V. Data Pengamatan 5.1 Kalibrasi Laju Alir
V. Data Pengamatan 5.1 Kalibrasi Laju Alir
DATA PENGAMATAN
5.1 Kalibrasi Laju Alir
Q Manometer (L/h) Ember Kosong (kg) Berat air (Kg) Rata-rata (Kg) Q Kalibrasi (Kg/h)
100 0.58 3.08 3.16 3.12 186.826347
150 0.58 4.1 4.08 4.09 244.91018
200 0.58 4.98 5.12 5.05 302.39521
250 0.58 5.86 5.88 5.87 351.497006
300 0.58 6.8 6.64 6.72 402.39521
Waktu Tekanan Laju alir umpan T11 T7 berat kondensat berat produk pekat
(s) (gauge) (Kg/h) (oC) (oC) (Kg) (Kg)
60 0.25 186.8263473 95 28.3 0.7 2.1
P = 0.5 gauge
Waktu Tekanan Laju alir umpan T11 T7 berat kondensat berat produk pekat
(s) (gauge) (kg/h) (oC) (oC) (Kg) (Kg)
0.12 3.82
60 0.5 100 90 26.9
0.1 4.1
60 0.5 150 90 27
0.18 5.06
60 0.5 200 90 27
0.28 5.18
60 0.5 250 85 27.1
0.2 7.3
60 0.5 300 75 27.2
P = 0.75 gauge
Waktu Tekanan Laju alir umpan T11 T7 berat kondensat berat produk pekat
(s) (gauge) (kg/h) (oC) (oC) (Kg) (Kg)
60 0.75 186.8263473 98 27.2 0.04 3.2
60 0.75 244.9101796 98 27.2 0.02 4.16
60 0.75 302.3952096 95 27.3 0.12 5.22
60 0.75 351.497006 89 27.3 0.34 6.76
60 0.75 402.3952096 80 27.3 0.16 7.08
P = 1 gauge
Waktu Tekanan Laju alir umpan T11 T7 berat kondensat berat produk pekat
(s) (gauge) (Kg/h) (oC) (oC) (Kg) (Kg)
60 1.00 186.8263473 98 27.5 0.12 3.52
Waktu Tekanan Laju alir umpan T4 T7 T8 T11 berat kondensat berat produk pekat
(s) (gauge) (Kg/h) (oC) (oC) (oC) (oC) (Kg) (Kg)
Laju alir
Waktu Tekanan umpan T4 T7 T8 T11 berat kondensat berat produk pekat
(s) (gauge) (Kg/h) (oC) (oC) (oC) (oC) (Kg) (Kg)
60 0.20 186.8263473 91.3 27.5 111 70 0.1 3.24
P = 0.3 gauge
Laju alir
Waktu Tekanan umpan T4 T7 T8 T11 berat kondensat berat produk pekat
(s) (gauge) (Kg/h) (oC) (oC) (oC) (oC) (Kg) (Kg)
60 0.30 186.8263473 99.7 28 119.9 74 0.06 3.24
Laju alir
umpan
Qfeed Qsteam P+1 T11 T (P+1) T1 T2 Tm Effisiensi U SE
186.8263473 3173.049 1570.646 2243.78 2269.5 105.95 77.65 10.95 34.05021 2.020219 230.6368 1.448246
244.9101796 3327.462 448.756 2243.78 2282 105.95 79.35 15.95 39.51609 7.414858 56.78142 4.909182
302.3952096 3457.925 448.756 2243.78 2295 105.95 79.15 20.95 43.78553 7.705579 51.24478 4.849601
351.497006 4302.953 179.5024 2243.78 2308 105.95 79.05 25.95 47.66996 23.97156 18.82762 16.22854
402.3952096 5011.67 134.6268 2243.78 2333 105.95 79.15 35.95 54.73789 37.22639 12.29741 27.10978
Laju alir
umpan
Qfeed Qsteam P+1 T11 T (P+1) T1 T2 Tm Effisiensi U SE
186.8263473 -786.399 267.144 2226.2 2282 111.4 84.5 21.4 45.94569 -2.94373 29.07172 -5.88523
244.9101796 1038.604 222.62 2226.2 2282 111.4 84.4 21.4 45.91246 4.665369 24.24396 -0.18164
302.3952096 1287.741 400.716 2226.2 2282 111.4 84.4 21.4 45.91246 3.213599 43.63913 -0.11155
351.497006 2981.278 623.336 2226.2 2295 111.4 84.3 26.4 49.87003 4.782778 62.49605 2.422441
402.3952096 -30.6009 445.24 2226.2 2320.5 111.4 84.2 36.4 56.99798 -0.06873 39.05752 -2.96707
3. Tekanan 0,75 bar
Laju alir
umpan
Qfeed Qsteam P+1 T11 T (P+1) T1 T2 Tm Effisiensi U SE
186.8263473 730.8647 88.53 2213.25 2262 116.05 88.85 18.05 44.42203 8.255559 9.964651 -2.15569
244.9101796 1036.969 44.265 2213.25 2262 116.05 88.85 18.05 44.42203 23.42638 4.982325 -3.90818
302.3952096 1024.36 265.59 2213.25 2269.5 116.05 88.75 21.05 47.04908 3.856921 28.22478 -1.50067
351.497006 -540.052 752.505 2213.25 2282.5 116.05 88.75 27.05 51.93006 -0.71767 72.4537 -2.65211
402.3952096 622.5983 354.12 2213.25 2308 116.05 88.75 36.05 58.49598 1.758156 30.26875 -2.33383
4. Tekanan 1 bar
Laju alir
umpan
Qfeed Qsteam P+1 T11 T (P+1) T1 T2 Tm Effisiensi U SE
186.8263473 3.101317 264.192 2201.6 2262 120.2 92.7 22.2 49.32567 0.011739 26.78038 -3.38523
244.9101796 1137.83 264.192 2201.6 2259.5 120.2 92.6 21.2 48.43016 4.306831 27.27557 -0.31803
302.3952096 789.5051 352.256 2201.6 2264.5 120.2 92.6 23.2 50.13955 2.241282 35.12756 -1.8755
351.497006 1830.238 308.224 2201.6 2274.5 120.2 92.5 27.2 53.35004 5.938014 28.88695 0.702025
402.3952096 355.0711 264.192 2201.6 2323 120.2 92.9 46.2 66.85336 1.343989 19.75907 -3.44511
7.2 Pemanasan Tak Langsung
1. P = 0,1 gauge
W
Laju alir
umpan
W
kondensat
produk W feed W sirkulasi T1
(FFE)
T2
(FFE)
Tm
(FFE)
Q AIR Q STEAM (HEATER) (FFE) U (FFE) SE
pekat (P+1)
-
186.8263473 0.06 3.26 3.113772 166.666667 2250.8 14.9 39 25.046757 10430 135.048 77.23179906 0.048901 2082.106
2.43713
-
244.9101796 0.1 4.22 4.081836 166.666667 2250.8 17.8 49 30.811107 12460 225.08 55.3580949 0.067419 2021.998
1.38164
-
302.3952096 0.06 5.22 5.03992 166.666667 2250.8 15.4 45.9 27.927907 10780 135.048 79.82347017 0.090129 1929.969
3.00133
-
351.497006 0.12 6.14 5.858283 166.666667 2250.8 15.6 40.4 26.062497 10920 270.096 40.43006931 0.091029 2094.964
2.34764
-
402.3952096 2.22 6.94 6.706587 166.666667 2250.8 23.2 32.6 27.634054 16240 4996.776 3.250095662 0.056543 2938.403
0.10514
2. P= 0,2 gauge
W
Laju alir
umpan
W
kondensat
produk W feed W sirkulasi T1
(FFE)
T2
(FFE)
Tm (FFE) Q AIR Q STEAM (HEATER) (FFE) U (FFE) SE
pekat (P+1)
186.8263473 0.1 3.24 3.113772 166.666667 2244.1 19.7 42.5 29.653312 13790 224.41 61.45002451 0.040305 2325.204 -1.26228
244.9101796 0.06 4.18 4.081836 166.666667 2244.1 20 37.7 27.92116 14000 134.646 103.9763528 0.046166 2507.059 -1.63606
302.3952096 0.88 4.94 5.03992 166.666667 2244.1 19.7 37.1 27.488224 13790 1974.808 6.982957331 0.056949 2508.347 0.113546
351.497006 0.16 6.18 5.858283 166.666667 2244.1 19.4 32.5 25.389219 13580 359.056 37.82139833 0.058885 2674.363 -2.01073
402.3952096 0.26 7.52 6.706587 166.666667 2244.1 21.9 30.6 26.007929 15330 583.466 26.27402454 0.056225 2947.178 -3.12851
3. P= 0,3 gauge
W
Laju alir
umpan
W
kondensat
produk W feed W sirkulasi T1
(FFE)
T2
(FFE)
Tm
(FFE)
Q AIR
Q
STEAM
(HEATER) (FFE) U (FFE) SE
pekat (P+1)
186.8263473 0.06 3.24 3.113772 166.666667 2237.8 20.2 46 31.350294 14140 134.268 105.3117645 0.042545 2255.162 -2.10379
244.9101796 0.3 4.5 4.081836 166.666667 2237.8 20.1 46.3 31.398975 14070 671.34 20.95808383 0.056415 2240.519 -1.39388
302.3952096 0.18 5.36 5.03992 166.666667 2237.8 20.3 39.4 28.80215 14210 402.804 35.2777033 0.058691 2466.83 -1.77822
351.497006 0.12 5.9 5.858283 166.666667 2237.8 20 37.2 27.716164 14000 268.536 52.1345369 0.065378 2525.602 -0.34764
402.3952096 0.08 6.8 6.706587 166.666667 2237.8 20.7 36.6 27.89892 14490 179.024 80.93886853 0.071148 2596.875 -1.16766
LAMPIRAN
A. Pemanasan Langsung
Cp = 4,2 J/kgoC
A = 0,2 m2
T1 = T(p+1) T7
T2 = T(p+1) T11
T1 T2
TM = T1
ln( )
T2
Qsteam = ()( + 1)
U = Tm
T1 = 105.95 oC 28.3 oC
T1 = 77.65 oC
T2 = 105.95 oC 95 oC
T2 = 10.95 oC
77.65 oC10.95 oC
TM = 77.65 oC
ln( )
10.95 oC
TM = 34.05oC
T1 = 105.95 oC 26.6 oC
T1 = 79.35 oC
T2 = 105.95 oC 90 oC
T2 = 15.95 oC
79.35 oC15.95 oC
TM = 79.35 oC
ln( )
15.95 oC
TM = 39.51oC
79.15 oC20.95 oC
TM = 79.15 oC
ln( )
20.95 oC
TM = 43.78oC
T1 = 105.95 oC 26.9 oC
T1 = 79.05 oC
T2 = 105.95 oC 80 oC
T2 = 25.95 oC
79.05 oC25.95 oC
TM = 79.05 oC
ln( )
25.95 oC
TM = 47.67oC
T1 = 105.95 oC 26.8 oC
T1 = 79.15 oC
T2 = 105.95 oC 70 oC
T2 = 35.95 oC
79.15 oC35.95 oC
TM = 79.15 oC
ln( )
35.95 oC
TM = 54.73 oC
T1 = 111.4oC 26.9 oC
T1 = 84.5 oC
T2 = 111.4 oC 90 oC
T2 = 21.4 oC
84.5 oC21.4 oC
TM = 84.5 oC
ln( )
21.4 oC
TM = 45.94oC
T1 = 111.4oC 27oC
T1 = 84.4 oC
T2 = 111.4 oC 90 oC
T2 = 21.4 oC
84.4 oC21.4 oC
TM = 84.4 oC
ln( )
21.4 oC
TM = 45.91oC
T1 = 111.4oC 27oC
T1 = 84.4 oC
T2 = 111.4 oC 90 oC
T2 = 21.4 oC
84.4 oC21.4 oC
TM = 84.4 oC
ln( )
21.4 oC
TM = 45.91oC
T1 = 111.4oC 27.1oC
T1 = 84.3 oC
T2 = 111.4 oC 85 oC
T2 = 26.4 oC
84.3 oC26.4 oC
TM = 84.43oC
ln( )
26.4 oC
TM = 49.87oC
T1 = 111.4oC 27.2oC
T1 = 84.2 oC
T2 = 111.4 oC 75 oC
T2 = 36.4 oC
84.2 oC36.4 oC
TM = 84.2oC
ln( )
36.4 oC
TM = 56.99oC
T1 = 116.05oC 27.2 oC
T1 = 88.85 oC
T2 = 116.05 oC 98 oC
T2 = 18.05 oC
88.85 oC18.05 oC
TM = 88.85 oC
ln( )
18.05 oC
TM = 44.42oC
T1 = 116.05oC 27.2 oC
T1 = 88.85 oC
T2 = 116.05 oC 98 oC
T2 = 18.05 oC
88.85 oC18.05 oC
TM = 88.85 oC
ln( )
18.05 oC
TM = 44.42oC
T1 = 116.05oC 27.3 oC
T1 = 88.75 oC
T2 = 116.05 oC 95 oC
T2 = 21.05 oC
88.75 oC21.05 oC
TM = 88.75 oC
ln( )
21.05 oC
TM = 47.05oC
T1 = 116.05oC 27.3 oC
T1 = 88.75 oC
T2 = 116.05 oC 89 oC
T2 = 27.05 oC
88.75 oC27.05 oC
TM = 88.75 oC
ln( )
27.05 oC
TM = 51.93oC
T1 = 116.05oC 27.3 oC
T1 = 88.75 oC
T2 = 116.05 oC 80 oC
T2 = 36.05 oC
88.75 oC36.05 oC
TM = 88.75 oC
ln( )
27.05 oC
TM = 58.49oC
T1 = 120.2oC 27.5 oC
T1 = 92.7 oC
T2 = 120.2 oC 98 oC
T2 = 22.2 oC
92.7 oC22.2 oC
TM = 92.7oC
ln( )
22.2 oC
TM = 49.32oC
T1 = 120.2oC 27.6 oC
T1 = 92.6 oC
T2 = 120.2 oC 99 oC
T2 = 21.2 oC
92.6 oC21.2 oC
TM = 92.6oC
ln( )
21.2 oC
TM = 48.43oC
T1 = 120.2oC 27.6 oC
T1 = 92.6 oC
T2 = 120.2 oC 97 oC
T2 = 23.2 oC
92.6 oC23.2 oC
TM = 92.6oC
ln( )
23.2 oC
TM = 50.14oC
T1 = 120.2oC 27.7 oC
T1 = 92.5 oC
T2 = 120.2 oC 93 oC
T2 = 27.2 oC
92.5 oC27.2 oC
TM = 92.5oC
ln( )
27.2 oC
TM = 53.35oC
T1 = 120.2oC 27.3 oC
T1 = 92.9 oC
T2 = 120.2 oC 74 oC
T2 = 46.2 oC
92.9 oC46.2 oC
TM = 92.9oC
ln( )
46.2 oC
TM = 66.85oC
1. Q =186,83 kg/h
3,11 2,1
SE =
0,7
SE = 1,448
2. Q= 244,91 kg/h
4,08 3,1
SE =
0,2
SE = 4,909
3. Q =302,39 kg/h
5,04 4,07
SE =
0,2
SE = 4,849
4. Q =351,497
5,86 4,56
SE =
0,08
SE = 16,228
5. Q =402,395
6,71 5,08
SE =
0,06
SE = 27,109
3,11 3,82
SE =
0,12
SE = -5,885
2. Q= 244,91 kg/h
4,08 4,1
SE =
0,1
SE = -0,182
3. Q = 302,39 kg/h
5,04 5,06
SE =
0,18
SE = -0,111
4. Q = 351,497 kg/h
5,86 5,18
SE =
0,28
SE = 2,422
5. Q = 402,395 kg/h
6,71 7,3
SE =
0,2
SE = -2,967
3,11 3,2
SE =
0,04
SE = -2,156
2. Q= 244,91 kg/h
4,08 4,16
SE =
0,02
SE = -3,908
3. Q = 302,39 kg/h
5,04 5,22
SE =
0,12
SE = -1,501
4. Q = 351,497 kg/h
5,86 6,76
SE =
0,34
SE = -2,65
5. Q =402,395 kg/h
6,71 7,08
SE =
0,16
SE = -2,333
3,11 3,52
SE =
0,12
SE = -3,389
2. Q= 244,91 kg/h
4,08 4,12
SE =
0,12
SE = -0,318
3. Q = 302,39 kg/h
5,04 5,34
SE =
0,16
SE = -1,875
4. Q = 351,497 kg/h
5,86 5,76
SE =
0,14
SE = 0.702
5. Q = 402,395 kg/h
6,71 7,12
SE =
0,12
SE = -3,445
Effisiensi = 0,0489
Effisiensi = 0,0674
Effisiensi = 0,0901
Effisiensi = 0,091
Effisiensi = 0,0565
Effisiensi = 0,0403
Effisiensi = 0,0462
Effisiensi = 0,0569
Effisiensi = 0,0589
Effisiensi = 0,0562
Effisiensi = 0,0425
Effisiensi = 0,0564
Effisiensi = 0,0587
Effisiensi = 0,0653
Effisiensi = 0,0711
T1 = T8 T4
T2 = T11 T7
T1 T2
TM = T1
ln( )
T2
T4 = 108,9oC
T7 = 40 oC
T8 = 123,8 oC
T11 = 79 oC
T1 = 123,8 oC 108,9oC
T1 = 14,9 oC
T2 = 79 oC 40 oC
T2 = 17,8 oC
14,9 oC 17,8 oC
TM = 14,9 oC
ln( )
17,8 oC
TM = 25,047oC
T4 = 106,8oC
T7 = 28 oC
T8 = 124,6 oC
T11 = 77 oC
T1 = 124,6oC 106,8oC
T1 = 17,8 oC
T2 = 77 oC 28 oC
T2 = 49 oC
17,8 oC49oC
TM = 17,8 oC
ln( )
49 oC
TM = 30,811oC
12460 J
U = 0,2 2 30,811Oc
U = 2021,998 J/m2 oC
T4 = 107 oC
T7 = 28,1 oC
T8 = 122,4 oC
T11 = 74 oC
T1 = 122,4 oC 107oC
T1 = 15,4 oC
T2 = 74 oC 28,1 oC
T2 = 45,9 oC
15,4 oC45,9oC
TM = 15,4 oC
ln( )
45,9 oC
TM = 27,93oC
T4 = 104,1 oC
T7 = 27,6 oC
T8 = 119,7 oC
T11 = 68 oC
T1 = 119,7 oC 104,1 oC
T1 = 15,6 oC
T2 = 68 oC 27,6 oC
T2 = 40,4 oC
15,6 oC40,4 oC
TM = 15,6 oC
ln( )
40,4 oC
TM = 26,06oC
T4 = 94,8 oC
T7 = 27,4 oC
T8 = 118 oC
T11 = 60 oC
T1 = 118oC 94,8 oC
T1 = 23,2 oC
T2 = 60 oC 27,4 oC
T2 = 32,6 oC
23,2 oC32,6 oC
TM = 23,2 oC
ln( )
32,6 oC
TM = 27,63oC
T1 = 111 oC 91,3oC
T1 = 19,7 oC
T2 = 70 oC 27,5 oC
T2 = 42,5 oC
19,7 oC42,5 oC
TM = 19,7 oC
ln( )
42,5 oC
TM = 29,65oC
13790 J
U = 0,2 2 29,65oC
U = 2325,2 J/m2 oC
T1 = 109,4 oC 89,4oC
T1 = 20oC
T2 = 66 oC 28,3 oC
T2 = 37,7 oC
20 oC37,7 oC
TM = 20 oC
ln( )
37,7 oC
TM = 27,92oC
14000 J
U = 0,2 2 27,63oC
U = 2507,06 J/m2 oC
c. Laju alir umpan 302,395 l/jam
T4 = 88,6 oC
T7 = 27,9 oC
T8 = 108,3 oC
T11 = 65 oC
T1 = 108,3 oC 88,6 oC
T1 = 19,7oC
T2 = 65 oC 27,9 oC
T2 = 37,1 oC
19,7 oC37,1 oC
TM = 19,7 oC
ln( )
37,1 oC
TM = 27,49oC
13790 J
U = 0,2 2 27,63oC
U = 2508,35 J/m2 oC
T1 = 110,6 oC 91,2 oC
T1 = 19,4oC
T2 = 60 oC 27,5 oC
T2 = 32,5 oC
19,4 oC32,5oC
TM = 19,4 oC
ln( )
32,5 oC
TM = 25,39oC
13580 J
U = 0,2 2 25,39oC
U = 2674,36 J/m2 oC
T1 = 117,4 oC 95,5 oC
T1 = 21,9oC
T2 = 58 oC 27,4 oC
T2 = 30,6 oC
21,9 oC30,6oC
TM = 21,9 oC
ln( )
30,6 oC
TM = 26,008oC
15330 J
U = 0,2 2 26,008oC
U = 2947,18 J/m2 oC
T1 = 119,9 oC 99,7oC
T1 = 20,2oC
T2 = 74 oC 28oC
T2 = 46 oC
20,2oC46oC
TM = 20,2 oC
ln( )
46 oC
TM = 31,35 oC
Qair = 166,67 kg x 4,2 J/kgoC x (119,9 oC 99,7oC)
Qair = 14140 J
14140 J
U = 0,2 2 31,35oC
U = 2255,16 J/m2 oC
T1 = 119,9 oC 100,7oC
T1 = 20,1oC
T2 = 74 oC 27,7 oC
T2 = 46,3 oC
20,1oC46,3oC
TM = 20,1 oC
ln( )
46,3 oC
TM = 31,4 oC
14070 J
U = 0,2 2 31,4oC
U = 2240,52 J/m2 oC
T1 = 117,4 oC 97,1 oC
T1 = 20,3oC
T2 = 74 oC 27,7 oC
T2 = 46,3 oC
20,1oC46,3oC
TM = 20,1 oC
ln( )
46,3 oC
TM = 28,8 oC
14210 J
U = 0,2 2 28,8oC
U = 2466,63 J/m2 oC
T1 = 116,2oC 96,2 oC
T1 = 20oC
T2 = 65 oC 27,8 oC
T2 = 37,2 oC
20oC37,2 oC
TM = 20 oC
ln( )
37,2 oC
TM = 27,72 oC
14000 J
U = 0,2 2 27,72oC
U = 2525,602 J/m2 oC
T1 = 117,2oC 96,5 oC
T1 = 20,7oC
T2 = 64 oC 27,4 oC
T2 = 36,6 oC
20,7oC36,6 oC
TM = 20,7 oC
ln( )
36,6 oC
TM = 27,9 oC
14490 J
U = 0,2 2 27,9oC
U = 2596,88 J/m2 oC
GRAFIK
A. Pemanasan Langsung
Grafik Efisiensi FFE Vs Laju Alir Umpan
40
35
30
25 P=0,25 gauge
Efisiensi
20 P=0,5 gauge
15 P=0,75 gauge
10
P=1 gauge
5
0
-5 0 100 200 300 400 500
Q (kg/h)
200
Gambar 2. Grafik Hubungan Koefisien Perpindahan panas FFE dengan Laju Alir Umpan
Grafik Steam Ekonomi Vs Laju Alir Umpan
30
25
Steam Ekonomi 20
15 P=0,25 gauge
10 P=0,5 gauge
5 P=0,75 gauge
0 P=1 gauge
0 100 200 300 400 500
-5
-10
Q (kg/h)
Gambar 3. Grafik Hubungan Steam Ekonomi FFE dengan Laju Alir Umpan
0.06
0.05 P = 0,1 gauge
0.04 P = 0,2 gauge
0.03
P = 0,3 gauge
0.02
0.01
0
0 100 200 300 400 500
Laju Alir Umpan (q) (liter/jam)
3000
2500
(J/m2 oC)
2000
P = 0,1 gauge
1500
P = 0,2 gauge
1000 P = 0,3 gauge
500
0
0 100 200 300 400 500
Laju Alir Umpan (q) (liter/jam)