontrataku sił szwedzkich na wyspę opuścił Gotlandię w 1449. W tym samym roku objął władzę po zmarłym w 1446 księciu Bogusławie IX (swym bracie stryjecznym), którego był najbliższym krewnym, w księstwie słupskim (współrządziła z nim wdowa po Bogusławie – [[Maria mazowiecka|Maria]]), swoją rezydencję ustanawiając w nadmorskim [[Darłowo|Darłowie]]<ref name=Rymar332 /><ref name=Eryk /><ref>B. Dopierała, ''Polskie losy Pomorza Zachodniego'', s. 112.</ref>. |
Pokonany Eryk osiadł na [[Gotlandia|Gotlandii]], gdzie w [[Visby]] urządził swą siedzibę, skąd dokonywał łupieskich wypraw, napadając na statki kupieckie, najczęściej należące do Hanzy. Mimo prób uzyskania pomocy od zakonu krzyżackiego i księcia Bogusława IX, zdetronizowany Eryk nie zdołał podjąć żadnych poważniejszych kroków, by odzyskać utracone trony. Proponowano Erykowi oddanie Gotlandii w dożywocie, jednak tenże wzmógł akcje [[korsarz|korsarskie]] na Bałtyku<ref name=Rymar332 /><ref name=Gryfici />. Eryk usiłował sprzedać Gotlandię zakonowi krzyżackiemu, Danii lub Szwecji, ale po udanym kontrataku sił szwedzkich na wyspę opuścił Gotlandię w 1449. W tym samym roku objął władzę po zmarłym w 1446 księciu Bogusławie IX (swym bracie stryjecznym), którego był najbliższym krewnym, w księstwie słupskim (współrządziła z nim wdowa po Bogusławie – [[Maria mazowiecka|Maria]]), swoją rezydencję ustanawiając w nadmorskim [[Darłowo|Darłowie]]<ref name=Rymar332 /><ref name=Eryk /><ref>B. Dopierała, ''Polskie losy Pomorza Zachodniego'', s. 112.</ref>. |
||
[[Plik:Eric the Pomeranian of Denmark, Norway & Sweden grave 2010 (2).jpg|thumb|Sarkofag Eryka Pomorskiego w [[Kościół Matki Bożej Częstochowskiej w Darłowie|Kościele Mariackim w Darłowie]]]] |
[[Plik:Eric the Pomeranian of Denmark, Norway & Sweden grave 2010 (2).jpg|thumb|Sarkofag Eryka Pomorskiego w [[Kościół Matki Bożej Częstochowskiej w Darłowie|Kościele Mariackim w Darłowie]]]] |
||
Po objęciu władzy w księstwie Eryk pilnował jego spraw, łagodził spory między biskupem kamieńskim a miastami, szczególnie z [[Kołobrzeg]]iem. Był jednocześnie pośrednikiem w rozstrzygnięciu [[Konflikt o spław Regą|konfliktu o spław rzeką Regą]] pomiędzy [[Gryfice|Gryficami]] a [[Trzebiatów|Trzebiatowem]] w 1449<ref name=Gryfici /><ref>S. Rzeszowski, ''Z dziejów Gryfic |
Po objęciu władzy w księstwie Eryk pilnował jego spraw, łagodził spory między biskupem kamieńskim a miastami, szczególnie z [[Kołobrzeg]]iem. Był jednocześnie pośrednikiem w rozstrzygnięciu [[Konflikt o spław Regą|konfliktu o spław rzeką Regą]] pomiędzy [[Gryfice|Gryficami]] a [[Trzebiatów|Trzebiatowem]] w 1449<ref name=Gryfici /><ref>S. Rzeszowski, ''Z dziejów Gryfic'', [w:] T. Białecki (red.),'' Ziemia Gryficka 1969'', s. 84–85.</ref>. |
||
We współpracy z wdową po Bogusławie IX, księżną [[Maria mazowiecka|Marią]] (córką [[Siemowit IV|Siemowita IV]] ks. mazowieckiego) doprowadził do małżeństwa jedynej córki Bogusława IX – Zofii z [[książęta pomorscy|księciem wołogoskim]] [[Eryk II (książę pomorski)|Erykiem II]], swoim krewnym z dynastii Gryfitów, którego wyznaczył następcą w Księstwie Słupskim<ref>E. Rymar, ''Rodowód książąt pomorskich'', s. 347–348.</ref>. |
We współpracy z wdową po Bogusławie IX, księżną [[Maria mazowiecka|Marią]] (córką [[Siemowit IV|Siemowita IV]] ks. mazowieckiego) doprowadził do małżeństwa jedynej córki Bogusława IX – Zofii z [[książęta pomorscy|księciem wołogoskim]] [[Eryk II (książę pomorski)|Erykiem II]], swoim krewnym z dynastii Gryfitów, którego wyznaczył następcą w Księstwie Słupskim<ref>E. Rymar, ''Rodowód książąt pomorskich'', s. 347–348.</ref>. |
||
Władając księstwem, Eryk rezydował przede wszystkim w Darłowie, gdzie w tamtejszym [[Zamek Książąt Pomorskich w Darłowie|zamku]] miał swą siedzibę i gdzie zmarł przed 16 czerwca 1459 (zapewne 3 maja)<ref name=Rymar332-335 />. |
Władając księstwem, Eryk rezydował przede wszystkim w Darłowie, gdzie w tamtejszym [[Zamek Książąt Pomorskich w Darłowie|zamku]] miał swą siedzibę i gdzie zmarł przed 16 czerwca 1459 (zapewne 3 maja)<ref name=Rymar332-335 />. Król przed śmiercią przekazał księżniczce Zofii i Erykowi II skarb, składający się z kosztowności przywiezionych z Danii oraz zdobytych podczas korsarskich wypraw. Późniejsi królowie duńscy czynili wielkie starania o odzyskanie skarbu, który uważali za swoją własność. Co się stało ze skarbem, tego do dziś nie wiadomo. Obecnie król Eryk jest pochowany w kościele pw. [[Kościół Matki Bożej Częstochowskiej w Darłowie|Matki Bożej Częstochowskiej w Darłowie]], gdzie można zobaczyć jego grobowiec, wystawiony w 1882 r.<ref>https://bibliotekacyfrowa.eu/Content/30246/33012-0001.pdf</ref>. |
||
== Rodzina == |
== Rodzina == |
||
Linia 205: | Linia 215: | ||
* Dopierała B., ''Polskie losy Pomorza Zachodniego'', Poznań 1970. |
* Dopierała B., ''Polskie losy Pomorza Zachodniego'', Poznań 1970. |
||
* [[Adam Kersten|Kersten A.]], ''Historia Szwecji'', Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1973. |
* [[Adam Kersten|Kersten A.]], ''Historia Szwecji'', Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1973. |
||
* {{Cytuj |autor = Kazimierz Kozłowski; Jerzy Podralski |tytuł = Gryfici. Książęta Pomorza Zachodniego |data = 1985 |isbn = 83-03-00530-8 |miejsce = Szczecin |wydawca = Krajowa Agencja Wydawnicza |oclc = 189424372}} |
* {{Cytuj |autor = Kazimierz Kozłowski; Jerzy Podralski |tytuł = Gryfici. Książęta Pomorza Zachodniego |data = 1985 |isbn = 83-03-00530-8 |miejsce = Szczecin |wydawca = [[Krajowa Agencja Wydawnicza]] |oclc = 189424372}} |
||
* Krzyżaniakowa J., Ochmański J., ''Władysław II Jagiełło'', Wrocław 2006, {{ISBN|978-83-04-04778-5}}. |
* [[Jadwiga Krzyżaniakowa|Krzyżaniakowa J.]], [[Jerzy Ochmański|Ochmański J.]], ''Władysław II Jagiełło'', Wrocław 2006, {{ISBN|978-83-04-04778-5}}. |
||
* {{Cytuj |autor = [[Edward Rymar]]; |tytuł = Rodowód książąt pomorskich |data = 2005 |isbn = 83-87879-50-9 |miejsce = Szczecin |wydawca = Książnica Pomorska im. Stanisława Staszica |oclc = 69296056}} |
* {{Cytuj |autor = [[Edward Rymar]]; |tytuł = Rodowód książąt pomorskich |data = 2005 |isbn = 83-87879-50-9 |miejsce = Szczecin |wydawca = Książnica Pomorska im. Stanisława Staszica |oclc = 69296056}} |
||
* Rzeszowski S., ''Z dziejów Gryfic'', [w:] [[Tadeusz Białecki|Białecki T.]] (red.), ''Ziemia Gryficka 1969'', Szczecin 1971. |
* Rzeszowski S., ''Z dziejów Gryfic'', [w:] [[Tadeusz Białecki|Białecki T.]] (red.), ''Ziemia Gryficka 1969'', Szczecin 1971. |
||
Linia 227: | Linia 237: | ||
{{Władcy Finlandii}} |
{{Władcy Finlandii}} |
||
{{Władcy Islandii}} |
{{Władcy Islandii}} |
||
{{Władcy księstwa słupskiego}} |
|||
{{Władca |
|||
|poprzednik = [[Bogusław IX]] |
|||
|rozmiar = 50 |
|||
|funkcja = [[Książęta pomorscy|Książę słupski]] |
|||
|lata = 1449–1459 |
|||
|następca = [[Eryk II (książę pomorski)|Eryk II]] |
|||
}} |
|||
{{Władca |
|||
|poprzednik = [[Bogusław IX]] |
|||
|rozmiar = 50 |
|||
|funkcja = [[Książęta pomorscy|Książę stargardzki]] |
|||
|lata = 1449–1459 |
|||
|następca = w składzie Księstwa Słupskiego |
|||
}} |
|||
{{Kontrola autorytatywna}} |
{{Kontrola autorytatywna}} |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
[[Kategoria:Książęta słupscy]] |
[[Kategoria:Książęta słupscy]] |
||
⚫ | |||
[[Kategoria:Odznaczeni Orderem Podwiązki]] |
[[Kategoria:Odznaczeni Orderem Podwiązki]] |
||
[[Kategoria:Osoby adoptowane]] |
|||
[[Kategoria:Ludzie urodzeni w Darłowie]] |
[[Kategoria:Ludzie urodzeni w Darłowie]] |
||
[[Kategoria:Urodzeni w 1382]] |
[[Kategoria:Urodzeni w 1382]] |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
[[Kategoria:Zmarli w 1459]] |
[[Kategoria:Zmarli w 1459]] |
||
⚫ |
Aktualna wersja na dzień 23:39, 11 sie 2024
Herb Eryka Pomorskiego[1] | |
Król Norwegii | |
Okres |
od 1389 |
---|---|
Poprzednik | |
Następca | |
Król Danii | |
Okres |
od 1396 |
Poprzednik | |
Następca | |
Król Szwecji | |
Okres |
od 1396 |
Poprzednik | |
Następca |
Karol VIII Knutsson Bonde |
Książę słupski | |
Okres |
od 1449 |
Poprzednik | |
Następca | |
Książę stargardzki | |
Okres |
od 1449 |
Poprzednik | |
Następca |
w składzie Księstwa Słupskiego |
Dane biograficzne | |
Dynastia | |
Data i miejsce urodzenia |
przed 11 czerwca 1382 |
Data i miejsce śmierci |
zap. 3 maja lub |
Ojciec | |
Matka |
Maria meklemburska |
Żona |
Filipa Lancaster, Cecylia |
Dzieci | |
Odznaczenia | |
Eryk Pomorski (ur. przed 11 czerwca 1382 w Darłowie, zm. przed 16 czerwca (zap. 3 maja) 1459, tamże[2]) – książę pomorski z dynastii Gryfitów (jako Bogusław). Król Norwegii (jako Eryk III) w latach 1389–1442, król Danii (jako Eryk VII) w latach 1396–1439 i król Szwecji (jako Eryk XIII) w latach 1396–1434/1435–1439, książę słupski i stargardzki jako Eryk I w latach 1449–1459. Syn księcia słupskiego Warcisława VII i Marii, córki Henryka III, księcia meklemburskiego, z linii meklembursko-zwierzyńskiej.
Władca skandynawski
[edytuj | edytuj kod]Urodził się na zamku darłowskim w pierwszej połowie 1382 (na pewno przed 11 czerwca tego roku), na chrzcie otrzymał imię bardzo popularne w dynastii Gryfitów – Bogusław[3][4]. Jego babką ze strony matki była księżniczka duńska Ingeborga, córka króla Waldemara IV Atterdaga, ostatniego męskiego przedstawiciela dynastii Estridsenów na tronie duńskim. Siostrą Ingeborgi była Małgorzata I[5].
Po śmierci Waldemara IV Atterdaga na tron duński w wieku sześciu lat wstąpił Olaf II, syn króla Norwegii Haakona VI z dynastii Folkunga i Małgorzaty I, młodszej córki Waldemara IV. Regencję za małoletniego Olafa sprawowała Małgorzata, która po śmierci swego męża (1380) przejęła rządy regencyjne także w Norwegii. Olaf II zmarł przedwcześnie w 1387, w wieku 17 lat[3].
W 1389 Małgorzata wsparła powstanie szwedzkiego rycerstwa przeciwko władzy tamtejszego króla Albrechta, pochodzącego z niemieckiej dynastii meklemburskiej. W tym samym roku Małgorzata adoptowała, przebywającego wraz ze swoim ojcem Warcisławem VII w Danii już od końca grudnia roku poprzedniego (a od 15 lutego 1388 uznanego przez nią za jej następcę w Norwegii), młodego księcia, który najpóźniej wówczas (tj. w czerwcu 1389) oficjalnie zmienił imię na Eryk. Nadanie mu imienia na cześć m.in. po księciu duńskim (stryju Małgorzaty I), po swoim prapradziadku Eryku, księciu Sudermanii i wnuku tego ostatniego, władcy szwedzkim Eryku XII było symbolicznym wyrazem dążeń do unifikacji państw skandynawskich pod jego (przyszłym) panowaniem. Eryk został też wówczas uznany za króla Norwegii, a następnie Małgorzata w 1396 doprowadziła do jego wyboru na króla Danii (po 6 stycznia) i Szwecji (11 czerwca i ponownie w lipcu na błoniach Mora pod Uppsalą)[a][4][6][7]. 17 czerwca 1397 Eryk, w następstwie dalszych zabiegów Małgorzaty, został koronowany na władcę Szwecji, Danii i Norwegii[3][4][8][9]. Jednocześnie przedstawiciele trzech królestw zawarli w Kalmarze w Szwecji, akt unii personalnej (tzw. unii kalmarskiej). Zagwarantowano Erykowi, że w razie posiadania przez niego potomka płci męskiej, ten ostatni odziedziczy tron. Eryk, mimo wieku sprawnego, nie sprawował faktycznej władzy, którą nadal dzierżyła królowa Małgorzata I do 1412[4][10].
Rządy w Skandynawii
[edytuj | edytuj kod]Po objęciu samodzielnych rządów w 1412 Eryk rozpoczął staranie o odzyskanie księstwa szlezwickiego dla korony duńskiej, które jako lenno dzierżyli hrabiowie holsztyńscy. Mimo że parlament duński nakazał tamtejszym hrabiom zwrócić Szlezwik, co zatwierdził król Niemiec Zygmunt Luksemburski, Eryk po trwających do 1423 walkach (wspierany przez swych krewnych, książąt pomorskich Bogusława IX i Barnima VIII) musiał ostatecznie wycofać się z kilkukrotnie zajmowanego księstwa[3][4][7].
Eryk zreorganizował swoją kancelarię królewską, rozbudował Kopenhagę i inne miasta Danii, jednakże skupienie się tylko na sprawach duńskich wywołało niezadowolenie w królestwach Norwegii i Szwecji, gdzie król popadł w konflikt z tamtejszymi możnymi, tym bardziej że stanowiska w tych dwóch krajach król obsadzał Duńczykami lub Niemcami z Pomorza. Dodatkowym źródłem konfliktu był charakter króla, był on bowiem człowiekiem porywczym, szorstkim w obejściu, ze skłonnościami do autorytaryzmu[3].
Podczas soboru w Konstancji doszło do zbliżenia duńsko-polskiego, a rok po zakończeniu soboru, w lipcu 1419 – Eryk zawarł formalny sojusz z Koroną Królestwa Polskiego, szukając przeciwwagi dla miast hanzeatyckich i zakonu krzyżackiego, największych rywali Danii w rejonie Morza Bałtyckiego[5][11], jednak do spodziewanego przez Eryka małżeństwa jego brata stryjecznego Bogusława IX z Jadwigą, córką Władysława II Jagiełły nie doszło[12].
W 1423 Eryk wraz z książętami pomorskimi zawarł sojusz z zakonem krzyżackim, na wypadek wojny z Koroną[11]. W latach 1423–1425 Eryk udał się z pielgrzymką do Ziemi Świętej, wracając król zatrzymał się w Krakowie, gdzie z innymi władcami wziął udział w uroczystościach koronacyjnych czwartej żony króla Władysława Jagiełły – Zofii (Sonki)[7][13].
Po powrocie do Danii w 1426 roku[14]król wszczął kolejną wojnę z Holsztynem i Hanzą, trwającą do ogłoszenia rozejmu w 1432. Wcześniej w 1429, by pokryć koszty wojny i osłabić Hanzę – Eryk nałożył cła na statki przepływające przez duńskie cieśniny Sundu, potem podwyższył podatki w swych królestwach, co razem z trwającą blokadą morską Hanzy, osłabiającą handel bałtycki, doprowadziło do znacznego pogorszenia sytuacji ekonomicznej krajów unii kalmarskiej, a w konsekwencji do niezadowolenia z rządów króla[15].
Gdy w Szwecji wybuchło powstanie pod wodzą Engelbrekta Engelbrektssona[5], Eryk na krótki czas (od 16 sierpnia 1434 do 1435) został usunięty z tronu szwedzkiego. Ugoda z powstańcami doprowadziła do rewizji postanowień unii kalmarskiej, która odtąd miała być związkiem trzech suwerennych państw rządzonych przez własne rady na podstawie krajowego prawa. Eryk złamał postanowienia ugody, a gdy duńska rada wbrew królowi nie zgodziła się na uznanie księcia pomorskiego Bogusława IX (na którym ciążyła klątwa kościelna) następcą Eryka, to rada szwedzka powołała Karola Knutssona Bonde na regenta królestwa, a następnie wybuchło przeciwko królowi powstanie w Danii. W efekcie rady trzech królestw podjęły decyzje o detronizacji Eryka: w Danii i Szwecji (odpowiednio – 23 czerwca i we wrześniu 1439) oraz w Norwegii (1442)[4]. Rada Królestwa Danii zwróciła się o przyjęcie korony królewskiej do księcia Palatynatu Krzysztofa Bawarskiego z dynastii Wittelsbachów, będącego również potomkiem Waldemara IV Atterdaga (jego matka była siostrą Eryka)[16].
Powrót na Pomorze
[edytuj | edytuj kod]Pokonany Eryk osiadł na Gotlandii, gdzie w Visby urządził swą siedzibę, skąd dokonywał łupieskich wypraw, napadając na statki kupieckie, najczęściej należące do Hanzy. Mimo prób uzyskania pomocy od zakonu krzyżackiego i księcia Bogusława IX, zdetronizowany Eryk nie zdołał podjąć żadnych poważniejszych kroków, by odzyskać utracone trony. Proponowano Erykowi oddanie Gotlandii w dożywocie, jednak tenże wzmógł akcje korsarskie na Bałtyku[4][7]. Eryk usiłował sprzedać Gotlandię zakonowi krzyżackiemu, Danii lub Szwecji, ale po udanym kontrataku sił szwedzkich na wyspę opuścił Gotlandię w 1449. W tym samym roku objął władzę po zmarłym w 1446 księciu Bogusławie IX (swym bracie stryjecznym), którego był najbliższym krewnym, w księstwie słupskim (współrządziła z nim wdowa po Bogusławie – Maria), swoją rezydencję ustanawiając w nadmorskim Darłowie[4][5][17].
Po objęciu władzy w księstwie Eryk pilnował jego spraw, łagodził spory między biskupem kamieńskim a miastami, szczególnie z Kołobrzegiem. Był jednocześnie pośrednikiem w rozstrzygnięciu konfliktu o spław rzeką Regą pomiędzy Gryficami a Trzebiatowem w 1449[7][18].
We współpracy z wdową po Bogusławie IX, księżną Marią (córką Siemowita IV ks. mazowieckiego) doprowadził do małżeństwa jedynej córki Bogusława IX – Zofii z księciem wołogoskim Erykiem II, swoim krewnym z dynastii Gryfitów, którego wyznaczył następcą w Księstwie Słupskim[19].
Władając księstwem, Eryk rezydował przede wszystkim w Darłowie, gdzie w tamtejszym zamku miał swą siedzibę i gdzie zmarł przed 16 czerwca 1459 (zapewne 3 maja)[2]. Król przed śmiercią przekazał księżniczce Zofii i Erykowi II skarb, składający się z kosztowności przywiezionych z Danii oraz zdobytych podczas korsarskich wypraw. Późniejsi królowie duńscy czynili wielkie starania o odzyskanie skarbu, który uważali za swoją własność. Co się stało ze skarbem, tego do dziś nie wiadomo. Obecnie król Eryk jest pochowany w kościele pw. Matki Bożej Częstochowskiej w Darłowie, gdzie można zobaczyć jego grobowiec, wystawiony w 1882 r.[20].
Rodzina
[edytuj | edytuj kod]Małżeństwo z Filippą Lancaster
[edytuj | edytuj kod]26 października 1406 w Lund (wówczas Dania, dziś Szwecja) poślubił królewnę angielską Filipę z dynastii Lancasterów. Jego wybranka była najmłodszą córką króla Anglii Henryka IV[3]. Małżeństwo nie było zgodne. Kłótnie wywoływała bezpłodność żony (XV-wieczna kronika szwedzka), choć starsza literatura przedmiotu wspomina o zmarłych w młodości synach królewskich (Tomasz Kantzow, A, Hiltebrand, J. Micraelius). W 1429 Filippa zamieszkała w klasztorze Brygidek w Vadstenie, gdzie zmarła 5 stycznia 1430 i następnego dnia została pochowana. W kościele klasztornym zachowała się jej płyta nagrobna. Małżeństwo to pozostało bezdzietne[2].
Związek z Cecylią
[edytuj | edytuj kod]Po śmierci żony królowej Filippy król wdał się w romans z Cecylią[3], pokojówką (?) zmarłej królowej, co mocno wzburzyło jego poddanych. Eryk z Cecylią mieszkali razem podczas pobytu na Gotlandii, a później także w Darłowie. Prawdopodobnie po 1439 zawarli małżeństwo morganatyczne. Według gdańskiego kronikarza Kaspra Schütza – Eryk miał syna Eryka (juniora), który zmarł w dzieciństwie. Współczesna genealogia sugeruje, że potomek pochodził ze związku z Cecylią[21].
Genealogia
[edytuj | edytuj kod]Bogusław V ur. w okr. 1317–1318 zm. w okr. 3 II–24 IV 1374 |
Adelajda Welf ur. ok. 1341 zm. być może 5 II 1407 |
Henryk III ur. 1337 zm. 14 IV 1383 |
Ingeborga duńska ur. 1 IV 1347 zm. 16 VI 1370 | ||||||||||
Warcisław VII ur. w okr. 1362–1363 najp. 1365 zm. 25 lutego 1395 |
Maria ur. 1363–1367 zm. w okr. 9 VIII 1402 – 7 II 1403 |
||||||||||||
1 Filipa Lancaster ur. 1393 lub 4 VII 1394 zm. 5 I 1430 OO 26 X 1406 |
Eryk Pomorski (ur. przed 11 VI 1382 zm. zap. 3 V lub przed 16 VI 1459) |
2 Cecylia ur. ? zm. po 22 VII 1459 OO zap. po 1439 |
|||||||
2 |
|||||||||
Eryk (junior) ur. ? zm. ? |
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Duńczycy uznali Eryka Pomorskiego za króla w 1389, natomiast Szwedzi, w tym samym roku złożyli przyszłemu królowi hołd.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Herb Eryka Pomorskiego – ks. pomorskiego. Pole sercowe lew z toporem - herb Norwegii; trzy błękitne lwy na złotym tle - herb Danii; trzy złote korony - mały herb Szwecji, złoty lew na trzech srebrnych skosach - z wielkiego herbu Szwecji; czerwony gryf - herb Pomorza
- ↑ a b c E. Rymar, Rodowód książąt pomorskich, s. 332, 335.
- ↑ a b c d e f g U. Madsen , Erich I. [online] [dostęp 2012-03-17] (niem.).
- ↑ a b c d e f g h E. Rymar, Rodowód książąt pomorskich, s. 332.
- ↑ a b c d R. Schmidt , Erich I. (ursprünglich Bogislaw). Herzog von Pommern-Stolp, König von Norwegen, Dänemark und Schweden [online] [dostęp 2012-03-17] (niem.).
- ↑ A. Kersten, Historia Szwecji, s. 102.
- ↑ a b c d e K. Kozłowski, J. Podralski, Gryfici. Książęta Pomorza Zachodniego, s. 79.
- ↑ A. Kersten, Historia Szwecji, s. 103.
- ↑ Unionsbrevet 1397 om regeringsudøvelsen i Kalmarunionen [online], danmarkshistorien.dk [dostęp 2022-06-17] (duń.).
- ↑ A. Kersten, Historia Szwecji, s. 103, 106.
- ↑ a b B. Dopierała, Polskie losy Pomorza Zachodniego, s. 111.
- ↑ E. Rymar, Rodowód książąt pomorskich, s. 339.
- ↑ J. Krzyżaniakowa, J. Ochmański, Władysław II Jagiełło, s. 284.
- ↑ Wielka Historia Świata - Późne średniowiecze. Praca zbiorowa pod redakcją naukową Krzysztofa Baczkowskiego. T. 5. Kraków: Oficyna Wydawnicza FOGRA, 2005, s. 518. ISBN 83-85719-89-X.
- ↑ L.-O. Larsson, Kalmarunionens tid. Från drottning Margareta till Kristian II, wyd. 2, Stockholm 2006, s. 170–176.
- ↑ L.-O. Larsson, Kalmarunionens tid. Från drottning Margareta till Kristian II, s. 245–246.
- ↑ B. Dopierała, Polskie losy Pomorza Zachodniego, s. 112.
- ↑ S. Rzeszowski, Z dziejów Gryfic, [w:] T. Białecki (red.), Ziemia Gryficka 1969, s. 84–85.
- ↑ E. Rymar, Rodowód książąt pomorskich, s. 347–348.
- ↑ https://bibliotekacyfrowa.eu/Content/30246/33012-0001.pdf
- ↑ E. Rymar, Rodowód książąt pomorskich, s. 347.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]Opracowania
[edytuj | edytuj kod]- Dopierała B., Polskie losy Pomorza Zachodniego, Poznań 1970.
- Kersten A., Historia Szwecji, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1973.
- Kazimierz Kozłowski , Jerzy Podralski , Gryfici. Książęta Pomorza Zachodniego, Szczecin: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1985, ISBN 83-03-00530-8, OCLC 189424372 .
- Krzyżaniakowa J., Ochmański J., Władysław II Jagiełło, Wrocław 2006, ISBN 978-83-04-04778-5.
- Edward Rymar, Rodowód książąt pomorskich, Szczecin: Książnica Pomorska im. Stanisława Staszica, 2005, ISBN 83-87879-50-9, OCLC 69296056 .
- Rzeszowski S., Z dziejów Gryfic, [w:] Białecki T. (red.), Ziemia Gryficka 1969, Szczecin 1971.
Opracowania online
[edytuj | edytuj kod]- Institut for Historie og Områdestudier, Aarhus Universitet, Unionsbrevet 1397 om regeringsudøvelsen i Kalmarunionen (duń.), [dostęp 2012-04-02].
- Madsen U., Erich I. (niem.), [dostęp 2012-03-17].
- Schmidt R., Erich I. (ursprünglich Bogislaw). Herzog von Pommern-Stolp, König von Norwegen, Dänemark und Schweden (niem.), [w:] NDB, ADB Deutsche Biographie (niem.), [dostęp 2012-03-17].
Literatura dodatkowa (opracowania)
[edytuj | edytuj kod]- Zygmunt Boras, Książęta Pomorza Zachodniego, Poznań: Wyd. Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, 1996, s. 125–141, ISBN 83-232-0732-1, OCLC 830122949 .
- Małgorzata Hertmanowicz-Brzoza , Kamil Stepan , Słownik władców świata, Kraków: Wydawnictwo Zielona Sowa, 2005, s. 201–202, ISBN 83-7435-077-6, OCLC 749692036 .
Literatura dodatkowa (online)
[edytuj | edytuj kod]- Sprague M., Sweden. An illustrated history (ang.), New York 2005, ISBN 0-7818-1114-7, s. 87–89, [dostęp 2012-05-13].