Obala Slonovače
Obala Bjelokosti[nb 1] (francuski Côte d'Ivoire [kot divwaʁ]; službeno Republika Côte d'Ivoire, franc. République de Côte d'Ivoire), država u zapadnoj Africi. Graniči s Liberijom i Gvinejom na zapadu, Malijem i Burkinom Faso na sjeveru te Ganom na istoku, a na jugu izlazi na Gvinejski zaljev, dio Atlantika. Smatra se jednom od najprosperitetnijih zemalja zapadne Afrike, ali je njen razvoj u posljednje vrijeme usporen zbog političke nestabilnosti.
Republika Côte d'Ivoire République de Côte d'Ivoire | |
|---|---|
 | |
| Glavni grad | Yamoussoukro |
| Najveći grad | Abidjan |
| Službeni jezici | francuski |
| Drugi jezici | Baoulé, Dioula, Dan, Anyin i Cebaara Senufo između ostalih |
| Demonim(i) | Bjelokošćani |
| Government | |
| Alassane Ouattara | |
• Premijer | Patrick Achi |
| nezavisnost od Francuske | |
• Datum | 7. august 1960 |
| Površina | |
• Ukupno | 322,460 km2 (68th.) |
| Stanovništvo | |
• Procjena za 2009 | 20,617.068 (5..) |
• Popis iz 1998 | 15,366.672 |
• Gustoća | (139..) |
| BDP (PPP) | procjena za 2010 |
• Ukupno | 37.123 mrld. $[1] |
• Per capita | 1.685 $[1] |
| BDP (nominalni) | procjena za 2010 |
• Ukupno | 23.635 mrld. $[1] |
• Per capita | 1.073 $[1] |
| Gini (2002) | 44.6 srednji |
| HDI (2007) | ▲ 0.484[2] Greška: Pogrešan unos (163..) |
| Valuta | Zapadnoafrički CFA franak (XOF) |
| Vremenska zona | UTC+0 (GMT) |
• Ljeti (DST) | UTC+0 (nema) |
| Pozivni broj | 225 |
| Veb-domena | .ci |
Ime joj dolazi od engleskog naziva Ivory Coast koji je poslije prešao u sve druge jezike. U oktobru 1985. vlada Obale Slonovače je zatražila da sve druge vlade u svijetu da kao standardni naziv počnu koristiti isključivo francuski naziv Côte d'Ivoire, ali to nigdje osim u samoj Obali Slonovače nije propisano zakonom.
Iako su Evropljani otkrili Obalu Slonovače još u 15. vijeku, ona nije potakla neki interes za kolonizaciju, pa čak ni trgovinu robljem. Tek je Francuska 1840-ih, za vrijeme početka Utrke za Afriku, počela stvarati uporišta na obali. 1890-ih je otpočeo pohod za širenje vlasti u unutrašnjost, završen tek 1917. Francuska vlast je stimulirala uzgoj kakaa, kave i banana - što je stimuliralo razvoj plantaža i dolazak relativno velikog broja evropskih doseljenika.
Pokret za nezavisnost Obale Slonovače je godine 1944. pod vodstvom otpočeo kao sindikat crnih radnika na plantažima pod vodstvom Felixa Houphoeta-Boignyja koji će vrlo brzo odbaciti radikalnu retoriku i postati prvi crni ministar u francuskoj vladi. Godine 1960. je Obala Slonovače dobila nezavisnost a Houphouet-Boigny njen prvi predsjednik. Zalaganje za očuvanje bliskih veza s Francuskom i inzistiranje na kapitalizmu dovelo je ekonomskog buma u 1960-im i 1970-ih, često zvanog "Bjelokosno čudo". Houphoet-Boigny je vladao čvrstom rukom, a nakon njegove smrti godine 1993. nasljednici nisu bili tako vješti u čuvanju etničke ravnoteže. Godine 1999. je proveden državni udar, a godinu dana kasnije na demokratskim izborima je predsjednik postao Laurent Gbagbo. Pod njegovom vladom su se intenzivirale vjerske napetosti između kršćanskog juga i muslimanskog sjevera, čemu je doprinio i veliki broj gastarbajtera iz drugih, pretežno muslimanskih, država Zapadne Afrike. Godine 2002. je izbila secesionistička pobuna na sjeveru, u što se upetljala i francuska vojska. Kriza je ponovno eskalirala kada je krajem 2010. Gbagbo odbio predsjedničkog rezultate izbora na kojima je pobijedio opozicijski kandidat Alassane Outtara. To je dovelo do sukoba u kojima je Gbagbo uz francusku vojnu pomoć poražen i zarobljen.
Povezano
urediNapomene
uredi- ↑ U literaturi se susreću i imena »Côte d'Ivoire«, »Bjelokosna Obala«, »Obala Slonovače« i dr.
Izvori
uredi- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 „Côte d'Ivoire”. International Monetary Fund. Pristupljeno 21 April 2010.
- ↑ „Human Development Report 2009. Human development index trends: Table G” (PDF). The United Nations. Pristupljeno 17 October 2009.
Vanjske veze
uredi
