Ma-ni-la
Ma-ni-la 馬尼拉
[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]Ma-ni-la (Hue-li-pin a kamu：Maynilà, ngalngal：[majˈnilaʔ]；kamu nu Amilika：Manila), u Men-li-la, Ma-ni-la “kamu nu layak: Bîn-lí-la tatengaay a ngangan u Ma-ni-la-se “Lungsod ng Maynila” u Hue-li-pin a suotu, itida i Hue-li-pin u satabakiay Li-sun-taw Ma-ni-la-wan a timulan nu dadipasan, picidekan Pa-se-sa’wac makayda i tukay nu teban nu niyadu’an, malatusa kina tukay timul amis a kitidaan. mala kanatal nu tapang a sakaudip, lalangawan, cyw-yi, kakulian, cen-ce atu ginginkuan. katukuh tu tuseptusep mihcaan, Ma-ni-la tukay i kitakitan nu sadecdecay a tukayan, maci nu tademaw makaala tu 1,846,516 ku tademaw, Ma-ni-la ina kanatal u kasenengan a tukay, nakaka caysiwsepcay mihcaan pitu bulad lucay demiad a Hue-li-pin wiyunhuy saka 183 banggu ni patucekan.
馬尼拉（菲律賓語：Maynilà, 發音：[majˈnilaʔ]；英語：Manila），又稱岷里拉，馬尼剌（閩南語白話字：Bîn-lí-la），正式名稱為馬尼拉市（Lungsod ng Maynila）是菲律賓的首都，位於菲律賓的最大島—呂宋島馬尼拉灣的東岸；其中巴石河流經城市中部，將城市其分為南北兩區。作為全國最重要的經濟、文化、教育、工業、政治及金融中心。截至2020年，馬尼拉都會是世界上人口最稠密的城市。市區人口約為1,846,513人，馬尼拉也是該國第一個特許城市，由1901年7月31日的菲律賓委員會第183號法案被指定。
hatiniay tu sakalecad nu tukayan, uyda u Sun-se ku mikiyadahay tu Ma-ni-la-se. Ma-ni-la nikasinganganan itida i sipaya sa, nikacaayan kalecad nu kamuan a nika caayan a nipatelacan a nipangangan u “Maynilad, kalingatuan itida i Ta-cya-lu-yi : “May uyni a yimian, nida a Ta-cya-lu-yi: “nild u cacay mulangaway tu salengacay salunganay a baluan, sasangaan tu cacengelen tu dawa a kilangan, hatidaay tu manauhay a tademaw saan “ ya salengacay a nikacebal nu baluan, mahida u melimelitan nu mataan” saan, pulungen kina sulit u Ta-cya-lu-yi: Maynilad, ihekalay nu kanatalan atu tidaay a Huy-li-pin tademawan pangangan han u Ma-ni-la. pulung nu niyadu’an nu sabaw tu pitu nu tukayan a nikasakaputan. sakay Huy-li-pin a dayhiw atu giing tu sapisingkiw malaenem nu niyaduan. sakay kitakidan nu ginku mala pitu a baataan idaw ku siwa nu nika singangan nu Ma-ni-la. 在同屬此都會區的眾多城市中，僅奎松市人口多於馬尼拉市。馬尼拉之名在西班牙殖民時，因雙方語言不通的誤解而命名為：Maynilad，起源於他加祿語：May是這裡有的意思，他加祿語：nilad是一種生長著白豔花朵、可作為染料的濕地樹，許多觀賞過的人們都以「那些白色的花開著，便像一雙雙亮晶晶的眼睛」形容它，兩字合起來為他加祿語：Maynilad，本意為他加祿語的這裡有白色的花。她所屬的這個都會區，菲律賓官方稱為馬尼拉大都會（Metro Manila），一般外國人和非定居者通常簡稱以馬尼拉。全區由17座城市和直轄市所組成。並因應菲律賓國會中的代表權和市議會議員選舉而分為6個政治區。全球金融中心指數將馬尼拉排在世界第79位。
itida i Si-pan-ya pidebungan tu Li-sun-taw itida i Su-lu-wan-caw a pikuwanan, cacay ci Maynilà a sumamaday nu tademaw nai Ma-ni-la niyadu’an a palekal, taneng mitaayaw mikilim i caytulimwal mihcaan. sisa, sadikuday nu tademawan ci Luo-cu-su-lay-man sanse itida i Pan-ku nikasasetsetan a mademec, idaw ku cacayay a Sen-ti-ya-ke a pawley an kasenun han patideng i malumanay nu Maynilà a kitidaan. sakikuday i caylimpiccay mihcaan enem bulad tusip demiad, Si-pan-ya midebungan ci Mi-ke-e. Luo-pey-se. De-lay-cya-se patideng tu Ma-ni-la, kilul sa mala Huy-li-pin babulawan a tatelungan nu sin-cen kitidaan, atu Su-u, Na-ya, Yi-luo malaSi-pan-ya walian In-tu kanatal Huy-li-pin a hun-cya a tukayan, ayda nina tukay idaw ku nipisingan tu nanutawyaay nikabulawan nu likisian.
在西班牙入侵之前的呂宋島處在蘇祿王朝的統治下，一個名為Maynilà的古老政體曾在馬尼拉所在的地區發展，其歷史可以追溯到1258年。然而，該政體最後一位羅闍蘇萊曼三世在邦庫賽戰役中被擊敗後，一座名為聖地牙哥堡的堡壘直接建在舊 Maynilà 遺址之上。最終在1571年6月24日，西班牙征服者米格爾·洛佩斯·德萊加斯皮建立了馬尼拉，並在隨後成為菲律賓殖民地的行政中心，與宿霧、那牙和伊洛伊洛成為西屬東印度群島菲律賓的皇家城市之一，今天該城市依然保存許多殖民時期的歷史遺跡。
Si-pan-ya tayda mabulaaw nu dimiadan 西班牙殖民地時期
[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]
caylimpicsep mihcaan, makatukuh ku Si-pan-ya a tademaw i Ma-ni-la. caylimsiwlim mihcaan, Si-pan-ya sakamusa Ma-ni-la mala Huy-li-pin kanatal a subalan. caypicwalsiw mihcaan, mihang ku Si-pan-ya tu namaka nutawan a kanatal nu balungan patayni tu tuud i tini i Ma-ni-la, yu mahida caay pikeda ku Si-pan-ya tu namaka hekalay a kanatal itida i Huy-li-pin matenes a misiwbay. caywallusip mihcaan siwa bulad enem demiad, tahekal ku ngiha nu Si-pan-ya sakamusa Ma-ni-la u tada kanatal nu papataydaan tu tuud a minatuan sa, hamaw sa miales tu saday hekalay nu kanatal a kamuan. hida satu namaka cuwacuwaay nu kanatalan taydan namin i Ma-ni-la. caywalsiwwal mihcaan kalepacawan nu Amilika atu Si-pan-ya, mademec ku Si-pan-ya, Ma-ni-la sumad han u Amilika ku mikuwanay.
1570年，西班牙人抵達馬尼拉。1595年，西班牙人公告馬尼拉成為菲律賓群島的首都。1789年，西班牙允許外國商船運載亞洲的商品到馬尼拉，此前西班牙不准外國人在菲居留與經商。1834年9月6日，西班牙宣布開放馬尼拉為國際自由商港，並逐步取消排外條例。此後外商紛紛進入馬尼拉。1898年美西戰爭，西班牙戰敗，馬尼拉改由美國治理。
sakatusa a nikalepacawan 二戰時期
[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]
caysiwsiplu mihcaan cacay bulad tusa demiad, Ma-ni-la itida i Tay-pin-yeng nikalepacawan nu kakamuan nu Di-pun. caysiwsiplim mihcaan tusa bulad tulu demiad, alawen nu Amilika kina tukay, nika ahicaen miput tutay tu Ma-li-la a nikalekep mipatay tu tademaw. sakatusa a nikalepcawan, tukay nu Hui-li-pin mapeseng naming, nika nikalepacawan amelik sa misangan tu luma’.
1942年1月2日，馬尼拉在太平洋戰爭中被日軍所據。1945年2月23日美軍奪回了這座城市，不過未能阻止馬尼拉大屠殺。在二次大戰攻防期間，菲律賓大部份的城市都被摧毀，但戰後也大部份迅速被重建。
caysiwpiclim mihcaan, Ma-ni-la atu liklik nu tukay misakaput tu Ma-ni-la tatuhuy. ayda a Ma-ni-la “ malakitakit atu kitakit nu tukay a mikikiway atu wan-lu nipatinsuan u kitakit nu macian, hamin nu kitakidan saka lusip nu kasinganganay nu tataydaan a tukay.
1975年，馬尼拉和周圍城市組成馬尼拉大都會。今日的馬尼拉被「全球化與世界級城市研究小組與網絡」評為世界級城市，並且是全球第二十四大消費都市。
kitidaan 地理 demiad氣候
[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]
Ma-ni-la u demiad sapakayda i Ke-pen demiadan a kacaledesan kalasengesengetan. atu Hue-li-pin a duma nu niyadu’an, hamin nu Ma-ni-la u kacaledesan, mahida tu lalud ku sepat a puu’an. wi-tu micapi tu ce’-taw, kasumadan nu dimiad adidi’, caay ka tayda i 20 °C hakiya 38 °C. talakaway ku kasengetan nu dimiadan. i sabaw tusa a buladan katukuh lima bula katinengan a kakelahan nu puu’, duma nu demiadan diheku ku nikaudadan. kaudadan tu demidemiad nikahetikan nu udad mapulung tu apuyu’ a demiadan, caay ka yadah ku sademiad sananay a udad. baliwsan i enemay bulad katuku siwa bulad a nikatayni. itida i tukay a masaniyadu’an idaw tu ku lesing mabalat.
馬尼拉被歸類於柯本氣候分類法下的熱帶乾濕季氣候。和菲律賓的其他地區一樣，馬尼拉全境位於熱帶，四季如夏。由於其緯度接近赤道，氣溫的變化範圍相當狹小，鮮少到達20 °C以下或38 °C以上。然而其溼度相當高。在十二月下旬至五月有顯著的旱季，其餘時間則為較為氣溫較為溫和的雨季。在雨季時每天的降雨量常大量集中於短暫的時間內，鮮少下一整天的雨。颱風在六月到九月的期間來襲，並會在城市的部分地區造成水災。
https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%A9%AC%E5%B0%BC%E6%8B%89