කොන්ෆියුසියස්
孔丘 Kong Qiu | |
---|---|
උපත | September 28, 551 B.C.E. |
මියගිය දිනය | 479 B.C.E. Qufu, China |
යුගය | Ancient philosophy |
ප්රදේශය | Chinese philosophy |
ගුරුකුලය | Founder of Confucianism |
ප්රධාන ලැදිකම් | Moral philosophy, Social philosophy, Ethics |
සංගණ්ය අදහස් | Confucianism |
Influences
| |
Influenced |
කොන්ෆියුසියස් (ප. 551 – ප. ක්රිපූයු 479 ) යනු වසන්ත සහ සරත් සමයෙහි විසූ චීන දාර්ශනිකයෙක් සහ දේශපාලනඥයෙක් වූ අතර උතුම් ආදර්ශමත් චීන ප්රාඥයෙක් ලෙසින් සැලකෙයි. කොන්ෆියුසියස්ගේ උගැන්වීම් සහ දර්ශනය යටිතහවුරු කරන්නේ නැගෙනහිර ආසියානු සංස්කෘතිය සහ සමාජය වන අතර, අද වන තුරු චීනය සහ නැතෙනහිර ආසියාව තුල බලපවත්වයි. [1]
' කොන්ෆියුසියස්වාදය නමින් හැඳින්වෙන ඔහුගේ දාර්ශනික ඉගැන්වීම්, පුද්ගලික සහ රාජ්ය සදාචාරය, සමාජ සබඳතාවල නිවැරදි බව, යුක්තිය, කරුණාව සහ අවංකභාවය අවධාරණය කළේය. ටැන්ග් සහ සොං රාජවංශ සමයේදී, කොන්ෆියුසියස්වාදය බටහිර නව කොන්ෆියුසියස්වාදය ලෙසත් පසුව නව කොන්ෆියුසියස්වාදය ලෙසත් හැඳින්වෙන පද්ධතියක් දක්වා වර්ධනය විය. සම්භාව්ය පහම ඇතුළුව චීන සම්භාව්ය ග්රන්ථ බොහෝමයක් කර්තෘ හෝ සංස්කරණය කිරීම සම්බන්ධයෙන් කොන්ෆියුසියස් සම්ප්රදායිකව ගෞරවයට පාත්ර වේ.
චීන සම්ප්රදායය සහ විශ්වාසයන් සහ කොන්ෆියුසියස්ගේ මූලධර්ම අතර සමානතාවයක් පැවතිණි.ප්රකට මූලධර්මයක්වූ "කිසිවෙක් ඔබට කරන බවට ඔබ අකමැති කිසිවක් අනෙකුන්හට නොකරන්න" යන, ස්වර්ණමය නීතිය ඔහු විසින් අනුමත කෙරිනි.
ජීවිතය
[සංස්කරණය]ළමා අවධිය
[සංස්කරණය]කොන්ෆියුසියස් උපත ලැබුවේ ක්රි.පූ. 551 සැප්තැම්බර් 28 වෙනිදා, Zou (鄒, නූතන ෂැන්ඩොං පළාතේ). ඔහුගේ පියා කොන්ග් හි (හෝ ෂුහිලන් ගි) ප්රාදේශීය ලු ආරක්ෂක සේනාංකයේ වයස්ගත අණදෙන නිලධාරියෙකි. කොන්ෆියුසියස්ට වයස අවුරුදු තුනේදී පියා මිය ගිය අතර, කොන්ෆියුසියස් හැදී වැඩුණේ ඔහුගේ මව වන යාන් ෂෙන්සායි (顏徵在) සමඟ දුප්පතුන් ලෙසය. ඉන් පසු කලෙක ඔහුගේ මව වයස අවුරුදු 40ට අඩුවෙන් මිය ගියාය.
වයස අවුරුදු 19 දී ඔහු චී ගුආන් (亓官氏) සමඟ විවාහ වූ අතර වසරකට පසුව මෙම යුවළට ඔවුන්ගේ පළමු දරුවා, ඔවුන්ගේ පුත් කොං ලි (孔鯉) ලැබුණි. චී ගුආන් සහ කොන්ෆියුසියස් හට පසුව දියණියන් දෙදෙනෙකු සිටි අතර, ඔවුන්ගෙන් එක් අයෙක් කුඩා කල මිය ගොස් ඇති බව සැලකෙන අතර එක් අයෙකු කොං ජාඕ (孔姣) ලෙස නම් කර ඇත.
කොන්ෆියුසියස් සාමාන්ය ජනයා සඳහා වූ පාසල්වල අධ්යාපනය ලැබූ අතර එහිදී ඔහු සය ශාස්ත්ර ඉගෙන ගත්තේය.
ඔහු රජයේ විවිධ රැකියාවල නිරත වූ බවත්, පොත් තබන්නෙකු සහ බැටළුවන් සහ අශ්වයන් රැකබලා ගන්නෙකු ලෙසත්, එයින් ලැබෙන ආදායමෙන් තම මවට නිසි භූමදානයක් ලබා දීමට භාවිතා කළ බව පැවසේ.
දේශපාලන ජීවිතය
[සංස්කරණය]කොන්ෆියුසියස්ගේ කාලයේ, ලූ රාජ්යය පාලනය කළේ පාලක ආදිපාද නිවසක් විසිනි. ආදිපාදවරයා යටතේ ප්රභූ පවුල් තුනක් සිටි අතර, ඔවුන්ගේ ප්රධානීන් විස්කවුන්ට් යන මාතෘකාව දැරූ අතර ලු නිලධරයේ පරම්පරාගත තනතුරු දැරූහ. ජි පවුල "ජනතාව පිළිබඳ අමාත්ය" තනතුර දැරූ අතර ඔහු "අගමැති" ද විය. මෙන්ග් පවුල "වැඩ ඇමති" තනතුර දැරීය. ෂු පවුල "යුධ ඇමති" තනතුර දැරීය. ක්රි.පූ. 505 ශීත ඍතුවේ දී, ජි පවුලේ රැඳවුම්කරුවෙකු වූ යැං හූ කැරැල්ලකින් ජි පවුලෙන් බලය අල්ලා ගත්තේය. කෙසේ වෙතත්, ක්රිස්තු පූර්ව 501 ග්රීෂ්ම කාලය වන විට, ලු වෙතින් යැං හූ නෙරපා හැරීමට පරම්පරාගත පවුල් තුන සමත් විය. ඒ වන විට, කොන්ෆියුසියස් ඔහුගේ ඉගැන්වීම් තුළින් සැලකිය යුතු කීර්තියක් ගොඩනඟා ගෙන සිටි අතර, ඔවුන්ට නීත්යානුකූල රජයකට පක්ෂපාතීත්වය ළඟා කර ගැනීමට හැකි විය. මේ අනුව, එම වසරේ (ක්රි.පූ. 501), කොන්ෆියුසියස් නගරයක ආණ්ඩුකාරවරයාගේ සුළු තනතුරට පත් කරන ලදී. අවසානයේදී ඔහු අපරාධ අමාත්ය ධූරය දක්වා ඉහලට ගියේය.
ඔහුට මධ්යගත රජයක් පිහිටුවිය හැකිවිය. කෙසේ වෙතත්, කොන්ෆියුසියස් තනිකරම රාජ්ය තාන්ත්රිකභාවය මත විශ්වාසය තැබුවේ ඔහුට හමුදා බලයක් නොතිබූ බැවිනි.
දර්ශනය
[සංස්කරණය]කොන්ෆියුසියස්වාදය බොහෝ විට චීන ජාතිකයන් විසින් ආගමික ආකාරයෙන් අනුගමනය කරනු ලැබුවද, බොහෝ දෙනා තර්ක කරන්නේ එහි වටිනාකම් ලෞකික බවත් එබැවින් එය ලෞකික සදාචාරයකට වඩා අඩු ආගමක් බවත්ය. කෙසේ වෙතත්, යෝජකයින් තර්ක කරන්නේ, කොන්ෆියුසියස්වාදයේ ඉගැන්වීම්වල ලෞකික ස්වභාවය තිබියදීත්, එය ආගමික ලෝක දැක්මක් මත පදනම් වූවක් බවයි. කොන්ෆියුසියස්වාදය මරණින් මතු ජීවිතයේ අංග සහ ස්වර්ගය පිළිබඳ අදහස් සාකච්ඡා කරයි, නමුත් එය ආත්මවල ස්වභාවය වැනි ආගමික චින්තනයට බොහෝ විට අත්යවශ්ය යැයි සැලකෙන සමහර අධ්යාත්මික කාරණා සම්බන්ධයෙන් සාපේක්ෂ වශයෙන් නොසැලකිලිමත් වේ.
- ^ "ද ලයිෆ් ඇව්ඩ් සිග්නිෆිකන්ස් ඔෆ් කොන්ෆියුසියස්". www.sjsu.edu. 2019-12-27 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්රවේශය 2017-09-27.