Alice Masaryková
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Zawód, zajęcie |
działaczka feministyczna, prozdrowotna i socjalna |
Alice Garrigue Masaryková (ur. 3 maja 1879 w Wiedniu, zm. 29 listopada 1966 w Chicago) – czeska działaczka feministyczna i założycielka Czeskiego Czerwonego Krzyża, przewodnicząca I Międzynarodowej Konferencji Opieki Społecznej w Paryżu w 1928 r.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Córka pierwszego prezydenta Czechosłowacji Tomáša Masaryka i Charlotte Garrigue[1]. Urodziła się w Wiedniu. Do Pragi rodzice przeprowadzili się, gdy miała trzy lata. Tu ukończyła szkołę średnią i rozpoczęła studia. Początkowo studiowała medycynę, po czym zmieniła kierunek studiów i w 1903 roku została absolwentką historii. Ukończyła podyplomowy kurs opieki społecznej w Stanach Zjednoczonych. Pracowała jako nauczycielka w Czeskich Budziejowicach i Pradze[2]. Została uwięziona za działalność zagraniczną ojca podczas I wojny światowej i zwolniona dopiero po interwencji amerykańskiego ambasadora w Wiedniu[3].
W latach 1918–1919 była członkinią Revoluční národní shromáždění (Rewolucyjnego Zgromadzenia Narodowego Republiki Czechosłowackiej)[2].
6 lutego 1919 roku została powołana przez prezydenta Czechosłowacji na przewodniczącą Czechosłowackiego Czerwonego Krzyża i funkcję tę pełniła do rezygnacji w grudniu 1938 roku[4]. W 1919 roku założyła pierwszą w Czechosłowacji wyższą szkołę socjalną. W 1926 roku z jej inicjatywy zaczęto w Czechosłowacji obchodzić Dzień Matki. Zapoczątkowała również obchodzenie podczas Wielkanocy dwuminutowej ciszy wielkanocnej Czerwonego Krzyża. W 1948 roku przekształcono ten zwyczaj w obchody Międzynarodowego Dnia Czerwonego Krzyża. Równocześnie, aby usunąć konotacje religijne, zmieniono również dzień obchodów na 8 maja[1].
Po śmierci matki w 1923 roku opiekowała się ojcem[1] do dnia jego śmierci w 1937 roku. W 1939 roku wyjechała do Genewy, gdzie mieszkała jej siostra Olga. Stamtąd razem wyjechały do Stanów Zjednoczonych i tam spędziły wojnę. Otrzymała tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu Pittsburskiego[5]. W 1945 roku wróciła do kraju. Po przewrocie komunistycznym w Czechosłowacji i niewyjaśnionej śmierci brata Jana Masaryka wyjechała pod koniec 1948 roku do Szwajcarii, a potem do Wielkiej Brytanii. Od 1950 roku mieszkała w Stanach Zjednoczonych. Zmarła 29 listopada 1966 roku w klinice w Chicago, jej prochy złożono w Mauzoleum Masaryka w Chicago[1]. Z inicjatywy Czeskiego Czerwonego Krzyża urna z jej prochami została sprowadzona do kraju w 1994 roku i złożona w rodzinnym grobie w Lánach[4].
Upamiętnienie
[edytuj | edytuj kod]- W 1994 roku Czeski Czerwony Krzyż ustanowił medal Alice Masarykovej. Po raz pierwszy przyznano go w 2003 roku[4].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d Alice Masarykova [online], Radio Prague International, 6 marca 2002 [dostęp 2021-05-02] (ang.).
- ↑ a b Ian Willoughby, Alice Masarykova [online], 3 czerwca 2002 [dostęp 2021-05-02].
- ↑ (cs) Preclík, Vratislav. Masaryk a legie (Masaryk and legions), váz. kniha, 219 pages, first issue vydalo nakladatelství Paris Karviná, Žižkova 2379 (734 01 Karvina, Czech Republic) ve spolupráci s Masarykovým demokratickým hnutím (Masaryk Democratic Movement, Prague), 2019, ISBN 978-80-87173-47-3, pages 12 – 14, 24 – 26, 110 – 112, 124–125, 199.
- ↑ a b c Medaile Alice Masarykové [online] [dostęp 2021-05-02].
- ↑ Alice Masaryková – Ženy ve vědě do roku 1945 [online], albina.ff.cuni.cz [dostęp 2021-05-02].
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Helen Rappaport, Encyclopedia of women social reformers, Volume 2, Library Binding, 2001
- ISNI: 0000000083561014
- VIAF: 9979058
- LCCN: n80045150
- GND: 119448300
- BnF: 129683407
- SUDOC: 069086095
- NLA: 35166408
- NKC: jk01080473, jo20191048406
- NTA: 131451820
- CiNii: DA16096053
- Open Library: OL183090A
- PLWABN: 9810698188805606
- NUKAT: n2003027586
- J9U: 987007312167605171
- NSK: 000106818
- CONOR: 290497123
- LIH: LNB:CVgG;=Bd