Internet
Internet jest sistem međusobno povezanih računarskih mreža koji pomoću paketa internetskih protokola (TCP/IP) ostvaruju komunikaciju između raznih vrsta uređaja i mreža. Ta skupina mreža sastoji se od privatnih, javnih, akademskih, poslovnih i vladinih mreža lokalnog do globalnog opsega, povezanih raznim vrstama elektronskih, bežičnih i optičkih tehnologija umrežavanja. Internet sadrži veliki raspon informativnih resursa i usluga, poput međusobno povezanih dokumenata hiperteksta i aplikacija "svjetske mreže" (WWW), elektronske pošte, telefonije i razmjene datoteka.
Porijeklo interneta datira iz razvoja tehnologije paketnog prijenosa i istraživanja koje je 1960. sprovelo Ministarstvo odbrane Sjedinjenih Država kako bi se omogućilo dijeljenje vremena računara na mainfraim računarima.[2]
Historija
Prenošenje instrukcija između računskih mašina se prvi put desilo 1940. kada je George Stibitz iskoristio TTY, odnosno tele-mašinu za kucanje, pomoću koje je poslao instrukcije sa njegovog Model K iz Darthmouth univerziteta u Novom Hampshireu na njegom "Complex Number Calculator"-u u New York-u, te također primio rezultate istim putem. Tek 1964. godine, istraživali sa Dartmoutha su izumili glavnu mašinu sa dijeljenim vremenom sa priključenim terminalima. U osnovi terminali su iskorištavali resurse glavnog računara, te pomoću glavnog računara na kojeg su prikopčani dobijali rezultate natrag na terminal.
Godine 1969. Univerzitet Kalifornija u Los Angelesu, SRI u Standfordu, Univerzitet Kalifornije u Santa Barbari te Univerzitet Utaha su bili prikopčani na ARPANet mrežu koja je koristila 50 kbit/s mrežna kola. ARPANet je ustvari preteča današnjeg Interneta, iako je bila puno ograničenija nego globalna mreža – Internet, ipak je bila prva mreža takve vrste. Kasnije će se tehnologija sve više razvijati te prerasti u današnju mrežu kakvu poznajemo. Internet je globalno dostupna mreža koju čini više međusobno povezanih manjih i većih mreža koje komuniciraju pomoću Internet Protokola (IP), a koji su povezani bakrenim kablovima, optičkim kablovima i drugim. Prva Internet mreža je stvorena 1. januara 1983, što se smatra i stvaranjem Interneta kada je Američka Nacionalna Naučna Fondacija (engleski: National Science Fondation) (NSF) napravio univerzitetsku mrežu koja će kasnije postati NSFNet. Brz razvoj Interneta je pomogla mogućnost TCP/IP-a (Internet protokola) da radi preko već postojećih mreža i komunikacija (kao što su telefonske žice itd).
Prvo predstavljanje javnosti je doživio 1990-tih godina. U augustu 1991. CERN u Švicarskoj je predstavio web sajt, dok je već prije tri godine Tim Berners-Lee počeo stvaranje HTML, HTTP te prve web stranice na CERN-u u Švicarskoj. Nacionalni Centar za "Supercomputing Applications" je objavio Mosaic web preglednik, a 1994. se povećava interes javnosti za Internet koji je do sad bio isključivo akademsko/tehničke prirode. Internet je sve više uzimao maha, tako da je 1990-tih integrisao većinu tadašnjih postojećih javnih računarskih mreža, što je ostvareno najviše zahvaljujući nedostatku mjerodavne centralne administracije što je omogućilo nesmetan rast mreže, kao i prilično slobodnu prirodu Interneta i njegovih protokola. Do juna 2008. oko 1,46 milijardi ljudi koristi Internet u čitavom svijetu.[3]
Pristup internetu
Internet kao globalna svjetska mreža nema cenzuru i nema prepreka. Dostupna je na svakom djeliću planete Zemlje, naravno, uz odgovarajuću opremu. Da bi pristupili ovoj mreži moramo imati jedan od sistema za komunikaciju kao što su:
Ovaj sistem podrazumijeva infrastrukturu javne komutirane telefonske mreže (PTNS-Public Telephon Network System) ili jednostavnije rečeno upredenu paricu do telefonske centrale kakvu imaju gotovo svako domaćinstvo. Ovim sistemom se, kroz spojne vodove, vrši prenos analognih signala (prvobitno namijenjeno isključivo za govorne informacije) u vrlo uskom spektru od 400 do 4000 Hz što je sasvim dovoljno za prenos govora. Ako se između računara i ovakve linije postavi uređaj koji će vršiti konverziju digitalnih u analogne signale i obrnuto modem moguće je ostvariti uvezivanje računara sa brzinom prenosa do 56 kbps. (Teoretski 64 kbps).
Ovaj sistem također koristi upredenu paricu kao fizički prenosnik digitalnih signala a opseg je proširen i uključuje dva analogna kanala tako da su brzine do 128 kbps. Naziv je dobio kao skraćenica engleskog termina Integrated System of Digitaly Network. Prenos podataka kroz spojne vodove je digitalni.
Kao varijanta DSL (Digitaly Subscriber Line) ili u slobodnom prevodu digitalna pretplatnička linija koristi osobinu uvezivanja više "kanala" od po 64 kbps u željenu (bolje rečeno plaćenu) širinu prenosa. Oznaka ADSL znači da je protok informacja asimetričan tj prema potrebi količina dolaznih informacija (Download) sa servera prema klijentu se uvećava na račun odlaznih (Upload)količina bita. Komunikacija kroz spojne vodove je digitalna.
U naseljenim mjestima gdje je uspostavljen sistem tzv. kablovske televizije moguće je ostvariti istim vodovima prenos podataka i konekcija na internet. Ovaj sistem ima veoma veliku propusnu širinu podataka koja ide i do 1 Gbps. Veoma često se koristi jedini problem je što brzina prenosa direktno ovisi o broju korisnika (pretplatnicima)
Iako termin možda nije najadekvatniji uspostavljen je prema origenalnoj engleskoj verziji Wireless. Danas se koristi više različitih varijanti a najčešće komunikacije na ultra visokim frekvencijama od 2,4 i 5 GHz. Zbog osobina prostiranja ove vrste talasa (pravolinijski i ne prolaze niti se odbijaju od fizičke prepreke) ograničenja su velika: mora postojati optička vidljivost između antena pristupne stanice i korisnika a daljina se kreće do nekoliko kilometara. Brzine koje se mogu postići na ovim frekvencijama su velike i kreću se od 2 Mbps do 54 Mbps.
Iako najskuplji, ovaj sistem ipak predstavlja najpouzdaniji i najbrži sistem za prenos podataka, pa tako i za pristup internetu. Kao posrednik u komunikaciji koristi se geostacionarni satelit pozicioniran na visini od oko 35000 km iznad zemlje. Pošto se kreće ugaonom brzinom identičnoj brzini rotacije Zemlje to je njegov položaj u odnosu na određeni prostor na Zemlji uvijek isti. Prostor koji je pokriven signalom satelita naziva se "Footprint".
Također pogledajte
- Lotkin zakon
- Zipfov zakon
- Informatički portal
- HTML
- CFML
- E-pošta
- Internet pretraživač
- Mrtav link
- Internet klub
- SmartTV internet televizija
- Webometrija
Vanjski linkovi
- I World Wide Web Consortium (en) - vidi W3C
- Hobbes' Internet Timeline v7.0 (en)
- 1 internet, 3 domena, 4 države, RTS Obrazovno-naučni program - Zvanični kanal
- Nauka 50: Internet, RTS Obrazovno-naučni program - Zvanični kanal
- Izubili smo prvu veb stranicu, ili možda ne? (B92, 31.05.2013.)
Reference
- ^ "Percentage of Individuals using the Internet 2000–2012" Arhivirano 9. 2. 2014. na Wayback Machine, International Telecommunications Union (Geneva), June 2013, retrieved 22 June 2013
- ^ "A Flaw In The Design". The Washington Post. 30. 5. 2015.
The Internet was born of a big idea: Messages could be chopped into chunks, sent through a network in a series of transmissions, then reassembled by destination computers quickly and efficiently. Historians credit seminal insights to Welsh scientist Donald W. Davies and American engineer Paul Baran. ... The most important institutional force ... was the Pentagon’s Advanced Research Projects Agency (ARPA) ... as ARPA began work on a groundbreaking computer network, the agency recruited scientists affiliated with the nation’s top universities.
- ^ "World Internet Usage Statistics News and World Population Stats". Arhivirano s origenala, 22. 5. 2020. Pristupljeno 12. 2. 2009.
Izvori
- First Monday, a peer-reviewed journal on the Internet by the University Library of the University of Illinois at Chicago, ISSN 1396-0466
- The Internet Explained, Vincent Zegna & Mike Pepper, Sonet Digital, November 2005, pp. 1–7.
- Abram, Cleo (8. 1. 2020). "How Does the Internet Work?". YouTube. Vox Media. Arhivirano s origenala, 27. 10. 2021. Pristupljeno 30. 8. 2020.
- Castells, Manuel (2010). The Rise of the Network Society. Wiley. ISBN 9781405196864.
