Kamerun

Dä Artikel bhandlet de Staat. Wyteri Bedütige vo „Kamerun“ findsch doo.

République du Cameroun (frz.) Republic of Cameroon (engl.) Republik Kamerun
{{{ARTIKEL-FLAGGE}}} {{{ARTIKEL-WAPPEN}}}
Wahlspruch: Paix, Travail, Patrie / Peace, Work, Fatherland (frz. bzw. eng., „Fride, Arbet, Vaterland“)
Amtsspraach	Französisch, Änglisch
Hauptstadt	Yaoundé
Staatsoberhaupt	Paul Biya
Regierigschef	Joseph Dion Ngute
Flächi	475.442 km²
Iiwohnerzahl	17.340.702 (Quelle: CIA 2006)
Bevölkerigsdichti	35,7 Iiwohner pro km²
Brutto­inlands­produkt pro Iiwohner	740 US-$ (2004)
Währig	CFA-Franc BEAC (XAF)
Unabhängigkeit	vo Frankriich am 1. Jänner 1960, vu Grossbritannie am 1. Oktober 1961
Nationalhimne	Chant de Ralliement
Zitzone	UTC+1
Kfz-Kennzeiche	CAM
Internet-TLD	.cm
Vorwahl	+237

Kamerun [ˈkaməruːn, kaməˈruːn] (frz.: Cameroun [kamˈʀun]; engl.: Cameroon [ˈkæməɹuːn]) isch es Land vo Zentralafrika. Es gränzt an Nigeria, dr Tschad, die Zentralafrikanischi Republik, d Republik Kongo, Gabun, Äquatorialguinea und dr Atlantk.

Geografii

S Landesinnere bstoht vor allem us flache Hochebene, wu no Norde zum Adamawa-Hochland aastyyge un derno zum Tschadsee im usserschte Norde wider abgheije. Im Weschte het s vulkanischi Gebirg, in dr Nechi vu dr Meereskischte lyt dr Kamerunbärg, en aktive Vulkan un di hegscht Erhebig vu Weschtafrika. Di sidlige Hochebene sin mit dropischem Rägewald deckt un sinke zue breite Ebene in dr Kischtegegnig ab.

S Klima isch dropisch mit niderschlagryyche Rägeperiode un hoche Tämperature, wu in dr Hochlage e weng milder sin. Im Norde vum Land, bim Tschadsee, isch s Klima drucke. S tropisch Klima losst e Unterdeilig in drej regionali Klimazone zue. Im Norde vum Land isch s wächselfyycht mit ere Druckezyt vu Oktober bis April un ere durschnittlige Niderschlagsmängi vu ca. 700 mm im Johr. Do ligt d Aadeil vu Kamerun am Tschadbecki mit Sumpfbiet. D Zyt, wu dr Niderschlag aabegoht, isch vu Juli bis Septämber. Di mittler Tämperatur lyt bi 32,2 °C. Wäg dr hoche Tämperature un dr gringe Niderschleg het s in däm Ruum e mittleri Diiriwahrschyynligkeit (alli zwei bis fimf Johr). Im innere Hochland, wu im Side aaschließt (1.000 bis 1.500 m iber em Meer), het s d Durschnittstämperatur vu 22 °C un d Niderschleg lige bi 1.500 bis 1.600 mm im Johr. Do isch dr Wägsel vu dr Savanne im Norde zem Rägewald im Side. S Weschtkameruner Bärgland, wu derno chunnt, wyyst konschtanti Niderschleg zwische 2.000 un 11.000 mm uf. D Gegnig an dr sildige Uuslaifer vum Kamerunbärg het durschnittligi Niderschlagsmängine vu 11.000 mm un ghert derwäge zue dr rägeryychschte Biet uf dr ganze Ärd. In däne bode Regione chunnt s au zuen ere „Druckezyt“ zwische Dezämber un Februar, doderbyy blybt aber au die Zyt nit ganz ohni Niderschleg. D Kischtenebeni im Side het e equatorial Klima mit Niderschleg zwische 1.500 un 2.000 mm un ere Durschnittstämperatur vu 25 °C. Do het s dichte tropische Rägewald. Di drickenere Monet sin Dezämber un Jänner. Insgsamt cha mer sage, ass Kamerun vum Naturruum här e Afrika im Chleine isch. D Bede im Side un in dr Mitti vu Kamerun ghere zue dr ferrallitische Bede, des heißt also equatoriali Bruunlaime vu dr immerfyychte Trope. Im Norde, im Beraich vu dr Drucke- un Dornesavanne het s di typische rotbruune un rote Bede vu dr Druckesavanne.

Flora un Fauna

Noch ere Studie vum Bernard Foahom us em Johr 2001 git s z Kamerun zmindescht 542 verschideni Fischarte, 96 dervu sin Endemite, des heißt si chemme nume do vor. Derzue sin iber 15000 Schmätterlingsarte, 280 Sugedier, 165 vu dr 275 Reptilie, wu s z Afrika het, 3 Krokodilarte un 190 bis 200 Froschlurch zellt wore. Au git s zmindescht 900 verschideni Vogelarte, 750 dervu sin z Kamerun heimisch un 150 sin Zugvegel.

Im Johr 2008 isch an dr Gränz zue Nigeria dr Takamanda-Nationalpark yygrichtet wore go d Cross-River-Gorilla schitze, wu vum Uusstärbe bedroht sin. D Jagd un d Entwaldig hän zuen eme Ruckgang vu dr Population uf unter 300 Dier wältwyt gfiert.

Zum UNESCO-Wälterb ghert:

• Syt 1987 s Wildtierreservat Dja

Uf der UNESCO-Wälterb-Vorschlagslischt stehn

• Syt 1995 d Oban-Bärg im e Deil vum Korup-Nationalpark
• Syt 2006 dr Nki-Nationalpark
• Syt 2006 dr Boumba-Bek-Nationalpark
• Syt 2006 dr Lobéké-Nationalpark
• Syt 2006 dr Waza-Nationalpark
• Syt 2006 dr Campo-Ma'an-Nationalpark
• Syt 2006 dr Korup-Nationalpark
• Syt 2006 dr Lobé-Wasserfall in dr Nechi vu Kribi
• Syt 2006 dr kamerunisch Deil vum Tschadsee

Ressurse

Zue dr natyrlige Ressurse vum Land ghere u. a. Ärdel, Kaffee, Banane, Kautschuk, Aluminium, Bauxit, Yyseärz, Holz.

Bevelkerig

Bevelkerigsentwicklig vu 1961 bis 2003 in 1000 Yywohner

Am dichtschte bsidlet sin s Grasland vu dr Bamileke, d Kischteprovinz um d Hafestadt Douala un s Biet um d Hauptstadt Yaoundé. Dergege sin d Mitti un dr Sidoschte vum Land ender mänschearm.

D Geburtenrate uf 1000 Mänsche lyt bi 36 (Wältdurschnitt 21), derwylscht d Stärberate uf 1000 Mänsche bi 13 lyt (Wältdurschnitt 8). 42 % vu dr kamerunische Bevelkerig sin unter 15 Johr alt un 4 % iber 65 Johr.

Ethnie

Ethnisch glideret sich Kamerun in 286 verschideni Volks- un Sprochgruppe. Im Side läbe Bantu (Beti / Mpongwe-Fang [11,3% vu dr Gsamtbevelkerig], Duala [9% vu dr Bevelkerig], Luanda, Basaa, Ngoumba, Ewondo, Eton, Kpe/Bakwiri, Boulou, Makaa, Njem, Ndzimou u. a.), im Zäntrum un im Norde Semibantu (Bamiléké [12% vu dr Bevelkerig], Bamoun [5% vu dr Bevelkerig], Chamba (Samba), Tikar, Vute un anderi), derzue sudanischi (Kirdi [11% vu dr Bevelkerig], Fulbe [10% vu dr Bevelkerig], Kotoko, Gbaya u. a.) un tschadischi (Kanuri, Massa, Moundang u. a.) Ethnie; dr sidlig Rägewald isch Läbesruum fir e baar Döusert Pygmäe]. Di europäisch Minderheit bstoht zmeischt us Franzose. Syt em Johrdöusertwägsel git e Zuewandrig vu Chinese. Anderi Immigrantegruppe, wu zahlemäßig uuwichtig sin, aber im effetlige Läbe e guet sichtbari Roll spile, sin Grieche, Libanese, Inder, Rwander, Tschader un Nigerianer.

Sproche

D Zahl vu dr Sproche, wu z Kamerun gschwätzt wäre, isch glyych zue dr Zahl vu dr Volksgruppe. Amtssproche sin Franzesisch (ca. 80 % vu dr Bevelkerig) un Änglisch (ca. 20 % vu dr Bevelkerig), was dr Zueornig vu dr Verwaltigsdischtrikt noch em Erschte un Zwete Wältchrieg entspricht (Velkerbundsmandat/UNO-Drejhandschaft). Pidgin-Änglisch dient as Lingua franca; dernäbe gwinnt s Camfranglais, e Mischig us Änglisch, Franzesisch un Pidgin, in dr Städt un unter Jugedlige an Bedytig.

D Hauptsproche vum Norde sin Fulfulde, Kanuri, d Kotoko-Sproche un Shuwa, im Side (rund 40 % vu dr Gsamtbevelkerig) vor allem Bantusproche (Duala, Basaa, Kpe-Mboko, Malimba-Yasa, Makaa, Njem, Ndsimu, Ngoumba, Kounabémbé) un verschideni Beti-Fang-Dialäkt, z. B. Ewondo, Bulu un Fang. Iber 20 % schwätze sudanischi un Az-Sande-Sproche. Dr Räscht vu dr Bevelkerig, im Grasland z Weschtkamerun, schwätzt d Sproche vu dr Semibantu wie z. B. Ngemba. Im Gränzruum zue Äquatorialguinea wird allmeh Spanisch gschwätzt.

Europäischi Yyfliss cha mer in verschidene Sproche noowyyse. Break bezeichnet z. B. im Ngemba Brot, Fara im Ewondo dr Pfaarer, Karl im Bassa dr franzesisch Vornamme Charles.

Religion

e Chilche z Bonjongo, am südliche Fuess vom Kamerunbärg und nördlech vo dr Stadt Limbe im Südweschte vo Kamerun

Z Kamerun sin rund 50 Prozänt vu dr Bevelkerig Chrischte, dodervu 25 % Katholike un 25 % Proteschtante, ca. 20 Prozänt Muslim un dr Räscht sin Aahänger vu afrikanische Religione. E große Deil vu dr chrischtlige Bevelkerig pflägt aber allno lokali animistischi Bryych. Unter dr chrischtlige Missionsgsellschafte isch im Side, vor allem z Kribi un z Doume di katholisch Pallottinermission wichtig. D Kameruner Baptischte hän syt iber 100 Johr gueti Kontakt zum dytsche Bund vu dr Evangelisch-Freichilchlige Gmeine. Di meischte Muslim läbe in dr nerdlige Regione vum Land, wu d Stedt stark dur dr Islam bregt sin. Zahlemäßig sin d Muslim nume im Norde in dr Iberzahl.

Gschicht

Vorkoloniali Ära

In dr vorkoloniale Zyt isch s Biet vum hitige Kamerun dur Ethnie mit ere unterschidlige Härchumpft bregt. Derwylscht im Waldland im Side Bantu-Gsellschafte mit ere vilmol akephale Struktur ohni ibergordnete politische Strukture dominiert gha hän, het sim Weschte un im Norde ne sterkeri Zentralisierig un Stratifizierig mit ere Rusbildig vu friestaatlige Gebilde gee. Zue dr wichtigere Staate hän d Sultanat Bornu, Mandara, Logone-Birni un Makari-Goulfey im usserschte Norde ghert, s Ryych Fombina (Adamawa) mit syyne Subamirat Ngaoundéré, Garoua-Lainde, Maroua, Rei-Bouba, Tibati, Banyo u. a., derzue im Grasland vu Weschtkamerun d Haiptligsdimer vu Bamum.

Europäische Yyfluss

Historischi Charte vo Weschtkamerun (um 1888)

Dr europäisch Yyfluus het anne 1472 aagfange, wu portugisischi Seelyt an dr Kischte vu Kamerun glandet sin. Kamerun het syy Namme iberchuu vu dr vile Krabbe im Fluss Wouri (dertemol Rio de Camarões, Krabbefluss). Um 1520 het e Handel aagfange mit dr Portugise, vor allem mit Elfebei, Palmel un Zuckerrohr. Dr Sklavehandel het an dr Kameruner Kischte nie ne greßeri Bedytig gha; scho anne 1820 isch dr Sklavehandel ufghobe un d Sklavehändler verfolgt wore. Schließli hän am 10. Juli 1840 d Duala-Chenig mit Großbritannie di velkerrächtlige Verdreg fir s wältwyt Verbott vim Mänschehandel un dr Sklaverei unterzeichnet. (Zum Verglyych: In dr USA isch d Sklaverei 1865 abgschafft wore, z Brasilie 1888.)

Anne 1868 isch dur d Yyrichtig vu Handelsniderlassige vum Hamburger Handelshuus Woermann an dr Mindig vum Wouri dr dytsch Yyfluss uf Kamerun all sterker wore. Am 14. Juli 1884 het dr dytsch Generalkonsul Gustav Nachtigal as Chaiserlige Kommissar mit dr Chenig vu dr Duala un andere regionale Herrscher Schutzverdreg abgschlosse un het dodermit di dytsch „Schutzherrschaft“ iber Kamerun as dytschi Kolonii verchindet. Di faktisch Inbsitznahm vum Hinterland un d Integration vu dr dertige Gsellschafte isch innerhalb vu dr negschte 30 Johr zem Deil mit Gwalt, zem Deil au frejwillig vollzoge wore, un isch bim Uusbruch vum Erschte Wältchrieg nonig ganz abgschlosse gsi.

Im Johr 1911 isch d Kolonii im Marokko-Kongo-Verdrag uf Cheschte vu franzesische Kolonie z Zentralafrika zimli vergreßeret wore (Nejkamerun). Die Territorie sin aber dur dr Versailler Verdrag wider verlore gange.

Im Erschte Wältchrieg het sich di zahlemäßig un matriäll unterläge Schutztruppe nume zwei Johr z Kamerun chenne halte. 1916 het sich di letschte Garnison z Mora (Nordkamerun) dr britische Kolonialarmee ergee.

Dur dr Versailler Verdrag vu 1919 isch Kamerun offiziäll in dr Bsitz vum Velkerbund ibergange, wu s Mandat in d Verwaltig vu Großbritannie un Frankryych gee het. Kamerun isch derno ufdeilt wore, Frankryych het doderbyy vier Fimftel iberchuu. Noch em Zwete Wältchrieg sin beidi Velkerbundmandat dur d UNO in Drejhandmandat umgwandlet wore. S Ziil vu dr UNO isch es gsi, allmeh e Sälbschtverwaltig vum Biet z erreiche. In dr Johre bis 1957 isch s hyfig zue Uuruejene chuu un zem Kampf um d Unabhängigkeit vum franzesische Drejhandbiet. Am 10. Mai 1957 isch dr André Marie Mbida ins Amt vum Minischterpresidänt yygsetzt wore.

Zyt vu dr Unabhängigkeit

Orasch: Dytschi Kolonii, Rot: Britischs Kamerun noch em 1.WK, Blau: Franzesischs Kamerun noch em 1.WK, Grien: unabhängigs Kamerun ab 1960

Am 1. Jänner 1960 isch s franzesisch Kamerun noch ere Volksabstimmig un noch em Uuslaufe vum UN-Mandat unabhängig wore un het sich Oscht-Kamerun gnännt. Dr Norde vum britische Mandats-Drejhandsbiet het bin ere vorige Volksabstimmig fir dr Aaschluss an Nigeria gstimmt, dr sidlig Deil het sich fir e Aaschluss an dr Staat Kamerun entschide (1. Oktober 1961). Wäge däm het s hit zwo offiziälli Amtssproche z Kamerun.

Dr Fulbe Ahmadou Ahidjo, wu vum Minischterpresidänt zum kamerunische Staatspresidänt ufgstige isch, het e bluetigi Diktatur errichtet un het ejedi unabhängig Meinig unterdrucke loo. Mit syyne franzesische Beroter un ere brutale Repression isch s em glunge syy Reschiim z feschtige. Am 1. Septämber 1966 isch d Einheitsbartei Union Nationale Camerounaise (UNC) grindet wore, wu syter anne 1985 Cameroon People's Democratic Movement (RDPC) gnännt wird.

Anne 1972 sin Reforme durgfiert wore. D Bundesrepublik Kamerun isch in e Einheitsstaat umgwandlet wore (Vereinigti Republik Kamerun). Noch em Ruckdritt vum Staatspresidänt Ahidjo am 6. Novämber 1982 isch syy Premjeeminischter Paul Biya Staatsoberhaupt un Vorsitzender vu dr Einheitsbartei UNC wore. Är het 1984 d Wahle gwunne un het e Putschversuech chenne verhindere. Mit dr nejgrindete Einheitsbartei RDPC het dr Biya d Demokratisierig vum Land versproche un meh soziali Grächtigkeit. Bi dr Wahle 1988 isch dr Biya aber ohni Gegekandidat aadrätte un het d Mehrheit iberchuu. Syy Regierig isch dur di wirtschaftlig un sozial Krise vum Land in dr 1980er Johr belaschtet wore, wu ihm un syym korrupte Kabinett aaglaschtet woren isch. D Forderige no Pressefrejheit un noch em Änd vum Einbarteiesyschtem sin als luter wore.

Wu e freji Präss zuegloo woren isch, sin vil kritischi Zytige erschine, un d Opposition im Land isch als sterker wore. Aafangs 1990er Johr isch allmeh zue Uuruejene un Generalstreik chuu mit dr Forderig noch em Änd vu dr Monopolstellig vu dr RDPC. Dr Biya het em Druck vu dr Stroß langsam noogee un het d Bildig vu Oppositionsbarteie zuegloo. Anne 1992 hän derno schließli di erschte freje Wahle chenne stattfinde, wu dr Biya wider gwunne het. D Opposition het doderbyy Wahlbedrug vermuetet, wu uusländischi Wahlbeobachter behinderet wore sin. S isch aber warschyynligeer, ass d Oppositionsbarteie z arg zersplitteret gsi sin go ihri Stimme bindle (bi dr Wahl sin 32 Barteie aadrätte). Einewäg het noch däre Wahl d RDPC (89 Sitz) mit dr greschte Oppositionsbartei UNPD (65 Sitz) mieße koaliere. Dur franzesischi Unterstitzig un gschickt Uusspile vu syyne bolitische Gegner het dr Biya bis 1997 syy Mehrheit im Barlemänt chenne halte un isch bi Wahle im glyyche Johr bstetigt wore. Am 11. Oktober 2004 het er d Presidäntschaftswahle mit 75 Prozänt vu dr Stimme gwunne, d Opposition het au des as große Wahlbetrug aagsäh.

• 
  Dr erscht Staatspresidänt Ahmadou Ahidjo
• 
  Dr Staatspresidänt Paul Biya im Gspräch mit em US-Usseminischter Colin Powell anne 2002

Bildig

Universitete

Effetligi Universitete

• University of Buea
• University of Bamenda
• University of Douala
• University of Dschang
• University of Ngaoundéré
• University of Yaoundé I
• University of Yaoundé II
• University of Maroua

Privati Unversitete

• Cosendai Adventist University, Nanga Eboko
• International University, Bamenda
• Catholic University of Central Africa, Yaounde
• Université des Montagnes (UdM), Bangangté
• Université de Yaoundé Sud Ndi Samba
• University Institute of the Diocese of Buea (UIDB)
• Bamenda University of Science & Technology (B.U.S.T)
• Catholic University of Cameroon (CATUC), Bamenda
• Université Protestante Edwin Cozzens d'Elat (UPEC), Ebolowa
• PK Fokam Institute of Excellence, Yaounde
• Université Protestante d'Afrique Centrale (UPAC), Yaounde
• Cameroon Christian University, Bali

Verwaltig

Regione

D Regione vu Kamerun

Dr Staat glideret sich in zeh Regione:

Nr. Name (franzesisch/änglisch) Hauptstadt 1 Adamaoua Ngaoundéré 2 Centre Yaoundé 3 Est/East Bertoua 4 Extrême-Nord/Extreme North Maroua 5 Littoral Douala 6 Nord/North Garoua 7 Nord-Ouest/Northwest Bamenda 8 Sud/South Ebolowa 9 Sud-Ouest/Southwest Buea 10 Ouest/West Bafoussam

Di greschte Städt

1.	Douala	3.500.120		8.	Ngaoundéré	143.030
2.	Yaoundé	2.000.050		9.	Kumba	143.014
3.	Bamenda	450.000		10.	Loum	131.319
4.	Garoua	287.586		11.	Nkongsamba	114.986
5.	Maroua	205.635		12.	Limbe	96.629
6.	Bafoussam	185.635		13.	Edéa	91.917
7.	Kousséri	176.241

Literatur

• Mongo Beti: Main basse sur le Cameroun. Autopsie d’une décolonisation (1972), Neuauflage bei La Découverte, Paris 2003.
• Regina Fuchs/Stefanie Michels: Kamerun, Reise Know-How Verlag Därr, Juni 2004, S. 504.
• Engelbert Mveng SJ: Histoire du Cameroun, Présence Africaine, Paris 1963.
• Max F. Dippold: Une bibliographie du Cameroun. Les écrits en langue allemande. (Gsamtbibliographie vum dytsche Schrifttum iber Kamerun bis 1970) Préface S. Eno Belinga Liechtenstein, Kraus Thomson Organization Ltd, 1971.
• Théophile Owona: Die Souveränität und Legitimität des Staates Kamerun, tuduv-Verlag, München 1991, S. 351, ISBN 3-88073-385-6.
• Adalbert Owona: Naissance du Cameroun, 1884–1914, Racines du Présent, L´Harmatann, Paris 1996, ISBN 2-7384-3696-X, 236 S.
• International Business Publications, Cameroon Country Study Guide, International Business Publications, 2005, ISBN 978-0-7397-4284-6
• Ben West: Cameroon, Bradt Pubn, 2008, ISBN 978-1-84162-248-4
• Joan Riera: Rumbo A Camerún, LAERTES S. A., Barcelona, 2007, ISBN 978-84-7584-590-6

Weblink

 Commons: Kamerun – Sammlig vo Multimediadateie

• Informatione vum Dytsche Uuwärtige Amt
• Landeskundligi Informationssyte
• Baka Pygmäen – Kamerun und Gabun
• Histoire du Cameroun - Université de Laval (Canada)
• E Reisebericht vu Kamerun mit vile Hintergrundinformatione un Foto. Vum Albrecht Nasdala, Inter Press Service

Fueßnote

Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vu dere Version vum Artikel „Kamerun“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.

5.116666666666711.916666666667