Danh sách biển
(Đổi hướng từ Biển cận biên)
Bài này chứa danh sách biển – các bộ phận lớn của đại dương thế giới, bao gồm các khu vực nước, như vịnh và eo biển khác nhau.
Từ nguyên
[sửa | sửa mã nguồn]- Đại dương – đứng thứ tư trong 7 thực thể nước ở Đại dương thế giới, đều có tên "đại dương". Xem chi tiết ở biên giới của các đại dương.
- Biển có một vài định nghĩa:[a]
- Một biển ven[4] (biển cận biên) là một phân chia đại dương, bao quanh một phần bởi các đảo, quần đảo, hay bán đảo, liền kề hoặc mở rộng ra đại dương mở ở bề mặt và/hoặc giới hạn bởi các sống núi giữa đại dương trên thềm biển.[5]
- Một bộ phận của một đại dương, được phân định theo địa mạo,[6] dòng hải lưu (ví dụ biển Sargasso), hoặc ranh giới vĩ độ hoặc kinh độ cụ thể. Điều này bao gồm nhưng không giới hạn ở các vùng biển ven và đây là định nghĩa được sử dụng để đưa vào danh sách này.
- Đại dương thế giới. Ví dụ, theo công ước Liên Hợp Quốc về Luật biển tuyên bố rằng tất cả Đại dương thế giới là "biển",[7][8][9][b] và đây cũng là cách sử dụng phổ biến cho "biển".
- Bất kỳ thực thể nước lớn nào với tên "Biển", bao gồm cả các hồ.
- Eo biển - một vùng nước hẹp nối hai vùng nước rộng hơn
- Kênh nước - thường rộng hơn eo biển
- Passage - kết nối vùng biển giữa các đảo
- Kênh đào - Kênh nhân tạo do con người thực hiện
- Vụng băng - Một vùng nước mở lớn giữa các nhóm đảo
Có một số thuật ngữ được sử dụng cho các chỗ phình ra của đại dương xuất phát từ các vết lõm của đất, có định nghĩa chồng chéo và không được định rõ một cách thống nhất:[11]
- Vịnh – thuật ngữ chung; mặc dù hầu hết các đặc điểm với tên "Vịnh" là nhỏ, một số đặc điểm lại rất lớn
- Wikt:Gulf – một vịnh rất lớn, thường là sự phân chia cấp cao nhất của đại dương hoặc biển
- Fjord – một vịnh dài với các sườn dốc, thường được hình thành bởi một sông băng
- Bight (địa lý) – một vịnh thường nông hơn một eo biển
- Sound (địa lý) – một vịnh lớn, rộng, thường sâu hơn một bight, hoặc một eo biển
- Vịnh nhỏ – một vịnh rất nhỏ, thường được che chở bởi các vùng đất liền kề
- Polynya – ít sử dụng nhất, miếng (mảnh) nước bao quanh bởi băng
Bất kỳ đặc điểm nào cũng có thể được coi là nhiều hơn một trong số các đặc điểm này và tất cả các thuật ngữ này được sử dụng trong địa danh học không nhất quán; đặc biệt là vịnh, gulf và bight, có thể có quy mô rất lớn hoặc rất nhỏ. Danh sách này bao gồm các vùng nước lớn bất kể thuật ngữ được sử dụng trong tên.
Các biển cận biên (biển ven, biển biên)
[sửa | sửa mã nguồn]Các nguồn khác nhau về các vùng biển được coi là biển cận biên cũng như vùng biển nào cho một vùng biển nhất định được coi là một phần của biên. Không có thẩm quyền cuối cùng duy nhất về vấn đề này.[12]
Ngoài các vùng biển cận biên được liệt kê trong ba phần bên dưới, bản thân Bắc Băng Dương đôi khi cũng được coi là một vùng biển cận biên của Đại Tây Dương.[13][14]
Châu Mỹ
[sửa | sửa mã nguồn](bờ biển phía bắc đến phía nam)
- North Water Polynya
- Vịnh Baffin
- Eo biển Davis
- Biển Labrador
- Vịnh Hudson
- Vịnh Saint Lawrence
- Vịnh Maine
- Nantucket Sound
- Vineyard Sound
- Buzzards Bay
- Vịnh Narragansett
- Rhode Island Sound
- Block Island Sound
- Fishers Island Sound
- Long Island Sound
- New York Bay
- Jamaica Bay
- Raritan Bay
- Sandy Hook Bay
- Vịnh Delaware
- Vịnh Chesapeake
- Albemarle Sound
- Pamlico Sound
- Tam giác Bermuda - Lưu ý rằng mặc dù biển này không được công nhận bởi bất kỳ cơ quan chính thức nào, nhưng nó có ranh giới được xác định nghiêm ngặt.
- Vịnh México
- Biển Caribe
- Biển Argentina
Châu Phi và Âu-Á
[sửa | sửa mã nguồn]
- Biển Na Uy
- Biển Bắc
- Biển Baltic
- Eo biển Manche
- Biển Ireland
- Biển Celtic
- Vịnh Biscay
- Địa Trung Hải
- Vịnh Guinea
Các quần đảo phía Bắc
[sửa | sửa mã nguồn]
(east to west)
- Biển Irminger
- Eo biển Đan Mạch (giữa Greenland và Iceland)
- Biển Ireland (giữa Ireland và Great Britain)
- Vùng biển bên trong ngoài khơi bờ biển phía Tây Scotland (Inner Seas off the West Coast of Scotland)
- Biển Hebrides (Great Britain)
(chiều kim đồng hồ từ 180°)
- Biển Chukotka
- Biển Đông Xibia
- Biển Laptev
- Biển Kara
- Biển Barents (liên thông với biển Kara qua eo biển Kara)
- Biển nữ hoàng Victoria
- Biển Wandel
- Biển Greenland
- Biển Lincoln (công nhận bởi IHO nhưng IMO không công nhận)
- Vịnh Baffin
- Hành lang Tây Bắc
- Eo biển Hudson
- Vịnh Hudson
- Biển Beaufort
- Biển Amundsen
- Eo biển Bass
- Biển Bellingshausen
- Biển cộng tác[c]
- Biển phi hành gia[c]
- Biển Davis
- Biển D'Urville
- Eo biển Drake
- Vịnh Đại Úc
- Vịnh Saint Vincent
- Eo biển điều tra viên
- Biển vua Haakon VII[c]
- Biển Lazarev[c]
- Biển Mawson[c]
- McMurdo Sound
- Các polynya ở eo biển McMurdo
- Biển Riiser-Larsen
- Biển Ross
- Biển Scotia
- Biển Somov[c]
- Spencer Gulf
- Biển Weddell
- Weddell Polynya/Maud Rise Polynya
- Biển Andaman
- Vịnh Martaban – Một nhánh của biển Andaman ở phía nam Miến Điện
- Biển Ả Rập
- Vịnh Bengal
- Vịnh Aden
- Vịnh Oman
- Biển Laccadive
- Eo biển Mozambique
- Vịnh Ba Tư
- Biển Đỏ
- Biển Timor
- Eo biển Palk
Châu Mỹ
[sửa | sửa mã nguồn]Châu Á và châu Đại dương
[sửa | sửa mã nguồn]- Biển Arafura
- Biển Bali
- Biển Banda
- Vịnh Kompong Som
- Vịnh Plenty
- Biển Bismarck
- Bột Hải (biển)
- Biển Bohol (cũng biết đến với tên biển Mindanao)
- Biển Camotes
- Biển Celebes
- Biển Ceram
- Biển San Hô
- Tam giác Rồng
- Biển Hoa Đông
- Biển Flores
- Vịnh Carpentaria
- Vịnh Thái Lan
- Biển Halmahera
- Hauraki Gulf
- Vịnh Hawke
- Biển Java
- Biển Koro
- Biển Molucca
- Biển Philippines
- Vịnh nghèo đói (Poverty Bay)
- Biển Savu
- Biển Nhật Bản
- Biển Okhotsk
- Biển nội địa Seto
- Biển Sibuyan
- Biển Solomon
- Biển Đông
- Biển Natuna
- Biển Bắc Natuna
- Biển Natuna
- Các biển phía Nam
- Biển Sulu
- Biển Tasman
- Biển Visayas
- Vịnh Waihau
- Hoàng Hải
Định nghĩa theo dòng hải lưu
[sửa | sửa mã nguồn]Đề xuất
[sửa | sửa mã nguồn]Không bao gồm
[sửa | sửa mã nguồn]Các thực thể gọi là "biển" không phải là các bộ phận phân chia của đại dương thế giới không được đưa vào danh sách này. Không bao gồm:
- Hồ nước mặn với tên "biển": biển Aral, biển Caspi, biển Chết, biển Salton
- Hồ với tên "biển": biển hồ Galilee
- Đại dương ngoài Trái Đất: Danh sách các hồ và biển lớn nhất trong hệ Mặt Trời
- Vịnh, eo biển, gulf và các thực thể nước khác trong các hồ
Những thực thể khác không bao gồm:
- Rạn san hô
- Châu thổ
- Sông băng
- Đầm lầy cỏ
- Đại dương
- Bãi ngầm
- Vòng hải lưu
- Đại dương
- Ám tiêu
- Sông
- Đầm lầy cây thân gỗ
- Hồ bơi/Công viên nước
- Đất ngập nước
Xem thêm
[sửa | sửa mã nguồn]
Ghi chú
[sửa | sửa mã nguồn]- ^ There is no accepted technical definition of sea among oceanographers. A rather weak definition is that a sea is a subdivision of an ocean, which means that it must have Bồn trũng đại dương crust on its floor. This definition, for example, accepts the Biển Caspi, which was once part of an ancient ocean, as a sea.[1] The Introduction to Marine Biology defines a sea as a "landlocked" body of water, adding that the term "sea" is only one of convenience, but the book is written by marine biologists, not oceanographers.[2] The Glossary of Mapping Sciences similarly states that the boundaries between seas and other bodies of water are arbitrary.[3]
- ^ According to this definition, the Caspian would be excluded as it is legally an "international lake".[10]
- ^ a b c d e f Proposed names to the IHO 2002 draft. This draft was never approved by the IHO (or any other organization), and the 1953 IHO document (which does not contain these names which mostly originated from 1962 onward) remains currently in force.[16] Leading geographic authorities and atlases do not use these names, including the 2014 10th edition World Atlas from the Hội Địa lý Quốc gia (Hoa Kỳ) and the 2014 12th edition of the Times Atlas of the World. But Soviet and Russian-issued state maps do include them.[17][18]
Tham khảo
[sửa | sửa mã nguồn]- ^ Conforti, B; Bravo, Luigi Ferrari (2005). The Italian Yearbook of International Law 2004. ISBN 9789004150270.
- ^ Karleskint, George; Turner, Richard L; Small, James W (2009). Introduction to Marine Biology. ISBN 9780495561972.
- ^ The Glossary of the Mapping Sciences – Google Books. 1994. ISBN 9780784475706. Truy cập ngày 19 tháng 4 năm 2013.
- ^ Minh Đường. Việt Nam nhất định phát triển. Lao động, 2003 - Rural development. Trang 168
- ^ American Congress on Surveying and Mapping (1994). Glossary of the mapping sciences. ASCE Publications. tr. 469. ISBN 978-0-7844-0050-0. Truy cập ngày 9 tháng 12 năm 2010.
- ^ “What's the difference between an ocean and a sea?”. Oceanservice.noaa.gov. ngày 11 tháng 1 năm 2013. Truy cập ngày 19 tháng 4 năm 2013.
- ^ Vukas, B (2004). The Law of the Sea: Selected Writings. ISBN 9789004138636.
- ^ Gupta, Manoj (2010). Indian Ocean Region: Maritime Regimes for Regional Cooperation. ISBN 9781441959898.
- ^ “Discover The Seven Seas of the Earth”. Geography.about.com. Bản gốc lưu trữ ngày 20 tháng 7 năm 2016. Truy cập ngày 19 tháng 4 năm 2013.
- ^ Gokay, Bulent (2001). The Politics of Caspian Oil. ISBN 9780333739730.
- ^ “gulf – coastal feature”.
- ^ Wang, James C. F. (1992). Handbook on Ocean Politics & Law. Greenwood Publishing Group. tr. 14. ISBN 978-0-313-26434-4.
- ^ James C. F. Wang (1992). Handbook on ocean politics & law. Greenwood Publishing Group. tr. 14–. ISBN 9780313264344. Truy cập ngày 9 tháng 12 năm 2010.
- ^ Longhurt, Alan R. (2007). Ecological Geography of the Sea. Academic Press. tr. 104. ISBN 978-0-12-455521-1.
- ^ a b c often treated as part of Địa Trung Hải
- ^ “Limits of Oceans and Seas, 3rd (currently in-force) edition” (PDF). International Hydrographic Organization. 1953. Bản gốc (PDF) lưu trữ ngày 8 tháng 10 năm 2011. Truy cập ngày 5 tháng 6 năm 2015.
- ^ Антарктида Lưu trữ 2007-03-20 tại Wayback Machine, rubricon.com/ Lưu trữ 2006-04-14 tại Wayback Machine (map)
- ^ “Антарктида”. gturs.com. Bản gốc lưu trữ ngày 10 tháng 9 năm 2015. Truy cập ngày 6 tháng 6 năm 2015. (map)
Liên kết ngoài
[sửa | sửa mã nguồn]
Định nghĩa của marginal sea tại Wiktionary
